Μάρθα Βασιλειάδη*
Ο Κ.Π. ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ Η ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ
Μορφές, θέματα, μοτίβα
ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Τιτίκα Καραβία
ISBN: 978-960-01-1926-8, 1η έκδοση, Μάρτιος 2018 σελ. 307, 17,00 €
Τι είναι η Λογοτεχνία της Παρακμής ή Λογοτεχνία του Αισθητισμού; Εντάσσεται σ’ αυτή, εκτός από τον Baudelaire ή τον Verlaine, και ο «οικουμενικός» Καβάφης;
Πληθώρα σχολιαστών έχουν επιχειρήσει να ερμηνεύσουν την πολύ ξεχωριστή ποίηση του Καβάφη, να τη φωτίσουν, να συνδέσουν το ιδίωμά της με διάφορα ποιητικά ρεύματα. Ρομαντικός στο ξεκίνημά του, συμβολιστής αργότερα, ο Αλεξανδρινός ποιητής, από το 1911 κυρίως, όπως τονίζει η Μάρθα Βασιλειάδη, «βρίσκει πλέον δική του φωνή, πάντα αμφιλεγόμενη και παράδοξη». Κοσμοπολίτης και πολύγλωσσος έχει μια πολύ ζωντανή σχέση με τα ευρωπαϊκά και αμερικανικά κινήματα της εποχής του. Τα ακολουθεί όμως;
Μοιραίες γυναίκες, Ρωμαίοι αυτοκράτορες λίγο πριν την πτώση τους, ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, χριστιανισμός και ειδωλολατρία, το τέλος των θεών, οι βάρβαροι, ο χρόνος και τα σπαράγματα του παρελθόντος: όλα αυτά είναι θέματα της Λογοτεχνίας της Παρακμής, αλλά και του Καβάφη. Στα έξι κεφάλαια του βιβλίου η Μάρθα Βασιλειάδη τα παίρνει ένα ένα και μας οδηγεί σε μια συναρπαστική περιήγηση στα κείμενα του τέλους του 19ου αιώνα εντοπίζοντας τη συγγένειά τους με το έργο του Καβάφη. Δεν κοιτά τον μεγάλο μας ποιητή μόνο από τη συνήθη ελληνική σκοπιά, αλλά τον εντάσσει σ’ ένα πολυσύνθετο ευρωπαϊκό πολιτιστικό περιβάλλον όπου και τον παρακολουθεί, όπως επισημαίνει στην εισαγωγή η Renata Lavagnini, «να παίρνει, χωρίς να κόβει το νήμα που τον συνδέει με τη λογοτεχνία της Παρακμής, άλλους δρόμους, τους δρόμους που τον έκαναν να γίνει ένας μοντέρνος σύγχρονος ποιητής μας».
*Η Μάρθα Βασιλειάδη σπούδασε Νεοελληνική Φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και Συγκριτική Γραμματολογία στα πανεπιστήμια της Σορβόννης και της Γενεύης. Είναι Επίκουρη καθηγήτρια στο Αριστοτέλειο.
