Ταξιδεύει και διδάσκει με το έργο της τους μικρούς αναγνώστες!

Tι σας παρακίνησε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή παιδικών βιβλίων;

Θα έλεγα ότι ήταν τυχαίο.  Όταν τα παιδιά μου ήταν μικρά μας άρεσε να φτιάχνουμε μαζί παραμύθια. Ήταν ένα παιχνίδι που μας έδενε, μας ψυχαγωγούσε και έκανε τις ώρες μας ποιοτικές. Πλέκαμε με τη φαντασία μας ιστορίες που δεν ξέραμε πού θα μας βγάλουν.  Σα μητέρα κατέγραφα αυτές τις ιστορίες με σκοπό να τις δώσω κάποτε στα παιδιά μου σαν ενθύμια αυτών των τόσο γλυκών και μεστών στιγμών. Καθώς τις έγραφα από την αρχή, άθελά μου, έκανα μικρέ παρεκκλίσεις από το αρχικό –άτεχνο- κείμενο. Πρόσεχα το λόγο, σμίλευα τις προτάσεις για να αποκτήσουν σφιχτή ροή, παραστατικότητα και σαφήνεια. Έτσι, χωρίς να το καταλάβω ξύπνησε μέσα μου ο «συγγραφέας». Μετά με παρότρυνση μια φίλης έλαβα μέρος στον ετήσιο λογοτεχνικό διαγωνισμό της Γυναικείας Λογοτεχνικής Συντροφιάς. Ήρθε ένας Έπαινος. Μετά ένα συμβόλαιο από έναν Εκδοτικό Οίκο και  ύστερα ακολούθησε πολλή δουλειά, ώσπου να πείσω τον εαυτό μου ότι είμαι πια συγγραφέας. Και η δουλειά συνεχίζεται…

Πιστεύετε ότι κάποιος γεννιέται ή γίνεται συγγραφέας;

Μέσα στο DNA μας υπάρχουν πολλές γονιδιακές εντολές. Κώδικες που χαρακτηρίζουν και ξεχωρίζουν καθένα μας και που ταυτόχρονα μας ενώνουν με τους προπάτορές μας. Κρυμμένα ταλέντα που περιμένουν την κατάλληλη στιγμή να βρουν διέξοδο, να εκφραστούν. Όπως ο σπόρος περιμένει το γόνιμο έδαφος και την κατάλληλη εποχή για να φυτρώσει, να ριζώσει, να βλαστήσει, να ανθίσει, να καρπίσει. Όμως ο σπόρος και το φύτρο μοναχά δεν δίνουν καρπό. Χρειάζεται πολλή δουλειά, μόχθος και επιμονή για να δέσει και να μεστώσει ο καρπός. Και η δουλειά αυτή δεν σταματά ποτέ, γιατί ο δρόμος της τέχνης, όπως και κάθε πνευματικής δημιουργίας, είναι ατέρμονας.

Ποια νοήματα θέλετε να περάσετε στους μικρούς αναγνώστες των παραμυθιών σας;

Την αγάπη, και μόνο την αγάπη. Και εξηγώ: Αγάπη προς τον εαυτό μας με την έννοια της αυτοεκτίμησης και όχι της έπαρσης. Αγάπη προς τον συνάνθρωπο με την έννοια της ανυστερόβουλης προσφοράς. Αγάπη στη φύση, με την έννοια της κατανόησης της ύπαρξής μας ως αναπόσπαστου κρίκου της. Αγάπη στη ζωή ως πολύτιμο και αναντικατάστατο αγαθό. Αγάπη στην αγάπη, αγάπη για την αγάπη. Αυτά τα ολίγα…

Είστε αισιόδοξη ή απαισιόδοξη για το μέλλον του παιδικού βιβλίου;

Ζούμε στην εποχή της ηλεκτρονικής τεχνολογίας και ιδιαίτερα της  ηλεκτρονικής εικόνας. Η τελευταία φαίνεται να αντιστρατεύεται το διάβασμα με όλες τις συνακόλουθες επιπτώσεις, όπως: Φτώχεια της γλώσσας μας, πλαδαρότητα  της φαντασίας, αντιγραφή βίαιων προτύπων κ.λ.π. Ωστόσο δεν μπορούμε να εξοστρακίσουμε την τηλεόραση ή τον υπολογιστή από τη ζωή μας. Μπορούμε όμως να μάθουμε να  χρησιμοποιούμε τα μέσα αυτά με μέτρο και λογική έτσι ώστε να τα μετατρέψουμε σε σύμμαχο του πολιτισμού μας. Και η μέθοδος είναι απλή. Επιλογή στα προγράμματα και στη διάρκεια θέασης.  Και στο εξωτερικό έχουν τηλεόραση, υπολογιστή και άλλα ψηφιακά μηχανήματα αλλά οι δείκτες ανάγνωσης είναι πολύ υψηλοί. Ας μη φορτώνουμε λοιπόν τις ενοχές μας στις οθόνες του υπολογιστή και της τηλεόρασης. Φταίμε εμείς και όχι η τηλεόραση.  Το γεγονός ότι εξακολουθούν να υπάρχουν παιδικές λέσχες ανάγνωσης με πολλά μέλη δείχνει ότι το αναγνωστικό ενδιαφέρον υπάρχει, αλλά σε κάθε περίπτωση είναι αντιστρόφως ανάλογο με τη αλόγιστη χρήση της τηλεόρασης. Το μέλλον του βιβλίου οφείλει να είναι λαμπρό και η αναγνωστικότητα να έχει σταθερά ανοδική πορεία. Για να συμβεί αυτό θα πρέπει να δουλέψουμε όλοι. Η Πολιτεία, με σωστή πολιτική όσον αφορά την τιμή και την φορολογία του βιβλίου. Με χρηματοδότηση και εξοπλισμό των τοπικών βιβλιοθηκών. Με έγκριση ανάλογων κονδυλίων για εξοπλισμό ενεργών σχολικών βιβλιοθηκών. Οι συγγραφείς, με κείμενα που διεγείρουν το ενδιαφέρον του αναγνώστη και καλύπτουν τις πνευματικές τους ανησυχίες. Οι βιβλιοθηκονόμοι και βιβλιοπώλες, με μεγαλύτερη ενημέρωση και συνεργασία με το κοινό. Ο βιβλιοπώλης πρέπει να είναι και βιβλιογνώστης για να μπορεί να καθοδηγήσει στα πρώτα του βήματα τον αμύητο αναγνώστη. Οι δάσκαλοι, οι γονείς, καθένας με τον δικό του τρόπο. Τελικά όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης για το μέλλον του  βιβλίου. Όλοι ανεξαιρέτως.

Τι πρέπει να κάνει ένας εκπαιδευτικός ή γονιός για να αγαπήσει το παιδί το βιβλίο;

• Ο εκπαιδευτικός καλλιεργεί την αναγνωστική διάθεση με διάφορους τρόπους όπως:

Α. Με καθιέρωση της ανάγνωσης λογοτεχνικών κειμένων μέσα στη σχολική πράξη.

Β. Με προσκλήσεις συγγραφέων στα σχολεία τους.

Γ. Με δραματοποιήσεις,

Δ. θεατρικό παιχνίδι,

Ε. θεατρικές παραστάσεις και

Στ’. άλλες δημιουργικές δραστηριότητες (ζωγραφική, μουσικοκινητικές ασκήσεις κ.λπ.) που φέρνουν τον μαθητή πιο κοντά στον γραπτό λόγο και την έκφραση.

Όλες οι παραπάνω μέθοδοι αξιοποιούν ένα βιβλίο και δίνουν στο γραπτό λόγο νέες προεκτάσεις για ενεργό συμμετοχή και βιωματική γνώση.

• Οι γονείς που αποτελούν και το πρότυπο των παιδιών τους μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή την κατεύθυνση κυρίως με το ζωντανό παράδειγμά τους. Παιδιά που βλέπουν τους γονείς τους να διαβάζουν είναι επιρρεπή στο διάβασμα.

Επίσης  με τις συχνές επισκέψεις σε εκθέσεις βιβλίου, βιβλιοπωλεία και τοπικές βιβλιοθήκες βάζουν το παιδί από νωρίς μέσα στον κόσμο του βιβλίου.

Ένα ακόμα σημαντικό θέμα είναι  να διαβάζουμε στο παιδί μας από την βρεφική του ηλικία.  Το «παραμυθάκι της παρεούλας ή της καληνύχτας»  ας μας γίνει μια γλυκιά συνήθεια που θα μας δέσει με το μωρό μας και θα προλειάνει τη μελλοντική σχέση του με το βιβλίο.

Ο έλεγχος της χρήσης της τηλεόρασης. Μια ποιοτική και ποσοτική επιλογή στα προγράμματα της τηλεόρασης θα βοηθήσει το παιδί μας να αναπτύξει το αισθητικό του κριτήριο σε σημείο που να απορρίπτει τα διάφορα τηλεοπτικά σκουπίδια που βομβαρδίζουν τον εγκέφαλό μας.

Έχετε συγκινηθεί με ένα βιβλίο που έχετε γράψει ή έχετε διαβάσει;

Ήμουν δεκαέξι χρόνων όταν διάβασα το βιβλίο Δρ. Ζιβάγκο, του Μπόρις Πάστερνακ.  Ο διάχυτος ρομαντισμός, η βαθειά πίστη στον άνθρωπο και τα δικαιώματά του με γοήτευσαν…

Ποια είναι η αγαπημένη σας φράση;

«Ό,τι μπορείς να κάνεις σήμερα μην το αφήνεις για αύριο».

Για ποιο λόγο θα σταματούσατε να γράφετε;

Ειλικρινά, δεν το έχω σκεφτεί ποτέ μου σοβαρά. Κάποιες φορές μου έχει περάσει από το μυαλό φευγαλέα αυτή η σκέψη αλλά την άλλη κι όλας στιγμή βρίσκομαι μπροστά στον υπολογιστή μου και γράφω. Είμαι «εξαρτημένη» και δεν θέλω να κόψω τούτο το χούι μου. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μόνο από εξωθελητικούς παράγοντες όπως λόγοι υγείας ή σοβαρά οικογενειακά προβλήματα που ενδεχόμενα να παρέλυαν κάθε μου διάθεση για γραπτή έκφραση, «ο μη γένοιτο…»! Για την ώρα απολαμβάνω τη ζωή μου, καταγράφω στην ψυχή μου κάθε μου στιγμή και μετουσιώνω τους κραδασμούς της σε παραμύθια.

_

γράφει η Βούλα Παπατσιφλικιώτη

–

Έργα της συγγραφέως:

(2015) Περιπέτεια στην Τεμπελχανία, Ψυχογιός

(2015) Τα 7 κλειδιά του Πάτερ Ημών, Πορφύρα Εκδόσεις

(2015) Τα παιχνίδια της γιαγιάς ζωντανέψανε με μιας, Κόκκινη Κλωστή Δεμένη

(2014) Ένας σπέσιαλ ήρωας, Ψυχογιός

(2014) Όσιος Πατάπιος, Παρρησία

(2014) Τα μισοκούλουρα, Παρρησία

(2013) Ο γενναίος μάγος Γκασπάρ, Παρρησία

(2013) Ο ερωτευμένος δράκος, Διάπλαση

(2013) Περιπέτεια στη Βακτηριανία, Ψυχογιός

(2013) Περιπέτεια στη Σκουπιδανία, Ψυχογιός

(2013) Τα φιδάκια της Παναγιάς, Παρρησία

(2012) Ερωτευμένη Μαργαρίτα, Ψυχογιός

(2012) Το πιο ωραίο όνομα, Ψυχογιός

(2011) Αγάπες και φαντάσματα στη Βαλτική, Ψυχογιός

(2010) Απίθανα ταξίδια με μαγικά μολύβια, Άγκυρα

(2010) Περιπέτεια στη Σκουπιδανία, Ψυχογιός

(2010) Το πρώτο χαμόγελο των Χριστουγέννων, Άγκυρα

(2009) Γίνομαι καλύτερος… με παραμύθια που σκίζουν!, Διάπλαση

(2008) Απίστευτες ιστορίες για απίθανα παιδιά, Διάπλαση

(2008) Λίγα γαρίφαλα για το Πολυτεχνείο, Διάπλαση

(2006) Το ξεχασμένο συρτάρι, Άγκυρα

(2005) Μια αταξία από αγάπη, Άγκυρα

(2004) Αγάπη χωρίς σύνορα, Εκδόσεις Πατάκη

(2004) Γκασμέντ, ο φυγάς με τη φλογέρα, Εκδόσεις Παπαδόπουλος

(2004) Ο Ιάσονας, ο κλέφτης και το στοιχειό, Μίλητο

(2003) Η μαγική νύχτα του Κάσπαρ, Ψυχογιός

(2003) Μια φορά κι ένα… φτερό, Άγκυρα

(2003) Ο Ιάσονας στο μαγεμένο δάσος, Μίλητος

(2002) Μάγοι, σκούπες και κομπιούτερ, Εκδόσεις Πατάκη

(2002) Χριστούγεννα Πρωτούγεννα, Άγκυρα

(2001) Η μικρή Ριρή μπορεί να’ ναι πάντα τολμηρή, Ψυχογιός

(2000) Τα καμώματα της αταξίας και η επανάσταση της αλφαβήτας, Άγκυρα

(1998) Τα μαγικά μολύβια από τη Μαγιόρκα, Άγκυρα

(1996) Η αρπαγή της Περσεφόνης και άλλες ιστορίες, Άγκυρα

(1996) Μαθαίνω με τον Πικεφί τα γράμματα, Harmi Press

(1996) Μαθαίνω με τον Πικεφί τα σχήματα, Harmi Press

(1996) Μαθαίνω με τον Πικεφί τα χρώματα, Harmi Press

(1996) Μαθαίνω με τον Πικεφί τους αριθμούς, Harmi Press

(1996) Μια φορά στη Μπουφοχώρα, Εκδόσεις Πατάκη

(1991) Το φτερωτό παραμύθι, Άγκυρα

Συμμετοχή σε συλλογικά έργα:

(2016) Odysseus, Διάπλαση

(2016) The trojan war, Διάπλαση

(2016) Theseus, Διάπλαση

(2016) Θησέας, Διάπλαση

(2016) Οδυσσέας, Διάπλαση

(2016) Τρωικός πόλεμος, Διάπλαση

(2015) Ερωτόκριτος, Διάπλαση

(2014) Hercules, Διάπλαση

(2014) Jason, Διάπλαση

(2014) The Gods of Olympus, Διάπλαση

(2014) Ηρακλής, Διάπλαση

(2014) Ιάσονας, Διάπλαση

(2014) Οι 12 θεοί του Ολύμπου, Διάπλαση

(2009) Περιπέτεια στη Λιχουδανία, Ψυχογιός

(2006) Παλιά επαγγέλματα, Κέδρος

(2003) Ήρθαν τα Χριστούγεννα κι η Πρωτοχρονιά, Ψυχογιός

(2000) Στην παλιά μου γειτονιά, Εκδόσεις Καστανιώτη

(1993) Τα γιορτινά μας, Παπαδημητρίου

–

Μας διηγείται την ζωή της σαν παραμύθι:

Γεννήθηκα στην Αθήνα από μητέρα Σμυρνιά και πατέρα Κρητικό.  Μεγάλωσα ακούγοντας σμυρναίικα παραμύθια από τη γιαγιά, ιστορίες από τη μητέρα και κρητικές μαντινάδες από τις θείες μου.

Μεγαλώνοντας ανακάλυψα το δημιουργικό μου ταλέντο.

Καθόμουν μπροστά στον καθρέφτη έπαιρνα ύφος, έκανα κινήσεις κι έπλεκα τα παραμύθια μου.  Στο σπίτι δεν είχαν πάρει στα σοβαρά τις καταπληκτικές μου δημιουργίες. Έτσι την πλήρωναν τα κουτσούβελα της γειτονιάς. Όταν είπα στους γονείς μου ότι θέλω να γίνω ηθοποιός παραλίγο να με πετάξουν από το παράθυρο. Είπα κι εγώ να σπουδάσω για να γλιτώσω από τη γκρίνια τους.

Σπούδασα Χημεία, Στατιστική και Οικονομικά (για τα τελευταία δεν πήρα το πτυχίο) και ύστερα πάτησα φρένο! Στο μεταξύ είχα γίνει μαμά και –ώ του θαύματος- είχα αποκτήσει και πάλι ακροατήριο για τις ιστορίες μου. Αυτή τη φορά μάλιστα τις φτιάχναμε παρέα. Έτσι γεννήθηκαν τα πρώτα μας παραμύθια που βρήκαν μία εξέχουσα θέση στο τελευταίο συρτάρι του γραφείου μου…

Όλα όμως έμελλαν ν’ αλλάξουν. Αιτία ένας λογοτεχνικός διαγωνισμός. Πήρα μέρος και πέρασα με ΕΠΑΙΝΟ. Έτσι εκδόθηκε το πρώτο μου παραμύθι.  Έτσι άρχισε η… καταιγίδα.  Οι ιστορίες μου εκδίδονταν η μία μετά την άλλη. Ε, άμα σε πάρει η κάτω βόλτα δε σταματάς.

Τώρα συνεχίζω να γράφω –μου έχει μείνει κουσούρι- και περιμένω και το δεύτερο εγγονάκι μου για να συνεχίσουμε όλοι μαζί την παράδοση της οικογένειας…