Κάθε Σεπτέμβρη επί 11 χρόνια μέχρι την Γ’ λυκείου ακούς με φόβο και τρόμο τις Πανελλήνιες… και σκέφτεσαι την τελευταία σου χρονιά στις σχολικές αίθουσες…
Σε κάθε τάξη, κάθε Σεπτέμβρη, ονειρεύεσαι τη στιγμή που την ημέρα ανακοίνωσης των βάσεων, θα υπάρχει και το δικό σου όνομα στις λίστες της σχολής που επιθυμείς. Κάθε χρόνο ακούς τις εμπειρίες των μεγαλύτερων, ακούς τον αδερφό σου που τις θεωρούσε ηλίθιες «ένα διαγωνισμό για την καλύτερη παπαγαλία», ακούς τα ξαδέρφια σου να θυμούνται ακόμα απέξω την ιστορία δέσμης με κάθε λεπτομέρεια – επιβεβαιώνοντας τον αδερφό σου -, ακούς ακόμα τους θετικούς να στενοχωριούνται για εκείνη τη δύσκολη άσκηση στη Φυσική που τους έκανε να χάσουν το άριστα…

Κάθε Σεπτέμβρη επί 11 χρόνια, μέχρι να ξεκινήσεις τη Γ’ Λυκείου, οι γονείς σού μιλάνε για τις βάσεις που πρέπει να βάλεις στα μαθήματα που σε ενδιαφέρουν προκειμένου να μην έχεις κενά, οι καθηγητές σου λένε να βάλεις στόχο, να έχεις κίνητρο κι εσύ εκεί στο θρανίο βλέπεις τα φύλλα που πέφτουν, τις εποχές που αλλάζουν και απλά ονειρεύεσαι να σε αφήσουν ήσυχο.

Κάθε Σεπτέμβρη, επί 11 χρόνια, λες ότι του χρόνου θα είναι διαφορετικά και αναρωτιέσαι τι θα έχει περάσει στο μέλλον. Σκέφτεσαι ότι ναι μεν πιο οικονομικό θα είναι να περάσεις στην πόλη που μεγάλωσες αλλά την φοιτητική ζωή δεν πρόκειται να την ευχαριστηθείς διαφορετικά. Σκέφτεσαι ότι θα πιάσεις και μια δουλειά –γκαρσόνι στο στέκι της παρέας – για να μην επιβαρύνεις και ήδη βλέπεις εκείνα τα φυλλάδια με τα έπιπλα και σκέφτεσαι το δικό σου φοιτητικό σπίτι, εκεί που θα μαζεύονται όλοι μέχρι το πρωί και θα γίνονται τα καλύτερα γλέντια, εκεί που θα ξενυχτάς για να τελειώσεις την εργασία που φτάνει η προθεσμία και την ύλη για την εξεταστική…

Κάθε Σεπτέμβρη, επί 11 χρόνια αλλάζουν στο μυαλό οι στόχοι και τη μία ονειρεύεσαι να γίνεις δάσκαλος, την άλλη νηπιαγωγός ή ψυχολόγος, για να σε ονειρευτείς κάποια στιγμή μέχρι και γεωλόγο που θα ανακαλύψει πετρώματα που κανείς δεν έχει βρει μέχρι τώρα. Όχι δικηγόρος ή γιατρός και ας είναι το ανεκπλήρωτο όνειρο των γονιών σου. Όχι στρατιωτικός και σίγουρα όχι οικονομολόγος, καθώς ούτε τις μεταθέσεις θέλεις, αλλά ούτε και τα νούμερα και ας σε πρήζουν όλοι ότι θα είναι πάντα το επάγγελμα του μέλλοντος.

Κάθε Σεπτέμβρη, επί 11 χρόνια, το τέλος της μαθητικής ζωής σου φαίνεται τόσο κοντά, μα και τόσο μακριά ακόμα… Σίγουρα σκέφτεσαι ότι σε λίγο δε θα ξυπνάς νωρίς, ότι δε θα διαβάζεις κάθε μέρα, ότι ο σπαστικός μαθηματικός δε θα σε «έχει πια στο μάτι»… Μα σίγουρα σκέφτεσαι ότι τις φάρσες και πλάκες που κάνεις με τους συμμαθητές σου και το χαβαλέ στα διαλείμματα και στις εκδρομές δε θα τις ξαναζήσεις ποτέ… Δε θα ξανακάνεις κοπάνες, όπως τις σχολικές και το πρώτο τσιγάρο που δοκίμασες πίσω από το σχολείο δε θα το ξαναγευτείς ποτέ… Δε θα ξαναφάς κατσάδα για τους βαθμούς, ούτε θα σε τσιγκλάει κανείς για την πρόοδό σου και φυσικά τα συνομήλικα ξαδέρφια σου δε θα κάνουν φιγούρα για τα αριστεία τους…

Κάθε Σεπτέμβρη, επί 11 χρόνια, υπόσχεσαι στους άλλους, κυρίως στους γονείς, ότι θα διαβάζεις και ότι θα βελτιωθείς, ότι σου άξιζαν οι διακοπές με τους φίλους αν και είσαι μικρός, γιατί αρχίζει πιο δύσκολη χρονιά και πρέπει να στρωθείς. Κάθε Σεπτέμβρη ντύνεις τα βιβλία σου για να είναι όσο πιο καλά γίνεται και τα τετράδια τα ξεκινάς με χρώματα τακτικά μέχρι να καταλήξεις να γράφεις στίχους στο τελευταίο φύλλο, να ζωγραφίζεις όλες τις προσωπογραφίες δίπλα στα κείμενα της ιστορίας ως άλλους Νταλί με τσιγκελωτά μουστάκια και μέχρι να βρει η μαμά σου πάλι τα ραβασάκια σε κομμένες σελίδες από σπιράλ τετράδια…

Και ναι, 11 χρόνια μετά, να που περνάς τη γνωστή πόρτα του σχολείου ως τελειόφοιτος πλέον… Να που φτάνεις στην Γ’ Λυκείου, στην τελική ευθεία τη μεγάλη έξοδο στην μετά σχολείου κοινωνία ως απόφοιτος… Και ξέρεις ότι κάθε μέρα της όσο και αν σε ζορίζει, όσο και αν σε αγχώνει ή σε αγανακτά, δε θα έρθει ξανά… Αποφασίζεις να στρωθείς, να διαβάσεις, να διαψεύσεις όσους σε υποτιμούν, χωρίς φυσικά να χάσεις τις εξόδους και χωρίς να γίνεις «φυτό»… Αποφασίζεις ότι θα δώσεις το 100% σου και ό,τι περνάει από το χέρι σου προκειμένου του χρόνου τέτοια εποχή να περνάς «ίδρυμα» των ονείρων σου και να ζήσεις από «μέσα» τις καταλήψεις και τις απεργίες, τα πάρτι και τις φοιτητικές εκλογές, και ας μην καταλαβαίνεις το νόημα όλων αυτών…

Και ναι, 11 χρόνια μετά, το 12ο έτος από την ώρα που άρχισες τη μαθητική σου πορεία, κάθεσαι στο τελευταίο θρανίο, κοιτάζεις τους συμμαθητές σου και αναρωτιέσαι πού θα βρίσκεται ο καθένας του χρόνου τέτοια εποχή; Σε ποια πόλη, σε ποια σχολή; Σκέφτεσαι αν θα κρατήσει η φιλία σου, σκέφτεσαι αν το κορίτσι που σε ενδιαφέρει θα είναι στην ίδια πόλη μπας και καταφέρεις να της μιλήσεις επιτέλους και αν γίνει απτός ο πλατωνικός σας έρωτας, σκέφτεσαι αν εκτός από likes στο facebook, θα τους βλέπεις και θα τα λέτε όπως τώρα… και πώς θα είναι γι’ αυτούς που θα φύγουν μακριά από τους γονείς και τους γνωστούς, πώς θα είναι γι’ αυτούς που δε θα καταφέρουν αυτό που ονειρεύονται, καθώς και οι απογοητεύσεις είναι μέρος του συστήματος…

Και ναι, 11 χρόνια μετά, σκέφτεσαι αν κι εσύ όπως ο αδερφός σου, θα καταλήξεις να θεωρείς τις εξετάσεις ως ηλίθιες και αναγκαστικές, ως τον «απόλυτο διαγωνισμό παπαγαλίας» ή αν μέσω αυτών θα μάθεις τις αντοχές σου, τις ανοχές σου, τα όρια σου, θα βρεις το παράθυρο στο μέλλον, θα καταφέρεις το στόχο της εισαγωγής μια σχολή, τον πρώτο στόχο που εγκαινιάζει την ενήλικη ζωή σου. Σκέφτεσαι αν οι γονείς σου, μετά από αυτή τη χρονιά θα είναι περήφανοι για την προσπάθειά σου, αν θα σε κοιτάνε στα μάτια καθώς συνειδητοποιούν την αγωνία, την κούραση, την ένταση, την λαχτάρα για ένα καλό αποτέλεσμα. Σκέφτεσαι αν μετά από αυτές τις ψυχοφθόρες εξετάσεις, αντιληφθούν πόσο μεγάλωσες, πόσο ωρίμασες, πόσο υπεύθυνος έγινες αφήνοντας πίσω εκείνη την αντιδραστική εφηβεία των άκρων και της συνεχούς μαυρίλας.

Και αυτός ο 12ος χρόνος της σχολικής πορείας, περνάει.. Και αυτή η χρονιά περνάει πραγματικά γρήγορα, ασυγχώρητα γρήγορα.. Και προσπαθείς, αλήθεια, πιέζεσαι να συγκεντρωθείς, να οργανωθείς – όπως φωνάζουν όλοι οι καθηγητές – να βρεις το πιο αποτελεσματικό σύστημα. Και όσο ζορίζεσαι και ξενυχτάς και όσο κλείνεσαι στους τέσσερις τοίχους του δωματίου, αργά το βράδυ που όλο το σπίτι κοιμάται, που και που αφήνεις τον εαυτό σου να σε φανταστεί φοιτητή στα πανεπιστημιακά έδρανα… Και πάλι όμως επανέρχεσαι στην πραγματικότητα και στις μεταφράσεις των αρχαίων γιατί το άγνωστο δε χαρίζει…

Και όπως περνάει ο χρόνος ο 12ος, φτάνεις γρήγορα στο Πάσχα και το μυαλό σου έχει γεμίσει με μαθηματικά, με φυσική και χημεία, με λατινικά, αρχαία και ιστορία και κοντεύεις να καταρρεύσεις. Και όσο ακούς την οικονομική κρίση να φουντώνει, τόσο πεισμώνεις να περάσεις κάπου κοντά στο πατρικό για να βοηθάς τους γονείς μα και τα αδέρφια. Όσο διαβάζεις εφημερίδες – γιατί όλοι λένε ότι οι κυριακάτικες βοηθούν με το λεξιλόγιο τους στην έκθεση- τόσο βάζεις στόχο να μην απογοητεύσεις τους γονείς σου που επενδύουν σε ιδιαίτερα και φροντιστήρια και τόσες περισσότερες επαναλήψεις κάνεις…

Και καθώς περνάει, ο 12ος χρόνος, δε σπαταλάς τις απουσίες σου όπως άλλοτε. Τον 12ο χρόνο του σχολείου τις μαζεύεις, όπως οι εργαζόμενοι, για να τις «χαλάσεις» στο τέλος, κάνοντας επαναλήψεις και επιπλέον διαγωνίσματα. Λύνοντας απορίες και κάνοντας εξάσκηση όπου νιώθεις πιο αδύναμος. Και φυσικά οι συμμαθητές κάνουν το ίδιο… Και φυσικά οι τοίχοι του δωματίου σου φαίνεται ότι στενεύουν, μα όσο πιο στενοί γίνονται, τόσο πιο πολύ μεγαλώνουν τα όνειρα, οι στόχοι και οι ελπίδες για ένα καλό αποτέλεσμα… και ας μην είναι σε ΑΕΙ, αρκεί να σε καλύπτει…

Και να που ήρθαν εκείνες οι τελευταίες μέρες του 12ου χρόνου… Παραμονές των εξετάσεων… Παντού ακούς για sos θέματα, συγκρίνεις τι λένε στα φροντιστήρια και φουντώνεις και αγχώνεσαι… Και από την άλλη βλέπεις που καλοκαιριάζει και δεν αντέχεις να μαζέψεις τις σκέψεις στο βιβλίο και τα μαθηματικά. Και όσο και αν προσπαθείς και αν έχεις κοπιάσει όλο το χρόνο, τόσο πιο δύσκολο σου φαίνεται να μαζευτείς αυτές τις τελευταίες μέρες, τώρα που πρέπει να τα δώσεις όλα και να δείξεις για τι προσπαθούσες τόσο καιρό… Πώς έρχονται όμως όλα; Τόσο γρήγορα φεύγει αυτή η χρονιά; Η πρώτη μέρα της αντίστροφης μέτρησης ξεκινά… Η τελική ευθεία. Ο φόβος και ο τρόμος είναι πλέον εδώ και σε λίγο καιρό και ο 12ος χρόνος θα είναι μία ανάμνηση… Τα χέρια ιδρώνουν, το μυαλό θολώνει. Έχεις φάει τα νύχια σου και το μόνο που εύχεσαι είναι να μην ξεχάσεις τα πάντα. Κάθεσαι και περιμένεις υπομονετικά και όλο και πιο ανυπόμονα. Να δεις τα θέματα, να φύγει λίγο το άγχος, να ηρεμήσεις σιγά σιγά και να βρεις την αναπνοή σου… Οι τρεις ώρες περνούν και βγαίνεις έξω σαν κοτόπουλο. Βλέπεις τους υπόλοιπους, αναρωτιέσαι πώς πήγαν, ανοίγεις βιβλία και σημειώσεις για να δεις τι έκανες. Πας σπίτι και όλοι ζουν την ίδια αγωνία. Η μαμά έχει ετοιμάσει το αγαπημένο σου για να σε καλοδεχτεί, να πάρεις δυνάμεις για την επόμενη δοκιμασία… Και αν είσαι ευχαριστημένος με τις λύσεις όπως τις δείχνει η ΕΡΤ – επίσημες λύσεις του Υπουργείου- όντως είναι το αγαπημένο σου φαγητό, αλλά αν όχι τότε γίνεται το χειρότερο και σε στιγματίζει – πίστεψέ με για πολλά πολλά χρόνια… Και όπως περνάει το πρώτο μάθημα, έρχεται το δεύτερο και το τρίτο. Σχεδόν γίνεται ρουτίνα η διαδικασία. Ξέρεις τη θέση σου, έχεις μάθει απέξω τον αριθμό μητρώου σου, ξέρεις με ποια σειρά θα γράψεις τα θέματα για να τελειώσεις μέσα στο συγκεκριμένο χρόνο που σου δίνουν και φυσικά ξέρεις πού θα βρεις μετά τους κολλητούς για να τα πείτε… Για σένα που αποφάσισες να δώσεις και τα ειδικά μαθήματα για να μην αποκλείσεις σχολές και να έχεις περισσότερες επιλογές, λίγος κόπος ακόμα και λίγες μέρες κλεισούρα, αλλά τελειώνει και αυτό. Οι μέρες Πανελληνίων που τόσα χρόνια άκουγες με δέος- πέρασαν… Γυρίζεις σπίτι και ξαπλώνεις στο κρεβάτι. Κοιτάζεις το ταβάνι και αναρωτιέσαι πώς έγινε αυτό; Πώς κύλησε σα νερό ο χρόνος του σχολείου, πώς τελείωσε και ο 12ος χρόνος με τις πιο επίσημες εξετάσεις που έχεις δώσει μέχρι τώρα. Αναρωτιέσαι πώς γίνεται όλα αυτά που μικρός ακόμα άκουγες, να πέρασαν σα μια στιγμή εμπρός σου… Και αν φάνηκε τόσο λίγο, συνειδητοποιείς ότι όντως είναι τόσο έντονες οι στιγμές.

Το βράδυ, αυτό που θα είναι το βράδυ που κι επίσημα θα σφραγίσει τον 12ο χρόνο, κανονίζεις να βγεις με τους συμμαθητές… Να πας στο στέκι για καφέ ή μπύρα…  Να τους δεις και να συζητήσετε για το μηχανογραφικό, για τις επιλογές σχολών στην αρχή και μετά να δώσεις υποσχέσεις για αιώνιες φιλίες που θα κρατήσουν όπου και αν βρεθείτε όπως γίνεται στις ταινίες και τα σήριαλ. Σχεδιάζετε reunion σε συγκεκριμένες ημερομηνίες και εννοείται ότι μέσω skype θα τα λέτε από όλες τις πλευρές της Ελλάδας. Άλλοι θα είναι σίγουροι ότι έπιασαν το στόχο, άλλοι θα αμφιβάλλουν αν απέδωσαν όσο περίμεναν και άλλοι, άλλοι θα έχουν παραιτηθεί της προσπάθειας γιατί ποτέ δε μπήκαν στη λογική της αποστήθισης και παπαγαλίας… Μα όλοι ικανοποιημένοι από τις επιλογές τους, ο καθένας – δικαιωμένοι κανείς δεν ξέρει- θα γίνετε μια παρέα και θα θυμηθείτε όλες εκείνες τις στιγμές, όλα τα περιστατικά που περάσατε μαζί αυτά τα 12χρόνια του σχολείου, θα γελάσετε, θα συγκινηθείτε, θα αναπολήσετε τις δυσκολίες, τις απογοητεύσεις, τους ξινούς καθηγητές μα κι εκείνους που ήταν πάντα δίπλα σας, ήταν μαζί στην πενθήμερη και ήταν πάντα πιο ελαστικοί…

Και καθώς οι μέρες περνούν και η αγωνία αυξάνει περιμένοντας τα αποτελέσματα- που όσο και αν δεν το καταλαβαίνεις τώρα είναι απλά νούμερα-, όλο και περισσότερο αμφισβητείς την επιτυχία, όλο και περισσότερο ψάχνεις εναλλακτικές, όλο πιο πολύ σκέφτεσαι τι θα έχει μέλλον σε αυτή την κρίση… Και ενώ περιμένεις, ακούς πως αύριο στο σχολείο σου βγαίνουν οι βαθμοί… Και τρέχεις πρωί πρωί με όλους του φίλους, να δεις με τα μάτια σου πόσο απέδωσαν οι κόποι ή πόσο σε χαντάκωσαν οι βαθμολογητές. Και όλοι μαζί, χαρούμενοι ή λιγότερο, απογοητευμένοι ή ανακουφισμένοι, πάλι στο στέκι θα καταλήξετε να σκέφτεσαι τι άλλο θα μπορούσες να έχεις κάνει – μα μια συμβουλή: ποτέ μην το σκεφτείς αυτό γιατί ο χρόνος δε γυρνά και απλά χάνεις κι άλλο χρόνο μετανιώνοντας- και σκέφτεσαι τις άλλες επιλογές μετά το σχολείο. Και τι έγινε; Με ένα μεταπτυχιακό και κατατακτήριες όλα τα όνειρα πάλι πραγματικότητα γίνονται.

Εκείνη ακριβώς τη στιγμή, τη στιγμή που αφήνεις πίσω το σχολείο, τη στιγμή που στο μυαλό σου βρίσκεται το θα και υπολογίζεις με βάση τα μόρια, ποια πόρτα θα περάσεις το Σεπτέμβρη, εκείνη ακριβώς τη στιγμή, να ξέρεις ότι τελειώνει ο 12ος χρόνος του σχολείου. Εκείνο το λεπτό που το μυαλό σου γεμίζει από ιδέες για το μέλλον, από όνειρα, από φιλοδοξίες και σκέφτεσαι τι άλλο μπορείς να κάνεις, και υπολογίζεις πώς και πού και τι σε συμφέρει να δηλώσεις, εκείνη τη στιγμή που μπροστά σου ανοίγονται τα προγράμματα σπουδών σχολών με βαρύγδουπα ονόματα και μαθήματα που ποτέ δεν είχες ακούσει, εκείνο ακριβώς το λεπτό, κλείνει ο κύκλος και τα 12 χρόνια που πέρασες στις σχολικές αίθουσες και ακόμα και ο πιο στριμμένος καθηγητής, αυτός που σε είχε «στο μάτι», να που τώρα φαίνεται πιο γλυκός και να που ξαφνικά όσο περνούν τα χρόνια, από την ώρα που άφησες πίσω το σχολείο, τα 12 χρόνια της ζωής σου που πέρασες εκεί, θα είναι τα καλύτερα και δε θα τα άλλαζες ποτέ!

_

γράφει η Βασιλική Π.