Λαχτάρα που περίσσεψε από χτες
Γιάννης Σκαραγκάς
Ιστορικό μυθιστόρημα
Μέσα από μια διεισδυτική αναβίωση της τελευταίας δεκαετίας του 19ου αιώνα, το καινούργιο ιστορικό μυθιστόρημα του Γιάννη Σκαραγκά εμβαθύνει σε μία από τις σκοτεινότερες περιόδους της αθηναϊκής Μπελ Επόκ με άξονες το γλωσσικό και το γυναικείο ζήτημα. Έχει ως υπόβαθρο την Ελλάδα της κρίσης στη δεκαετία του 1890 με αποκορύφωμα την υπόθεση των βίαιων συγκρούσεων στα Ευαγγελικά το 1901: Η Ελλάδα της πτώχευσης του 1893, ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος, ο πόλεμος του 1897 με τις ακόμα χειρότερες οικονομικές συνέπειες και ελέγχους. Πρωταγωνίστρια, η Δανάη, μια παθιασμένη αναγνώστρια που μεγαλώνει στην Αλεξάνδρεια της δεκαετίας του 1880. Η ιστορία της ξεκινάει με την επανάσταση του Ουράμπι εναντίον της ευρωπαϊκής επικυριαρχίας και τον βομβαρδισμό της πόλης από τους Άγγλους. Αποφασίζοντας να ακολουθήσει τον άντρα της, νέο Έλληνα ψυχίατρο, στην Αθήνα, έρχεται σε επαφή με έναν μεγάλο κύκλο διανοουμένων. Το ιδιαίτερο αναγνωστικό της ταλέντο την εμψυχώνει να αναζητήσει το δικό της όνειρο, τη δημιουργία ενός λογοτεχνικού περιοδικού που θα διευθύνεται από γυναίκες και θα εστιάζει στη δική τους ανάγνωση του κόσμου και της τέχνης. Η Ελλάδα όμως αποτελεί πλέον ένα πεδίο ανταγωνισμών, όπου οι πράκτορες και οι εκπρόσωποι των Μεγάλων Δυνάμεων προσπαθούν με κάθε τρόπο να αλλάξουν τις ισορροπίες του Παλατιού. Οι Ρώσοι επιδιώκουν έναν ενισχυμένο ρόλο μέσω της δράσης της βασίλισσας Όλγας και οι Γερμανοί προσπαθούν να υπονομεύσουν τη σχέση του Γεώργιου Α’ με τους Άγγλους, υποστηρίζοντας τον γιο του, Κωνσταντίνο Α΄ και τη Σοφία (αδελφή του γερμανού αυτοκράτορα). Η Δανάη βρίσκεται μπερδεμένη σε έναν διχασμένο κόσμο και στην εσωτερική της αποκαθήλωση. Το πάθος της για ζωή βρίσκει συνεχώς αντιμέτωπο τον χρόνο, ο οποίος ποτέ δεν της φτάνει στον αγώνα της να σώσει το περιοδικό και μαζί του έναν κόσμο επικίνδυνων μυστικών.
Αγαπημένη μου Lyda
Αποστόλης Αρτινός
Επιστολικό μυθιστόρημα
Δύο αδελφές, η Μπεμπούλα και η Ροζαλίνδη (Lyda), αλληλογραφούν κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’30, αμέσως μετά το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης που προκλήθηκε από το κραχ του 1929. Τα περισσότερα από τα γράμματα στέλνονται από την Μπεμπούλα, η οποία είχε μόλις διοριστεί δασκάλα σε ένα χωριό της Ηπείρου, προς τη Ροζαλίνδη, που την ίδια περίοδο διέμενε στην Κέρκυρα. Η χρεοκοπία της οικογένειας, η προσαρμογή στο νέο περιβάλλον, η αγωνία του βιοπορισμού, οι νεανικοί έρωτες, οι απανωτές διαψεύσεις είναι όλα όσα θέλει να μοιραστεί η πρωταγωνίστρια των επιστολών με το πιο δικό της πρόσωπο. Ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να απολαύσει τη γοητεία της επιστολογραφίας, που δεν έχει τη γνώριμη δομή ενός μυθιστορήματος ή μιας συλλογής διηγημάτων. Εδώ οι ιστορίες είναι διαφορετικές επειδή δεν γράφτηκαν για να εκδοθούν. Παρότι αφορούν ξένα πρόσωπα, τα νιώθουμε απολύτως οικεία. Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι το πακέτο των συγκεκριμένων γραμμάτων θα πετιόταν παραλίγο στα σκουπίδια λόγω πώλησης του σπιτιού μέσα στο οποίο βρέθηκαν. Ο Αποστόλης Αρτινός αναλαμβάνει σε αυτό το βιβλίο τον ρόλο του διαμεσολαβητή ανάμεσα σε χειρονομίες και πρόσωπα του παρελθόντος και του παρόντος, αναδεικνύοντας με ιδιαίτερο τρόπο την ύψιστη χειρονομία, το να απευθύνεσαι σε κάποιον.
Το κυνήγι του βασιλιά Ματθία
Νίκος Ξένιος
Νουβέλα
Μοιράζοντας την αφήγηση ανάμεσα στη σύγχρονη εποχή και στον 16ο αιώνα, στο νέο του βιβλίο ο Νίκος Ξένιος στήνει ένα παραμύθι της Ουγγαρίας που διατρέχει την ιστορία της Ευρώπης. Πρωταγωνιστές, μια ομάδα μεταναστών που ξεκινούν από το Κουρδιστάν και, περνώντας από την Τουρκία, την Ελλάδα και τη Σερβία, φτάνουν στη Βουδαπέστη. Στην αφήγηση αυτού του οδοιπορικού, ο συγγραφέας προσθέτει μια δεύτερη αφήγηση από τον Μπίρκα, τον γηραιότερο και σοφότερο της ομάδας, με κεντρικό πρόσωπο την πριγκίπισσα Μερσούδα που αναγκάζεται να παντρευτεί τον βασιλιά Ματθία. Κατατρεγμένοι οι μετανάστες, κυνηγημένη και η πριγκίπισσα από τον αυταρχισμό ενός αδυσώπητου εξουσιαστή. Οι δύο ιστορίες σταδιακά αλληλοσυμπληρώνονται. Πίσω από τα πρόσωπα, τα παραμυθένια ή εκείνα που μας περιβάλλουν καθημερινά, μπορεί να κρύβεται μια ιστορία ίδια με τη δική μας. Η νουβέλα του Νίκου Ξένιου αποτελεί μια πολιτική αλληγορία για την ικανότητα προσαρμογής, για την αναγκαστική αλλαγή πλεύσης στην οποία εξωθεί ανέκαθεν τον άνθρωπο η ενστικτώδης λαχτάρα για τη ζωή και την ελευθερία.
Τα πάθη της ψυχής
René Descartes
Πρόλογος – μετάφραση: Γιάννης Πρελορέντζος
Tα πάθη της ψυχής είναι το τελευταίο έργο του Καρτέσιου. Εδώ ο σημαντικός γάλλος στοχαστής επιχειρεί τη συστηματική θεμελίωση της ηθικής. Κατά τον Καρτέσιο, η προέλευση των παθών όσο και των αρετών είναι κοινή και έλκεται από ένα πάθος, τον θαυμασμό, ο οποίος συνιστά τρόπο συμπεριφοράς που συνδέεται με τη σκέψη. Η τελική έκφραση μιας εκτεταμένης σειράς παθών, με ποικίλους τόνους, αποχρώσεις, εντάσεις και συνθέσεις, είναι η γενναιοφροσύνη, η οποία εξαρτάται από το πάθος της εκτίμησης. Η αρχή του νήματος που ξετυλίγεται μέχρι τη μετατροπή των παθών στην αρετή της γενναιοφροσύνης δίνει το στίγμα μιας ορθολογιστικής ηθικής στάσης, εκφράζοντας την αισιοδοξία του Καρτέσιου για τη δυνατότητα επικράτησης του Λόγου στην ανθρώπινη συμπεριφορά, που ισοδυναμεί με την ορθή χρήση της ελεύθερης βούληση, πράγμα που με τη σειρά του συνιστά το υπέρτατο αγαθό και το νόημα της αυτονομίας.
