γράφει ο Πάνος Τουρλής

«Ιστορίες του συρμού», δηλαδή δεκαέξι μικρές ιστορίες που συνδέονται με το μετρό είτε εξ ολοκλήρου είτε ως κάποιον βαθμό. Σε αυτές πρωταγωνιστούν επιβάτες που κατευθύνονται προς διάφορους προορισμούς, άνθρωποι που προβληματίζονται, που ξεχνιούνται, που αγωνιούν, που κλέβουν.

Πρόκειται για μια πολύ ενδιαφέρουσα συλλογή ιστοριών μικρής έκτασης (κυρίως τεσσάρων σελίδων) με ήρωες ανθρώπους της διπλανής πόρτας ή μάλλον της διπλανής θέσης. Άνθρωποι που έρχονται σε επαφή με λίγο ή πολύ κόσμο και που οι συνθήκες δοκιμάζουν τα όρια και τις αντοχές τους καταγράφουν τις ζωές τους, την ημέρα τους, τα αισθήματά τους, όσο περιμένουν σε μια αποβάθρα για να στριμωχτούν σε κάποιον συρμό μαζί με χιλιάδες άλλους επιβάτες. Ο Μάρκος δοκίμασε τα πάντα για να περνάει η ώρα του στο μετρό και κατέληξε τελικά να ανακοινώνει φωναχτά τις στάσεις στους συνεπιβάτες του, η τσαμπατζού Ράνια μας δείχνει τα υπέρ και τα κατά της λαθρεπιβίβασης και πώς βελτιώνεται το «άθλημα», ο σούπερμαν Στέλιος δουλεύει ως σεκιούριτυ στο μετρό και έλκει άθελά του συνάδελφο που κάνουν μαζί βάρδιες (άτιμο μήλο!), ο Ιάκωβος έχει καταντήσει να απαντάει μηχανικά σε όλες τις επαφές του σε εφαρμογές γνωριμιών και θα τα βρει σκούρα όταν κάθεται δίπλα του μια κοπέλα. Επίσης, ο επαγγελματίας ζητιάνος Νικήτας αρχίζει ξαφνικά να νιώθει τύψεις που εξαπατά τον κόσμο και ψάχνει να βρει τρόπους για να εξιλεωθεί, ένα χέρι σε μια γυναικεία τσάντα δημιουργεί μια παρεξήγηση, η Αννέτα αποσύρεται σταδιακά από τη ζωή παγιδευμένη στην έγγαμη ρουτίνα της, η Χαρίκλεια και η Σύλια κάνουν μαθήματα θεραπευτικών εναγκαλισμών, η ευτραφής Λουίζα κάθεται πάντα μόνη της και κανείς δεν την πλησιάζει λόγω του όγκου της, η Χάιδω μεγαλοπιάστηκε στο χωριό και θέλησε να κατέβει στην πρωτεύουσα, όπου διαπιστώνει πως κανείς δεν της δίνει σημασία. Αυτοί κι άλλοι τόσοι ταξιδεύουν με το μετρό, αλληλοεπιδρούν, δοκιμάζονται.

Ο Χρήστος Ι. Νομικός έγραψε μικρά κείμενα με ρέοντα λόγο και έξυπνες ανατροπές, αναβιώνοντας με ρεαλισμό μια καθημερινότητα που πολλοί από μας αντιμετωπίζουμε σε σταθερή βάση. Επιπλέον κατάφερε μέσα από διαφορετικές και ποικίλες οπτικές γωνίες και πλούτο θεμάτων να κάνει αυτήν την πραγματικότητα ενδιαφέρουσα και ταυτόχρονα οικεία. Μου άρεσε επίσης που κάποιες φορές βγαίνουν συμπεράσματα μέσα από τα γεγονότα χωρίς να κατονομάζονται ή να περιγράφονται, αφήνοντας έτσι τον αναγνώστη να συμπληρώσει μόνος του την εικόνα. Για παράδειγμα, η τσαμπατζού Ράνια «Έφτασε στο γραφείο της, ολοκλήρωσε μετά από τέσσερις ώρες τη δουλειά της και περπάτησε προς το μετρό…» (σελ. 9). Άρα είναι μια τετράωρη υπάλληλος που πληρώνεται λίγα χρήματα και επομένως έχει κάθε δίκιο, υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες και μόνο, να γίνει λαθρεπιβάτις. Στη συνέχεια, βρήκα συγκινητικό το «Hugs for everyone» όπου η χήρα Χαρίκλεια αποφασίζει να πάψει να ακολουθεί τις βουβές επιταγές του άντρα της από την κορνίζα και να ζήσει την ερωτική χαρά που έχει στερηθεί. Το διήγημα αυτό τονίζει πως η απόλαυση και η χαρά μπορούν να πηγάσουν απλώς από χάδια κι αυτά να σβήσουν για λίγο τις ταυτότητες του «κουβαλητή πατέρα, του αγχωμένου εργαζόμενου, του σκληρού αρσενικού». Από την άλλη, με προβλημάτισε η Λουίζα στη «Μοναξιά της διπλανής θέσης», μιας και ο τρόπος σκέψης της, που πηγάζει από το πόσο μειονεκτικά νιώθει που την αποφεύγουν οι συνεπιβάτες της, πώς εκφράζει τα αισθήματα και τις σκέψεις της με έκανε να τη συμπαθήσω αλλά η συνέχεια του διηγήματος με ξάφνιασε αρκετά, ίσως γιατί είμαι πιο ρομαντικός και θα διάλεγα μια άλλη εξέλιξη, λιγότερο έντονη και ακραία όπως αυτή που διάβασα.

Οι «Ιστορίες του συρμού» είναι μια ενδιαφέρουσα και καλογραμμένη συλλογή διηγημάτων με πολλά θετικά χαρακτηριστικά, όπως: πρωτοπρόσωπη και τριτοπρόσωπη αφήγηση, ποικίλα εκφραστικά μέσα (ένα από αυτά έχει τη μορφή επιστολής), γραμμική αφήγηση σε κάποια διηγήματα, πρωθύστερη σε κάποια άλλα, ωραίο χιούμορ σε μερικά, ανατροπές που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον όπως αυτή στο «Σούπερμαν», ακόμη και μια γλυκιά τρυφερότητα όπως αυτή στο «Σήμα» που τονίζει τη διαχρονική αλήθεια: «το μόνο σταθερά ζωντανό είναι εκείνο της ανθρώπινης επαφής». Ιστορίες που με ταξίδεψαν στα έγκατα της γης και μου σύστησαν ενδιαφέρουσες προσωπικότητες.