Γλώσσα και Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Εγκλήματα έμφυλου χαρακτήρα

Εγκλήματα έμφυλου χαρακτήρα

Γλώσσα και Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου

Κριτήριο Αξιολόγησης

 

του Κωνσταντίνου Μάντη

 

Κείμενο 1
Άρθρο από τη στήλη του Άρη Αλεξανδρή, ΔΙΑΤΑΣΕΙΣ, στην εφημερίδα «Η Καθημερινή», 24.07.2021Ελέφαντας στο δωμάτιο
Ακόμη μία δολοφονία με έμφυλο χαρακτήρα αναμόχλευσε την παθιασμένη και ούτως ή άλλως επίκαιρη συζήτηση για τις γυναικοκτονίες. Αυτή τη φορά ο δημόσιος διάλογος δεν εστίασε τόσο στο δόκιμο ή μη της ορολογίας· φαίνεται πως έχουμε προοδεύσει αρκετά ώστε να κατανοούμε πια ολοένα και περισσότερο ότι ο όρος «γυναικοκτονία» περιγράφει τις ειδικές συνθήκες του εγκλήματος – δεν αξιολογεί τα φύλα για να βγάλει νικητή. Παρ’ όλα αυτά, στεκόμαστε ακόμη κάπως αμήχανα μπροστά στον τεράστιο ελέφαντα στο δωμάτιο: το νομικό σκέλος των εγκλημάτων με σεξιστική βάση είναι ένα επιστημονικό θέμα που οφείλει να απασχολήσει τους ειδικούς. Τι γίνεται όμως με το κοινωνικό και πολιτισμικό σκέλος; Αυτό είναι δικό μας θέμα και δεν είναι ιδιαίτερα σαφές πώς πρέπει να το διαχειριστούμε.
Όχι μόνο σόου
Οι κραυγές δικαιωματισμού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, οι δακρύβρεχτες επικλήσεις στο συναίσθημα και οι διακηρύξεις ηθικής ανωτερότητας (το λεγόμενο virtue-signaling) ενδέχεται να είναι εν μέρει χρήσιμες, αν και, ομολογουμένως, αφόρητες κι αντιαισθητικές. Χάρη σε αυτές, πάντως, ο μη εξοικειωμένος με τη γυναικεία καταπίεση κόσμος αρχίζει σιγά σιγά να ξυπνάει από τον προνομιακό ύπνο αδιαφορίας κι εφησυχασμού και να υποψιάζεται ότι κάτι δεν πάει καλά εκεί έξω. Γυναίκες δολοφονούνται με ανησυχητική συχνότητα από άνδρες που δεν έχουν κάτι συγκεκριμένο εναντίον τους, πέρα από μια ακατανίκητη επιθυμία να τις αφανίσουν επειδή αυτές τολμούν να αντισταθούν στη θέλησή τους. Δεν μιλάμε για παράγοντες του οργανωμένου εγκλήματος ή κακοποιά στοιχεία που θα φέρονταν έτσι σε οποιονδήποτε, ανεξαρτήτως φύλου. Πρόκειται για άνδρες υπεράνω υποψίας, που φαινομενικά συμπληρώνουν κάθε κουτάκι «φυσιολογικότητας» και που, φυσικά, δεν έχουν δώσει κανένα σημάδι ότι μπορούν να γίνουν βίαιοι. Μέχρι που γίνονται –ω, του θαύματος!– αποκλειστικά σε γυναίκες.

Γενναίοι στις πράξεις
Όπως έχει ειπωθεί άπειρες φορές, ο μισογυνισμός είναι πρωταρχικά μια παγιωμένη κουλτούρα που διαχέεται παντού. Με αυτό υπ’ όψιν, είναι σαφές πως δεν αρκεί να μιλάμε για να τον καταπολεμήσουμε – ακόμη κι αν τα λέμε ωραία, τόσο ωραία μάλιστα που εθιζόμαστε στον ήχο της φωνής μας και ξεχνάμε ότι το θέμα δεν είναι οι ομιλούντες αλλά οι παθούσες. Πέρα από τα ανέξοδα λόγια και τις φιλολογίες, σημασία έχουν κυρίως οι πράξεις. Δεν αρκεί να μην είμαστε ακραίοι σεξιστές εμείς οι ίδιοι για να έχουμε ήσυχη τη συνείδησή μας απέναντι σε όσα φρικτά εκτυλίσσονται μπροστά και δίπλα μας. Είναι ζωτικό να παίρνουμε θέση εκεί όπου η θέση έχει πρακτική αξία, δηλαδή στην αληθινή ζωή. Ω, ναι, εκεί όπου οι απόψεις μας μπορεί να έχουν κόστος.
Εχθροί δίπλα μας
Το κοινωνικό περιβάλλον, οι παρέες, τα άτομα που έχουμε επιλέξει να μας περιστοιχίζουν, αυτό δηλαδή που συνηθίζουμε να ονομάζουμε «κύκλο», είναι το πρώτο πεδίο στο οποίο οι πεποιθήσεις μας επαληθεύονται ή διαψεύδονται πανηγυρικά. Ασφαλώς, κανένας δεν ανακοινώνει στους φίλους του ότι σκοπεύει να σκοτώσει τη σύντροφό του στην επόμενη διαφωνία τους, όμως έχουμε δει ήδη αρκετούς θανάτους για να γνωρίζουμε ότι η βία δεν ξεκινάει από την κορύφωσή της. Αντιθέτως, επωάζεται ύπουλα με τη συνδρομή ιδεολογημάτων κι εκφράσεων που, παρά τον παλιομοδίτικα κλισέ χαρακτήρα τους, αποτελούν κατάφαση γνήσιου κι επικίνδυνου μισογυνισμού· και χτυπούν αμέσως καμπανάκι: «Οι γυναίκες προκαλούν», «οι άνδρες είναι από τη φύση τους επιθετικοί», «το πάθος του έρωτα περιέχει βία». Δεν είναι όλοι οι μισογύνηδες δολοφόνοι. Όμως οι μισογύνηδες δολοφόνοι δρουν με τέτοια άνεση ακριβώς επειδή ο μισογυνισμός είναι τόσο διαδεδομένος κοινωνικά. Αποδοκιμάζοντας, επομένως, τον μισογυνισμό στις πιο «αθώες» εκφάνσεις του, στερούμε από τις πιο ακραίες τη θεωρητική και προπαρασκευαστική νομιμοποίησή τους.
Ηθική και βιοπορισμός
Το επαγγελματικό περιβάλλον είναι εξίσου ζωτικής σημασίας στη διάδοση και στην εμπέδωση ιδεών. Όσοι, λοιπόν, παριστάνουν τους γενναίους μαχητές των γυναικείων δικαιωμάτων εκεί όπου η έκφραση των φρονημάτων τους θα αποφέρει μόνο επαίνους και χειροκροτήματα, καλό θα ήταν να δοκιμάσουν την πειθώ και τον ιδεαλισμό τους σε πιο απαιτητικά κοινά: σε συναδέλφους που θα τους επιτεθούν εν χορώ με το που αντιδράσουν σε κάποιο σεξιστικό παραλήρημα, σε εργοδότες που θα τους επιπλήξουν για τον ενοχλητικό «προοδευτισμό» τους εκβιάζοντας από θέση εξουσίας τη σιωπή τους, σε περιστάσεις όπου το κατά τ’ άλλα αυτονόητο θίγεται μπροστά τους, αλλά η υπεράσπισή του ενδέχεται να τους ζημιώσει. Οι εξυπνάδες πως «το θύμα τα ’θελε και τα ’παθε» ή ότι τάχα «δεν ξέρουμε όλη την ιστορία του εγκλήματος για να έχουμε άποψη» δεν ηττώνται μόνο στο δικαστήριο. Από τον καθημερινό λόγο είναι που πρέπει να ξεριζωθούν, ώστε να μην εξοπλίζουν επίδοξους γυναικοκτόνους με αυτοπεποίθηση.
Η αληθινή επανάσταση
Αλλαγές που δεν προϋποθέτουν ρήξη δεν είναι και πολύ ουσιαστικές αλλαγές. Η ρήξη, όμως, δεν είναι ένα σύνθημα πάνω σε ένα πανό, ούτε το σήμα κατατεθέν της τόσο εύκολης, στους ψηφιακούς καιρούς, μαζικής εχθροπάθειας. Είναι κυρίως ρήξη με το ίδιο μας το βόλεμα: με όσα έχουμε μάθει να ακούμε, να αποδεχόμαστε, να αναπαράγουμε. Όταν μάθουμε διαφορετικά, κάτι θα έχουμε πετύχει.

Για να δείτε ολόκληρο το κριτήριο κλικ εδώ!

Για να δείτε όλα τα κριτήρια αξιολόγησης κλικ εδώ!

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 22 – 23 Φεβρουαρίου 2025

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 22 – 23 Φεβρουαρίου 2025

Real News https://youtu.be/yXaYeeSCwVwΚαθημερινή Πρώτο Θέμa Το Βήμα της Κυριακής Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των εφημερίδων (Δεν στέλνουμε ανεπιθύμητη αλληλογραφία ενώ μπορείτε να...

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» (απόσπασμα) μετάφραση, σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα Το έβδομο βιβλίο της «Αινειάδας» ουσιαστικά αποτελεί την έναρξη του δεύτερου μέρους του έπους του Βιργιλίου που χαρακτηρίζεται ως «Ρωμαϊκή Ιλιάδα». Θέμα είναι η άφιξη στην Ιταλία των Τρώων που...

Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Το σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ

Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Το σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Τ σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ[1]   Εισαγωγή Ποιος είναι ο ρόλος και η στόχευση της εκπαίδευσης στην κοινωνία μας; Σε τι εξυπηρετεί η υποχρεωτική σχολική...

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης παρατηρείται το ίδιο παιδαγωγικό μοτίβο – τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και σε επίπεδο πράξης – ως προς την αντίληψη για την αισθητική καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση και την...

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄   Λυκείου Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν 2ες Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις 2023 του Κωνσταντίνου Μάντη - ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα τι είναι Ευρωπαίος δεν μπορεί ποτέ να καλύψει την...

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ατομική & εικονική ταυτότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ατομική ταυτότητα Το άτομο κοινωνικοποιείται και οικοδομεί την ταυτότητά του σταδιακά, κατά τη μακρά πορεία από τη γέννησή του έως την εφηβεία, η οποία συνεχίζεται ως...

Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

  Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών παρέχει δωρεάν πλατφόρμα e-Learning στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://free.elearningekpa.gr/   Ποιος μπορεί να εγγραφεί: Στην πλατφόρμα μπορεί να εγγραφεί ο καθένας καθώς δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός. Το μόνο...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Επιμέλεια άρθρου

Δείτε κι αυτά

ΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικό
Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» (απόσπασμα) μετάφραση, σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα Το έβδομο βιβλίο της «Αινειάδας» ουσιαστικά αποτελεί την έναρξη του δεύτερου μέρους του έπους του Βιργιλίου που χαρακτηρίζεται ως «Ρωμαϊκή Ιλιάδα». Θέμα είναι η άφιξη στην Ιταλία των Τρώων που...

ΑρθρογραφίαΕκπαίδευση
Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Το σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ

Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Το σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Κριτική του εκπαιδευτικού συστήματος: για το βιβλίο ‘Τ σχολείο φυλακή και η ελεύθερη μάθηση’, του Τζων Χολτ[1]   Εισαγωγή Ποιος είναι ο ρόλος και η στόχευση της εκπαίδευσης στην κοινωνία μας; Σε τι εξυπηρετεί η υποχρεωτική σχολική...

ΑρθρογραφίαΕκπαίδευση
Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης παρατηρείται το ίδιο παιδαγωγικό μοτίβο – τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και σε επίπεδο πράξης – ως προς την αντίληψη για την αισθητική καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση και...

Γ ΛυκείουΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικόΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄   Λυκείου Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν 2ες Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις 2023 του Κωνσταντίνου Μάντη - ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα τι είναι Ευρωπαίος δεν μπορεί ποτέ να καλύψει την...

Γ ΛυκείουΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικόΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ατομική & εικονική ταυτότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ατομική ταυτότητα Το άτομο κοινωνικοποιείται και οικοδομεί την ταυτότητά του σταδιακά, κατά τη μακρά πορεία από τη γέννησή του έως την εφηβεία, η οποία συνεχίζεται ως...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

  Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών παρέχει δωρεάν πλατφόρμα e-Learning στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://free.elearningekpa.gr/   Ποιος μπορεί να εγγραφεί: Στην πλατφόρμα μπορεί να εγγραφεί ο καθένας καθώς δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός. Το...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια για τη μετάβαση αναπληρωτών εκπαιδευτικών στην περιοχή τοποθέτησής τους

Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια για τη μετάβαση αναπληρωτών εκπαιδευτικών στην περιοχή τοποθέτησής τους

Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια θα έχουν οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί για το διδακτικό έτος 2024-2025, προκειμένου αυτοί να μεταβούν στην περιοχή τοποθέτησης και ανάληψης υπηρεσίας. Ειδικότερα:  Ακτοπλοϊκά εισιτήρια Με κοινή πρωτοβουλία των...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Εγγραφές φοιτητών

Εγγραφές φοιτητών

Η πλατφόρμα για τις εγγραφές των φοιτητών για το ακαδημαϊκό έτος 2024 - 2025 αναμένεται να λειτουργήσει μέσα στις επόμενες ημέρες. Αναμένεται η ανακοίνωση της ακριβούς ημερομηνίας έναρξης των εγγραφών από το Υπουργείο Παιδείας.   Για να μπείτε στην πλατφόρμα...

ΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικό
Η ύλη μαθημάτων Δημοτικού Σχολείου (όλες οι τάξεις)

Η ύλη μαθημάτων Δημοτικού Σχολείου (όλες οι τάξεις)

Η διδακτέα ύλη ανά τάξη και για κάθε μάθημα συγκεντρωμένη σε ένα χρηστικό έντυπο από τον Στάθη Ξαφάκο. Σκοπός τού συγκεκριμένου εντύπου είναι η πληροφόρηση των εκπαιδευτικών, των γονέων και των μαθητών για αυτά που περιέχουν τα βιβλία και στην ουσία τι μαθαίνουν οι...