–

γράφει ο Άγγελος Κουτσούκης

–

Παρ’ όλο που έχουν περάσει περίπου 15 χρόνια από τότε που εκδόθηκε το ”High Fidelity”, το πρώτο βιβλίο του Νίκ Χόρνμπυ, ακόμα θυμάμαι πόσο διασκέδασα διαβάζοντάς το.
Στα χρόνια που ακολούθησαν έγραψε κι άλλα μυθιστορήματα, σχεδόν όλα το ίδιο πετυχημένα, που κάποια από αυτά έγιναν ταινίες με επιτυχία. Το 1999 η Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Γραμμάτων του απένειμε το βραβείο Ε. Μ. Forster, ενώ το 2002 κέρδισε το βραβείο W. H. Smith για τη λογοτεχνία.
Στο βιβλίο του “Η Τζουλιέτ, γυμνή” ασχολείται με το αγαπημένο του θέμα. Την μουσική και τον τρόπο που ένας φανατικός οπαδός της την παρακολουθεί. Τα χρόνια περνούν αλλά ο συγγραφέας εξακολουθεί να έχει πολλά από την εφηβική ματιά που τον καθιέρωσε. Ο Νικ Χόρνμπυ δεν περιγράφει συνηθισμένες καταστάσεις αλλά, με χιούμορ, υπόγειο και διεισδυτικό, βλέπει κάτω από την επιφάνεια των πραγμάτων.
”Η Άννι και ο Ντάνκαν έχουν ταιριάξει με απόλυτη φυσικότητα, όπως τα κομμάτια ενός παζλ. Ωστόσο, η παθιασμένη εμμονή του Ντάνκαν με τον Τάκερ Κρόου, έναν μονόχνοτο και βασανισμένο Αμερικανό ροκ σταρ, δεν τους άφησε χρόνο για κάτι άλλο πιο εποικοδομητικό. Όπως, για παράδειγμα, να παντρευτούν, να κάνουν παιδιά ή να συζητήσουν οτιδήποτε δεν έχει σχέση με τον Τάκερ και την εξαφάνισή του έπειτα από κάποιο ανεξιχνίαστο περιστατικό είκοσι χρόνια πριν στις τουαλέτες ενός κλαμπ. Η Άννι πάντως έχει αρχίσει να αναρωτιέται μήπως χαράμισε δεκαπέντε χρόνια από τη ζωή της σε μια αδιέξοδη σχέση, κολλημένη σε μια άχαρη δουλειά, στην πιο βαρετή πόλη των μουντών αγγλικών ανατολικών ακτών.
Και τότε, η δισκογραφική εταιρεία του Τάκερ κυκλοφορεί αιφνιδίως έναν δίσκο με unplugged εκτελέσεις των πιο διάσημων τραγουδιών του, από το θρυλικό άλμπουμ ”Τζούλιετ”. Είναι η πρώτη κυκλοφορία του Τάκερ εδώ και δεκαετίες. Η κυκλοφορία του δίσκου φέρνει απρόσμενες εξελίξεις: η Αννι αδυνατεί να δει τι καλό έχουν οι unplugged εκτελέσεις ή γιατί είναι καλύτερες από τις πρωτότυπες. Διαφωνεί κάθετα με τον Ντάνκαν που τις βρίσκει αριστουργηματικές. Όταν αποφασίζει να δημοσιεύσει την άποψή της στον ιστότοπο των φανατικών θαυμαστών του Τάκερ, δέχεται ένα email από τον πιο απίστευτο αποστολέα: τον χαμένο Τάκερ Κρόου αυτοπροσώπως, που συμφωνεί απολύτως με την άποψή της”, αντιγράφω από το οπισθόφυλλο του βιβλίου.
Ο Χόρνμπυ έγραψε ένα μυθιστόρημα για την καθυστερημένη ενηλικίωση των σαράντα, για τη στιγμή που αναρωτιέσαι, έστω και καθυστερημένα, αν κάτι δεν πάει καλά στη ζωή σου. Για τη στιγμή που αποφασίζεις να βγεις από το ”βόλεμα” μιας σχέσης που κράτησε μεν δεκαπέντε χρόνια, αλλά κράτησε τόσο επειδή εσύ έκανες πίσω και κρυβόσουν πίσω από το δάκτυλό σου. Έγραψε, επίσης, ένα μυθιστόρημα για την απομυθοποίηση των ”μύθων” που έχουμε μέσα στο κεφάλι μας. Και όλα αυτά με το κλασικό βρετανικό του χιούμορ να μην αφήνει ούτε μια στιγμή να βαρύνει το βιβλίο, ακόμα κι όταν μιλάει για τα πιο σοβαρά θέματα.
”Τί κάνεις όταν πιστεύεις ότι έχεις χαραμίσει δεκαπέντε χρόνια από τη ζωή σου;” γράφει κάποια στιγμή ο διάσημος ροκ σταρ Τάκερ -αυτοπροσώπως-σ την Αννι. ”Πλάκα μου κάνεις; Δεν ξέρω αν σου το είπε κανείς, αλλά εγώ είμαι ο παγκόσμιος εμπειρογνώμονας σε αυτό το συγκεκριμένο θέμα. Εννοείται βέβαια ότι χαράμισα περισσότερα από δεκαπέντε χρόνια, αλλά ελπίζω να παραβλέψεις τα επιπλέον χρόνια και να με θεωρήσεις αδελφή ψυχή. Ή, ίσως, σαν γκουρού σου.
Πρώτα απ’ όλα, πρέπει να αναλύσεις αυτόν τον αριθμό. Κάνε μια λίστα με όλα τα καλά βιβλία που διάβασες, τις ταινίες που είδες, τις συζητήσεις που έκανες και ούτω καθεξής και βρες τη χρονική αξία όλων αυτών των πραγμάτων. Με μερικά λογιστικά κόλπα, θα καταφέρεις να μειώσεις τα χρόνια σε δέκα. Κι εγώ σε αυτό περίπου το νούμερο έχω μειώσει τα δικά μου χαμένα χρόνια, αν και ομολογώ ότι έκανα μερικές ζαβολιές.
Τι να σου πω; Αν έχεις χαραμίσει πράγματι αυτά τα χρόνια-και θα χρειαστεί να μελετήσω πολύ προσεκτικά τα λογιστικά σου βιβλία πριν μπορέσω να σου το επιβεβαιώσω, τότε, σου έχω κακά νέα. Πάνε, χάθηκαν. Μπορεί να πρόσθεσες μερικά χρόνια στο σύνολο της ζωή σου αν κατάφερες να κόψεις τα ναρκωτικά ή τα τσιγάρα ή αν πηγαίνεις τακτικά στο γυμναστήριο, αλλά υποψιάζομαι ότι τα χρόνια που ζει κανείς μετά τα ογδόντα, δεν είναι τόσο διασκεδαστικά όσο θέλουν να μας τα παρουσιάσουν”.
Κλασικός τρόπος γραφής του Νικ Χόρνμπυ. Χιούμορ, αδιόρατος κυνισμός, άνθρωποι που δεν λένε να ”ωριμάσουν”-με την έννοια που εννοεί ο πολύς κόσμος. Άνθρωποι διαφορετικοί, που έζησαν αλλιώς τη ζωή τους. Άνθρωποι που δεν μπήκαν ποτέ σε καλούπια κανονικότητας.
Τρεις διαφορετικοί χαρακτήρες. Ο Τάκερ Κρόου -ο ροκ σταρ- που έζησε όπως το έφερνε η στιγμή. Κάποια στιγμή, στην πορεία του βιβλίου, όταν χωρίζει από την τελευταία του σύντροφο με την οποία έχει ένα παιδί, αναρωτιέται αν είχαν παντρευτεί και δεν το θυμάται, ίσως επειδή ήταν μεθυσμένος την ώρα που συνέβη. Αν συνέβη. Η Αννι, που αποφασίζει κάποια στιγμή, γύρω στα σαράντα, να πει δυνατά την γνώμη της, όσο κι αν αυτό την ξεβολεύει από αυτό που συνήθισε να αποκαλεί ”’ζωή της”. Και, τέλος, ο Ντάνκαν, που ακόμα και στα σαράντα, αδυνατεί να ξεφύγει από τους ”μύθους” που κουβαλάει στο κεφάλι του, συμπεριφέρεται σαν κακομαθημένο παιδί και αδυνατεί να δει την ζωή του ως ενήλικας.
Το μυθιστόρημα του Νικ Χόρνμπυ έχει πάρει πολύ καλές κριτικές από τα πιο έγκυρα περιοδικά και εφημερίδες και δικαίως.
Οι ”New York Times Book Review” έγραψαν: ”Δεκατέσσερα χρόνια μετά το ”Ηigh Fidelity”’ ο Χόρνμπυ επιστρέφει στη μανία της μουσικής. Το διαφορετικό τώρα είναι ότι οι ήρωες-οπαδοί πραγματώνουν τις εμμονές τους στο διαδίκτυο, έναν τόπο όπου οι αποστάσεις συρρικνώνονται, ο χρόνος καταρρέει και είναι πολύ εύκολο να χαθείς. Ο ίδιος είναι πάντα τόσο μαγεμένος από τη δύναμη της μουσικής να κατευθύνει την ψυχή και σε αυτό το πολύ γοητευτικό βιβλίο μας κάνει πραγματικά να δούμε το πως και το γιατί”.
Και στο περιοδικό GQ έγραψαν: ”Ο Χόρνμπυ στα καλύτερά του ξεδιπλώνοντας τη συναισθηματική νοημοσύνη που τον έκανε διάσημο, μας μιλάει με χιούμορ για τα ψέματα που λέμε ο ένας στον άλλο κι αυτά που λέμε στον εαυτό μας”.
Το σίγουρο είναι πώς διαβάζοντας την ”Τζουλιέτ, γυμνή” δεν θα βαρεθείτε ούτε για μια στιγμή, θα διασκεδάσετε διαβάζοντας το βιβλίο και θα καταλάβετε ότι ακόμα και τα πιο σοβαρά και εν πολλοίς, στενάχωρα θέματα, έχουν και την αντίθετη όψη και κάπως έτσι, αντιμετωπίζονται πιο εύκολα. Και στην τελική, ποτέ δεν είναι αργά!