“γράψον ουν α είδες”

Η Ζυράννα Ζατέλη μάς προσφέρει ένα βιβλίο- διάλειμμα, ένα βιβλίο δικής της συγγραφικής ανάπαυσης και σαν τέτοιο είναι πολύ όμορφο που έχει τα όνειρά της· τα κανονικά όνειρα, απ΄ αυτά που κοιμάσαι και έρχονται και κάτι λένε. Και τα δικά της λένε πολλά…

Η συγγραφέας λοιπόν παρουσιάζει μια επιλογή των ονείρων της από τον Μάρτιο του 1997 έως τον Μάιο του 2001, έτσι όπως τα σημειώνει στα τετράδια της. «Η ουσία τους πάντως διαφυλάχτηκε στο ακέραιο, όπως και η ελλειπτικότητα-ακόμη και η έλλειψη νοήματος σε όσα απ΄ αυτά», διαβεβαιώνει στο σημείωμά της. Και είναι σαν να διαφυλάχθηκε περισσότερο η ουσία και το νόημά τους με τα πνεύματα- είναι γραμμένο με το πολυτονικό σύστημα.

Είναι ένα έργο εξομολόγηση, είσοδος του αναγνώστη στο άυλο της, και ταυτόχρονα  ένα καθαρό- νέο ίσως- λογοτεχνικό είδος με μικρές αυτόνομες διηγήσεις, σαν συγγραφική προγραφή, αλλά συγχρόνως και ένα ολοκληρωμένο κείμενο. Εξάλλου πολλά από αυτά μπλέκονται με ήρωές της από προηγούμενα βιβλία ή με θέματα που την απασχολούν για όσα θέλει να γράψει.

Μας δίνει ένα ωραίο πάρε-δώσε ονειρικού και πραγματικού. Εκεί γνωστοί-άγνωστοι και άγνωστοι-γνωστοί, οι γονείς της- ιδίως η μάνα της (μια συγκλονιστική σημείωση η 5η)-, ο Πόε, ο Πτολεμαίος, ο Κάφκα, ο Σαίξπηρ, ο Μπόρχες, ο Καμύ, ο Γούντι Άλεν- και πώς θα μπορούσαν να μην ήταν όλοι αυτοί; παλιοί έρωτες και θάνατοι-το φροϋδικό δίπολο- και μετά αφυπνίσεις πότε με θρήνο πότε με γέλια.

Μέσα σε όλα αυτά μια φράση που επαναλαμβάνεται (12/4/1997 και 2/9/2000), μια συνέχεια ονείρου (28/6/1999 και 14/1/2000), και ένα παρόμοιο όνειρο (4/9/2000 και 22/10/2000) και σαν να τα έχει καταγράψει πολύ καλά όλα στη μνήμη της σημειώνει, ότι το τάδε το έχω ξαναδεί.

Στην πραγματικότητα η Ζατέλη μας δίνει ακουσίως μια υπερβατική αυτοβιογραφία τόσο αληθινή που διαβάζοντάς την ακούς το ήσυχο της φωνής της στ΄ αυτιά σου.

…και κάτι προσωπικό: Βλέπω συνέχεια, χρόνια τώρα, ένα όνειρο παρόμοιο με το δικό της, αυτό της σελίδας 111, που το ονειρεύτηκα και απόψε…

_

γράφει η Βίκη Κοσμοπούλου