Έκθεση Γ΄ Λυκείου: Ονοματοποίηση

Ονοματοποίηση

Έκθεση Γ΄ Λυκείου

 

του Κωνσταντίνου Μάντη

 

Το όνομα και οι αντωνυμίες, στο πλαίσιο της οργάνωσης του μηνύματος, επιτελούν ορισμένες συντακτικές λειτουργίες (υποκείμενο, αντικείμενο, κατηγορούμενο, προσδιορισμοί). Συχνά όμως ο ομιλητής, για τις ίδιες αυτές λειτουργίες αισθάνεται την ανάγκη να χρησιμοποιήσει, αντί ονόματος ή αντωνυμίας, οποιοδήποτε άλλο στοιχείο της γλώσσας. Ο μηχανισμός ο οποίος επιτρέπει αυτή την ευελιξία στη γλώσσα, εμπλουτίζοντας σημαντικά τις επικοινωνιακές δυνατότητες, καλείται ονοματοποίηση. Για παράδειγμα, η ακόλουθη πρόταση δηλώνει ένα πλήρες μήνυμα:

 Οι τιμές θα αυξηθούν εξαιτίας της κρίσης του πετρελαίου.

 Προκειμένου να χρησιμοποιήσει το μήνυμα αυτό ως όρισμα (υποκείμενο) ενός ρήματος, ο ομιλητής έχει τις εξής δυνατότητες:

– Το ότι οι τιμές θα αυξηθούν εξαιτίας της κρίσης του πετρελαίου φοβίζει την κυβέρνηση.

– Η επικείμενη αύξηση των τιμών εξαιτίας της κρίσης του πετρελαίου φοβίζει την κυβέρνηση.

Στα παραδείγματα αυτά το νέο μήνυμα εμπεριέχει το μήνυμα της αρχικής πρότασης ως όρισμα. Στο πρώτο παράδειγμα, ένα στοιχείο που δεν ανήκει στην κατηγορία του ονόματος (μια ολόκληρη πρόταση), χάρη στην πρόταξη του ουδέτερου οριστικού άρθρου το εμφανίζεται στο συντακτικό περιβάλλον στο οποίο εμφανίζονται τα ονόματα και λειτουργεί ως υποκείμενο. Στην περίπτωση αυτή έχουμε το φαινόμενο της κυρίως ονοματοποίησης (συντακτική ονοματοποίηση).

Στο δεύτερο παράδειγμα ο ομιλητής, κατά την οργάνωση του μηνύματός του, επιλέγει αντί του ρήματος αυξάνομαι (θα αυξηθούν) το ονοματικό παράγωγό του (αύξηση). Επιλέγει δηλαδή μια διαφορετική στρατηγική επικοινωνίας, η οποία του επιτρέπει να επικεντρωθεί σε ένα όνομα (αύξηση) αντί σε ένα ρήμα (αυξάνομαι). Καταχρηστικά και αυτό το φαινόμενο μπορεί να χαρακτηριστεί ονοματοποίηση, ειδικότερα «λεξιλογική ονοματοποίηση», αν και ουσιαστικά δεν πρόκειται για ονοματοποίηση, εφόσον δεν έχουμε τη χρήση ενός «μη ονόματος» σε λειτουργία ονόματος, αλλά απλώς επιλογή ονόματος αντί ρήματος από την ίδια ρίζα. Καθώς η «λεξιλογική ονοματοποίηση» βασίζεται στον σχηματισμό λέξεων, έχει τους περιορισμούς ως προς την παραγωγικότητα και τις σημασιολογικές ιδιαιτερότητες που χαρακτηρίζουν το λεξιλόγιο.

Η ονοματοποίηση εξυπηρετεί τη δημιουργία ονομάτων με συντακτικά ή λεξιλογικά μέσα. Η βάση της ονοματοποίησης μπορεί να είναι ένα στοιχείο οποιασδήποτε κατηγορίας. Στα ακόλουθα παραδείγματα παρουσιάζεται η ονοματοποίηση του επιθέτου διπλανός-διπλανή-διπλανό και του συνδέσμου και.

– Μπορείς να χρησιμοποιήσεις το βιβλίο του διπλανού σου.

– Το και είναι ο συχνότερος σύνδεσμός.

Το προϊόν της ονοματοποίησης είναι στοιχείο με τα χαρακτηριστικά του ονόματος, δηλαδή στοιχείο που έχει αναφορά στον κόσμο της πραγματικότητας.

 «Λεξιλογική ονοματοποίηση»

Για να δείτε ολόκληρο το άρθρο κλικ εδώ!

Για να δείτε όλα τα κριτήρια αξιολόγησης κλικ εδώ!

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 22 – 23 Φεβρουαρίου 2025

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 22 – 23 Φεβρουαρίου 2025

Real News Καθημερινή Πρώτο Θέμa Το Βήμα της Κυριακής Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των εφημερίδων (Δεν στέλνουμε ανεπιθύμητη αλληλογραφία ενώ μπορείτε να διαγραφείτε με ένα κλικ και δεν θα...

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» (απόσπασμα) μετάφραση, σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα Το έβδομο βιβλίο της «Αινειάδας» ουσιαστικά αποτελεί την έναρξη του δεύτερου μέρους του έπους του Βιργιλίου που χαρακτηρίζεται ως «Ρωμαϊκή Ιλιάδα». Θέμα είναι η άφιξη στην Ιταλία των Τρώων που...

Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Το σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ

Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Το σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Τ σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ[1]   Εισαγωγή Ποιος είναι ο ρόλος και η στόχευση της εκπαίδευσης στην κοινωνία μας; Σε τι εξυπηρετεί η υποχρεωτική σχολική...

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης παρατηρείται το ίδιο παιδαγωγικό μοτίβο – τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και σε επίπεδο πράξης – ως προς την αντίληψη για την αισθητική καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση και την...

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄   Λυκείου Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν 2ες Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις 2023 του Κωνσταντίνου Μάντη - ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα τι είναι Ευρωπαίος δεν μπορεί ποτέ να καλύψει την...

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ατομική & εικονική ταυτότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ατομική ταυτότητα Το άτομο κοινωνικοποιείται και οικοδομεί την ταυτότητά του σταδιακά, κατά τη μακρά πορεία από τη γέννησή του έως την εφηβεία, η οποία συνεχίζεται ως...

Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

  Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών παρέχει δωρεάν πλατφόρμα e-Learning στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://free.elearningekpa.gr/   Ποιος μπορεί να εγγραφεί: Στην πλατφόρμα μπορεί να εγγραφεί ο καθένας καθώς δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός. Το μόνο...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Επιμέλεια άρθρου

Δείτε κι αυτά

ΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικό
Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» (απόσπασμα) μετάφραση, σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα Το έβδομο βιβλίο της «Αινειάδας» ουσιαστικά αποτελεί την έναρξη του δεύτερου μέρους του έπους του Βιργιλίου που χαρακτηρίζεται ως «Ρωμαϊκή Ιλιάδα». Θέμα είναι η άφιξη στην Ιταλία των Τρώων που...

ΑρθρογραφίαΕκπαίδευση
Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Το σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ

Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Το σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Τ σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ[1]   Εισαγωγή Ποιος είναι ο ρόλος και η στόχευση της εκπαίδευσης στην κοινωνία μας; Σε τι εξυπηρετεί η υποχρεωτική σχολική...

ΑρθρογραφίαΕκπαίδευση
Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης παρατηρείται το ίδιο παιδαγωγικό μοτίβο – τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και σε επίπεδο πράξης – ως προς την αντίληψη για την αισθητική καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση και...

Γ ΛυκείουΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικόΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄   Λυκείου Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν 2ες Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις 2023 του Κωνσταντίνου Μάντη - ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα τι είναι Ευρωπαίος δεν μπορεί ποτέ να καλύψει την...

Γ ΛυκείουΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικόΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ατομική & εικονική ταυτότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ατομική ταυτότητα Το άτομο κοινωνικοποιείται και οικοδομεί την ταυτότητά του σταδιακά, κατά τη μακρά πορεία από τη γέννησή του έως την εφηβεία, η οποία συνεχίζεται ως...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

  Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών παρέχει δωρεάν πλατφόρμα e-Learning στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://free.elearningekpa.gr/   Ποιος μπορεί να εγγραφεί: Στην πλατφόρμα μπορεί να εγγραφεί ο καθένας καθώς δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός. Το...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια για τη μετάβαση αναπληρωτών εκπαιδευτικών στην περιοχή τοποθέτησής τους

Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια για τη μετάβαση αναπληρωτών εκπαιδευτικών στην περιοχή τοποθέτησής τους

Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια θα έχουν οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί για το διδακτικό έτος 2024-2025, προκειμένου αυτοί να μεταβούν στην περιοχή τοποθέτησης και ανάληψης υπηρεσίας. Ειδικότερα:  Ακτοπλοϊκά εισιτήρια Με κοινή πρωτοβουλία των...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Εγγραφές φοιτητών

Εγγραφές φοιτητών

Η πλατφόρμα για τις εγγραφές των φοιτητών για το ακαδημαϊκό έτος 2024 - 2025 αναμένεται να λειτουργήσει μέσα στις επόμενες ημέρες. Αναμένεται η ανακοίνωση της ακριβούς ημερομηνίας έναρξης των εγγραφών από το Υπουργείο Παιδείας.   Για να μπείτε στην πλατφόρμα...

ΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικό
Η ύλη μαθημάτων Δημοτικού Σχολείου (όλες οι τάξεις)

Η ύλη μαθημάτων Δημοτικού Σχολείου (όλες οι τάξεις)

Η διδακτέα ύλη ανά τάξη και για κάθε μάθημα συγκεντρωμένη σε ένα χρηστικό έντυπο από τον Στάθη Ξαφάκο. Σκοπός τού συγκεκριμένου εντύπου είναι η πληροφόρηση των εκπαιδευτικών, των γονέων και των μαθητών για αυτά που περιέχουν τα βιβλία και στην ουσία τι μαθαίνουν οι...