Η τέχνη στο σχολείο
του Γιάννη Σκορδά*
Αδυνατεί ο νους μου να συλλάβει την απουσία της τέχνης από την ελληνική εκπαίδευση. Η χώρα που γέννησε τον πολιτισμό, κατέληξε πια απολίτιστη. Σας φαίνονται δυο προκείμενες άσχετες μεταξύ τους; Σκεφτείτε καλύτερα.
Το σημερινό ελληνικό λύκειο δεν έχει χώρο για την τέχνη. Παρεμπιπτόντως, τέχνη δεν είναι μόνο όσα μπορείς να βρεις σε μια γκαλερί, τέχνη είναι ένα τραγούδι, ένα graffiti, ένα βιβλίο, μια φωτογραφία. Στο σχολικό πρόγραμμα του λυκείου δεν προβλέπεται ούτε μία ώρα που να αφορά τις τέχνες. Ωστόσο η προσφορά της στους νέους είναι ευρέως γνωστή.
Με κανέναν άλλο τρόπο ο νέος δεν μπορεί να εκφράσει τα συναισθήματά του, όπως με την τέχνη. Μέσω της τριβής τους με αυτή, οι νέοι δέχονται έναν πλούτο ερεθισμάτων και εθίζονται στο διαφορετικό. Συνεπώς, οι νέες προσλαμβάνουσες οδηγούν στην πνευματική καλλιέργεια και στο περαιτέρω «ψάξιμο» του νέου.
Η αναζήτηση και ο προβληματισμός, δια μέσου της τέχνης, βοηθά τον νέο να καταλάβει τον εαυτό του. Εισάγεται στον τρόπο σκέψης του εκάστοτε καλλιτέχνη και ο ίδιος έρχεται σε επαφή με βιωματικό τρόπο με καινούργιες ιδέες. Επιπλέον, μπορεί να επικοινωνεί με τη γλώσσα της τέχνης, μια κοινή γλώσσα για τους φιλότεχνους. Η τέχνη αποτελεί ένα συνεκτικό δεσμό για τους ανθρώπους και την αφορμή για τη συνειδητοποίηση των ομοιοτήτων μας. Ο ρατσισμός φοβάται την τέχνη.
Δεν είναι μόνο οι ρατσιστικές αντιλήψεις που καταπολεμούνται από την τέχνη, μα και άλλες παθογένειες. Επί παραδείγματι, ο νέος παύει να είναι παθητικοποιημένος και μπαίνει στη διαδικασία της αντιμετώπισης γεγονότων και καταστάσεων με κριτικό τρόπο. Οι άπειρες διέξοδοι που προσφέρει η τέχνη συμβάλλουν στην ανακάλυψη του πραγματικού εαυτού μας κι έτσι εξαλείφεται η τυποποίηση καθώς και η ομοιομορφία. Εξίσου σημαντικός είναι και ο εξευμενισμός της ψυχής μετά από τη διαδικασία της παρακολούθησης ενός έργου τέχνης (η γνωστή και ως κάθαρσις), αφού σταδιακά υποχωρεί η βαρβαρότητα.
Η πρόταση; Περισσότερη τέχνη στα σχολεία. Όχι από καθηγητές που διδάσκουν να τραγουδάς ψηλά η να ζωγραφίζεις ίσια. Χρειαζόμαστε ενεργούς δασκάλους-καθοδηγητές, γνώστες του αντικειμένου, που θα αντιλαμβάνονται τις ανησυχίες των μαθητών, θα τους οδηγούν στις μορφές τέχνης που τους ενδιαφέρουν και θα τους παροτρύνουν να ασχολούνται με αυτές δημιουργικά.
Εκτός κι αν η ελληνική κοινωνία φοβάται ότι τα άτομα με καλλιτεχνική φύση θα πάψουν να καταπιέζονται, θα απελευθερωθεί η δημιουργικότητά τους και θα αρχίσει –επιτέλους!- η παραγωγή ελλήνων καλλιτεχνών. Η βασικότερη επιδίωξη, ωστόσο, είναι να προσφερθεί καλλιτεχνική παιδεία στους νέους από τους κατάλληλους ανθρώπους.
Τέχνη είναι όλα, αρκεί να ξέρεις να το βλέπεις.
*Ο Γιάννης Σκορδάς είναι μαθητής Β Λυκείου
ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΗ ΠΗΓΗ: http://www.protagon.gr/anagnwstes/i-texni-sto-sxoleio-31855000000
Παρατηρήσεις:
Α. Να συντάξετε την περίληψη του παραπάνω κειμένου σε 80- 100 λέξεις.
20 Μονάδες
Β.1. «Η τέχνη αποτελεί ένα συνεκτικό δεσμό για τους ανθρώπους και την αφορμή για τη συνειδητοποίηση των ομοιοτήτων μας. Ο ρατσισμός φοβάται την τέχνη». Αξιοποιήστε την παραπάνω πρόταση ως θεματική σε μια παράγραφο 80- 100 λέξεων, αιτιολογώντας το περιεχόμενό της.
10 Μονάδες
Β.2.α. Βρείτε τη δομή της πέμπτης παραγράφου καθώς και τον τρόπο ανάπτυξής της. «Δεν είναι μόνο οι ρατσιστικές αντιλήψεις… υποχωρεί η βαρβαρότητα.»
2, 5 Μονάδες
Β.2.β. Με ποιόν τρόπο επιτυγχάνεται η συνοχή της δεύτερης παραγράφου του κειμένου; Απαντήστε με αναφορές μέσα από το κείμενο. «Το σημερινό ελληνικό λύκειο… η προσφορά της στους νέους είναι ευρέως γνωστή.»
2, 5 Μονάδες
Γ.1. «Η βασικότερη επιδίωξη, ωστόσο, είναι να προσφερθεί καλλιτεχνική παιδεία στους νέους από τους κατάλληλους ανθρώπους.» Ποιο είδος σύνταξης αναγνωρίζετε στην παραπάνω πρόταση; Για ποιο λόγο χρησιμοποιούμε την ενεργητική και για ποιο λόγο την παθητική σύνταξη;
5 Μονάδες
Γ.2. Να δημιουργήσετε προτάσεις όπου θα φανερώνεται η σημασία των λέξεων: απολίτιστη, προσλαμβάνουσες , παθογένειες, παροτρύνουν.
4 Μονάδες
Γ.3. Αναγνωρίστε τα σημεία στίξης που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας στα παρακάτω παραδείγματα και δηλώστε τη λειτουργία που εξυπηρετούν στο καθένα.
- στο περαιτέρω «ψάξιμο» του νέου
- (η γνωστή και ως κάθαρσις)
- θα αρχίσει –επιτέλους!- η παραγωγή ελλήνων καλλιτεχνών
6 Μονάδες
Δ. Παραγωγή λόγου
Έχετε διαβάσει το παραπάνω κείμενο και αποφασίσατε σε ένα άρθρο 400- 500 λέξεων στη σχολική σας εφημερίδα να ευαισθητοποιήσετε τους συμμαθητές σας αναφορικά με την αξία της τέχνης, προτείνοντας τρόπους με τους οποίους το σχολείο μπορεί να φέρει τους εφήβους σε επαφή μαζί της.
50 Μονάδες
Υπεύθυνη ύλης
0 Σχόλια