Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου
«Τα παιδιά δεν πάνε καλά» (παραβατικότητα ανηλίκων)
–
Κείμενο 1: «Τα παιδιά δεν πάνε καλά»
Τη σπρώχνουν στο έδαφος, της δίνουν άγρια χαστούκια, της τραβάνε τα μαλλιά, την κλωτσάνε. Τη χτυπάνε δύο και τρεις μαζί, ενώ το ανήλικο κοινό παρακολουθεί εκστασιασμένο και επευφημεί. Το περιστατικό του δημόσιου ξυλοδαρμού της 13χρονης έξω από σχολείο στο Περιστέρι είναι ανατριχιαστικό για πολλούς λόγους: για την ηλικία των εμπλεκομένων, για την ηδονή που αντλούν από τη βία, για όσα ζοφερά προοικονομεί το σκηνικό.
Ο βασικός λόγος που αδυνατούμε να αναλύσουμε, πόσο μάλλον να θεραπεύσουμε, τη βία μεταξύ ανηλίκων, είναι η τάση μας να την αποδίδουμε σε εξωτερικές παραμέτρους – κοντινές στα παιδιά αλλά πολύ μακρινές από την πηγή του όποιου κακού. Κάποτε έφταιγαν τα βίντεο γκέιμ και οι σκληρές ταινίες που εξωθούσαν τάχα τα παιδιά σε ακραίες πράξεις. Όταν δεν έφταιγε η εναλλακτική πραγματικότητα, έφταιγε η αληθινή πραγματικότητα όπως προβαλλόταν από τη σατανική τηλεόραση. Ενίοτε έφταιγαν οι «κακές παρέες» και οι «ξένοι» που παρέσερναν τα «καλά παιδιά». Πιο μετά, έφταιγαν τα smartphones. Σήμερα, κατά το ίδιο βολικό και ανεδαφικό μοτίβο, φταίει η τραπ και τα «μηνύματα που περνάει στους νέους». Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι οι καλές ή κακές συνήθειες των παιδιών, τα καλά ή κακά χόμπι τους, οι καλές ή κακές υποκουλτούρες τους, τα μέσα που χρησιμοποιούν για να εξερευνήσουν την άγουρη προσωπικότητά τους. Το πρόβλημα είναι πυρηνικό· η διαπαιδαγώγησή τους: το σπίτι τους, οι γονείς τους, το σχολείο τους, το κράτος τους – όλες εκείνες οι θεσμικές δυνάμεις που τα διαμορφώνουν όχι ως χρήστες και καταναλωτές προϊόντων, αλλά ως άτομα. Όποιος ψάχνει την αιτία της αποκτήνωσης των παιδιών, πρέπει να την αναζητήσει στα πρόσωπα που έχουν ηθική και νομική ευθύνη να μεγαλώσουν πολιτισμένους ανθρώπους, αλλά αποτυγχάνουν συστηματικά, και γι’ αυτό ρίχνουν την μπάλα στην εξέδρα.
Η ανενδοίαστη βία αυτού του είδους είναι δηλωτική ελλείψεων πολύ πιο καθοριστικών από την επίδραση εξωγενών παραγόντων: τα βίαια παιδιά είναι βίαια επειδή έχουν διδαχτεί από μικρά τη βία ή την ανοχή στη βία· επειδή κανείς δεν τα απέτρεψε από αυτήν εγκαίρως και αδιαπραγμάτευτα, με αποτέλεσμα να την υπολογίζουν τώρα ως μία ακόμα επιλογή προσωπικής ή συλλογικής έκφρασης. Παράλληλα, το φαινόμενο είναι ενδεικτικό της γενικότερης επιτρεπτικότητας απέναντί τους, η οποία δεν αποτελεί μόνο προϊόν καταφάσεων αλλά και αναιμικών αρνήσεων: οι ανήλικοι συμπεριφέρονται παραβατικά, επειδή απλώς μπορούν.Άρης Αλεξανδρής, Η Καθημερινή, 26-11-2023
Τη σπρώχνουν στο έδαφος, της δίνουν άγρια χαστούκια, της τραβάνε τα μαλλιά, την κλωτσάνε. Τη χτυπάνε δύο και τρεις μαζί, ενώ το ανήλικο κοινό παρακολουθεί εκστασιασμένο και επευφημεί. Το περιστατικό του δημόσιου ξυλοδαρμού της 13χρονης έξω από σχολείο στο Περιστέρι είναι ανατριχιαστικό για πολλούς λόγους: για την ηλικία των εμπλεκομένων, για την ηδονή που αντλούν από τη βία, για όσα ζοφερά προοικονομεί το σκηνικό.
Ο βασικός λόγος που αδυνατούμε να αναλύσουμε, πόσο μάλλον να θεραπεύσουμε, τη βία μεταξύ ανηλίκων, είναι η τάση μας να την αποδίδουμε σε εξωτερικές παραμέτρους – κοντινές στα παιδιά αλλά πολύ μακρινές από την πηγή του όποιου κακού. Κάποτε έφταιγαν τα βίντεο γκέιμ και οι σκληρές ταινίες που εξωθούσαν τάχα τα παιδιά σε ακραίες πράξεις. Όταν δεν έφταιγε η εναλλακτική πραγματικότητα, έφταιγε η αληθινή πραγματικότητα όπως προβαλλόταν από τη σατανική τηλεόραση. Ενίοτε έφταιγαν οι «κακές παρέες» και οι «ξένοι» που παρέσερναν τα «καλά παιδιά». Πιο μετά, έφταιγαν τα smartphones. Σήμερα, κατά το ίδιο βολικό και ανεδαφικό μοτίβο, φταίει η τραπ και τα «μηνύματα που περνάει στους νέους». Το πρόβλημα, όμως, δεν είναι οι καλές ή κακές συνήθειες των παιδιών, τα καλά ή κακά χόμπι τους, οι καλές ή κακές υποκουλτούρες τους, τα μέσα που χρησιμοποιούν για να εξερευνήσουν την άγουρη προσωπικότητά τους. Το πρόβλημα είναι πυρηνικό· η διαπαιδαγώγησή τους: το σπίτι τους, οι γονείς τους, το σχολείο τους, το κράτος τους – όλες εκείνες οι θεσμικές δυνάμεις που τα διαμορφώνουν όχι ως χρήστες και καταναλωτές προϊόντων, αλλά ως άτομα. Όποιος ψάχνει την αιτία της αποκτήνωσης των παιδιών, πρέπει να την αναζητήσει στα πρόσωπα που έχουν ηθική και νομική ευθύνη να μεγαλώσουν πολιτισμένους ανθρώπους, αλλά αποτυγχάνουν συστηματικά, και γι’ αυτό ρίχνουν την μπάλα στην εξέδρα.
Η ανενδοίαστη βία αυτού του είδους είναι δηλωτική ελλείψεων πολύ πιο καθοριστικών από την επίδραση εξωγενών παραγόντων: τα βίαια παιδιά είναι βίαια επειδή έχουν διδαχτεί από μικρά τη βία ή την ανοχή στη βία· επειδή κανείς δεν τα απέτρεψε από αυτήν εγκαίρως και αδιαπραγμάτευτα, με αποτέλεσμα να την υπολογίζουν τώρα ως μία ακόμα επιλογή προσωπικής ή συλλογικής έκφρασης. Παράλληλα, το φαινόμενο είναι ενδεικτικό της γενικότερης επιτρεπτικότητας απέναντί τους, η οποία δεν αποτελεί μόνο προϊόν καταφάσεων αλλά και αναιμικών αρνήσεων: οι ανήλικοι συμπεριφέρονται παραβατικά, επειδή απλώς μπορούν.Άρης Αλεξανδρής, Η Καθημερινή, 26-11-2023
–
Για να δείτε ολόκληρο το κριτήριο κλικ εδώ!
Για να δείτε όλα τα κριτήρια αξιολόγησης κλικ εδώ!
–
