Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου
Ενεργός Πολιτειότητα
–
Κείμενο 1: Ενεργός Πολιτειότητα – Συμμετοχική αντίληψη της ενεργού ιδιότητας του πολίτη
Η πολιτειότητα, είναι η ιδιότητα του να είναι κανείς πολίτης. Η ενεργός πολιτειότητα περιλαμβάνει την πληροφόρηση για τις κοινωνικές εξελίξεις και δομές, τη συνειδητοποίηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που έχει το άτομο ως πολίτης, την ελεύθερη έκφραση των απόψεων και των ιδεών του, το δικαίωμα για διαφάνεια και δικαιοσύνη, την ενεργό συμμετοχή στις κοινωνικές δράσεις.
Η έννοια του «ενεργού πολίτη» έχει αναφορές στις διαδικασίες διεκδίκησης δικαιωμάτων στη δημόσια και κοινωνική ζωή, στην ενεργό συμμετοχή σε πολιτικούς και κοινωνικούς χώρους, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση, τα κόμματα, οι ενώσεις οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι επιστημονικοί σύλλογοι και γενικότερα όλες οι μορφές συλλογικοτήτων που χαρακτηρίζονται από ανάληψη δράσεων και λήψη αποφάσεων.
Σχετικά, με τη συμμετοχική αντίληψη της ενεργού πολιτειότητας, η Χάνα Άρεντ υποστηρίζει πως η πολιτική δραστηριότητα δεν είναι ένα μέσο για κάποιο σκοπό αλλά ένας αυτοσκοπός. Δεν αναμειγνύεται κάποιος σε πολιτική δράση για να προωθήσει απλώς την ευημερία του, αλλά για να πραγματοποιήσει τις εγγενείς αρχές της πολιτικής ζωής, όπως την ελευθερία, την ισότητα, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη, το θάρρος και την αρετή. Ο Mill, επίσης συμφωνεί, υποστηρίζοντας, πως μέσα από τη συμμετοχή στο δημόσιο βίο, ο πολίτης μπορεί να διδαχθεί αξίες και καθήκοντα.
Για να καταστεί εφικτή η ενεργός συμμετοχή όλων των πολιτών στα δημόσια πράγματα και για να γίνει εφικτή η πραγμάτωση της πλουραλιστικής διάστασης της σύγχρονης δημοκρατίας, προϋπόθεση απαραίτητη είναι ο δημόσιος διάλογος ο οποίος για να επιτευχθεί με ουσιαστικό τρόπο, απαιτείται η καλλιέργεια μιας σειράς από πολιτικές αρετές, όπως η κριτική σκέψη, η αμφισβήτηση της αυθεντίας, η ικανότητα να σέβεται κανείς τα δικαιώματα των άλλων, η ευρύτητα πνεύματος, η εντιμότητα, η αυτοσυγκράτηση, η αλληλοαποδοχή, η διάθεση για ενεργητική συμμετοχή, η εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη και στους θεσμούς.
Η συμμετοχικότητα, αναγνωρίζεται πως σε ατομικό επίπεδο συμβάλλει στην εκμάθηση της αυτονομίας, σε κοινωνικό επίπεδο στην εκμάθηση της συνεργασίας και
σε δημόσιο στην εκμάθηση της συμμετοχής. Σε δημοκρατικές κοινωνίες η ενεργητική συμμετοχή μπορεί να εκδηλωθεί με εθελοντική συμμετοχή και προσφορά, με διεξαγωγή ελεύθερου δημόσιου διαλόγου και με δραστηριοποίηση και συνεργατική επίλυση προβλημάτων.
Ο Dewey θεωρεί πως «η συμμετοχή είναι εκείνο το σημείο όπου η δημοκρατία και η μάθηση συναντώνται στο πλαίσιο της σχολικής αίθουσας». Μέσω της ενεργητικής μάθησης οι μαθητές αναπτύσσουν επιστημονικές μεθόδους και δημοκρατικές συνήθειες. Οι μαθητές μέσω της ενεργητικής συμμετοχής διαμορφώνουν τους στόχους τους, αποδίδουν νοήματα και σημασίες στα σχέδια τους, που θα κατευθύνουν τις δράσεις τους κι αυτή η ενέργεια αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της προοδευτικής δημοκρατικής εκπαίδευσης, που θα οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός «σκεπτόμενου» ενεργού πολίτη.
Η πολιτειότητα, είναι η ιδιότητα του να είναι κανείς πολίτης. Η ενεργός πολιτειότητα περιλαμβάνει την πληροφόρηση για τις κοινωνικές εξελίξεις και δομές, τη συνειδητοποίηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων που έχει το άτομο ως πολίτης, την ελεύθερη έκφραση των απόψεων και των ιδεών του, το δικαίωμα για διαφάνεια και δικαιοσύνη, την ενεργό συμμετοχή στις κοινωνικές δράσεις.
Η έννοια του «ενεργού πολίτη» έχει αναφορές στις διαδικασίες διεκδίκησης δικαιωμάτων στη δημόσια και κοινωνική ζωή, στην ενεργό συμμετοχή σε πολιτικούς και κοινωνικούς χώρους, όπως η τοπική αυτοδιοίκηση, τα κόμματα, οι ενώσεις οι συνδικαλιστικές οργανώσεις, οι επιστημονικοί σύλλογοι και γενικότερα όλες οι μορφές συλλογικοτήτων που χαρακτηρίζονται από ανάληψη δράσεων και λήψη αποφάσεων.
Σχετικά, με τη συμμετοχική αντίληψη της ενεργού πολιτειότητας, η Χάνα Άρεντ υποστηρίζει πως η πολιτική δραστηριότητα δεν είναι ένα μέσο για κάποιο σκοπό αλλά ένας αυτοσκοπός. Δεν αναμειγνύεται κάποιος σε πολιτική δράση για να προωθήσει απλώς την ευημερία του, αλλά για να πραγματοποιήσει τις εγγενείς αρχές της πολιτικής ζωής, όπως την ελευθερία, την ισότητα, τη δικαιοσύνη, την αλληλεγγύη, το θάρρος και την αρετή. Ο Mill, επίσης συμφωνεί, υποστηρίζοντας, πως μέσα από τη συμμετοχή στο δημόσιο βίο, ο πολίτης μπορεί να διδαχθεί αξίες και καθήκοντα.
Για να καταστεί εφικτή η ενεργός συμμετοχή όλων των πολιτών στα δημόσια πράγματα και για να γίνει εφικτή η πραγμάτωση της πλουραλιστικής διάστασης της σύγχρονης δημοκρατίας, προϋπόθεση απαραίτητη είναι ο δημόσιος διάλογος ο οποίος για να επιτευχθεί με ουσιαστικό τρόπο, απαιτείται η καλλιέργεια μιας σειράς από πολιτικές αρετές, όπως η κριτική σκέψη, η αμφισβήτηση της αυθεντίας, η ικανότητα να σέβεται κανείς τα δικαιώματα των άλλων, η ευρύτητα πνεύματος, η εντιμότητα, η αυτοσυγκράτηση, η αλληλοαποδοχή, η διάθεση για ενεργητική συμμετοχή, η εμπιστοσύνη στη δικαιοσύνη και στους θεσμούς.
Η συμμετοχικότητα, αναγνωρίζεται πως σε ατομικό επίπεδο συμβάλλει στην εκμάθηση της αυτονομίας, σε κοινωνικό επίπεδο στην εκμάθηση της συνεργασίας και
σε δημόσιο στην εκμάθηση της συμμετοχής. Σε δημοκρατικές κοινωνίες η ενεργητική συμμετοχή μπορεί να εκδηλωθεί με εθελοντική συμμετοχή και προσφορά, με διεξαγωγή ελεύθερου δημόσιου διαλόγου και με δραστηριοποίηση και συνεργατική επίλυση προβλημάτων.
Ο Dewey θεωρεί πως «η συμμετοχή είναι εκείνο το σημείο όπου η δημοκρατία και η μάθηση συναντώνται στο πλαίσιο της σχολικής αίθουσας». Μέσω της ενεργητικής μάθησης οι μαθητές αναπτύσσουν επιστημονικές μεθόδους και δημοκρατικές συνήθειες. Οι μαθητές μέσω της ενεργητικής συμμετοχής διαμορφώνουν τους στόχους τους, αποδίδουν νοήματα και σημασίες στα σχέδια τους, που θα κατευθύνουν τις δράσεις τους κι αυτή η ενέργεια αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της προοδευτικής δημοκρατικής εκπαίδευσης, που θα οδηγήσει στη διαμόρφωση ενός «σκεπτόμενου» ενεργού πολίτη.
Άννα Μιχαήλ, Ενεργός Πολιτειότητα και Συμμετοχικότητα, 2019, Μεταπτυχιακή Εργασία
–
Για να δείτε ολόκληρο το κριτήριο κλικ εδώ!
Για να δείτε όλα τα κριτήρια αξιολόγησης κλικ εδώ!
–
