Ο σιδηρόδρομος της Κηφισιάς λειτούργησε για πρώτη φορά το 1885, ανήμερα της Καθαρής Δευτέρας και οι Αθηναίοι τον υποδέχτηκαν με μεγάλη χαρά και ενθουσιασμό.

Η «Εφημερίς» έγραφε την επόμενη μέρα των εγκαινίων: «Η αμαξοστοιχία διήρχετο δια μέσου κατάφυτου κοιλάδας, ην περιέκλεινεν εντεύθεν μεν ο Υμηττός και το Πεντελικόν, εκείθεν δε η Πάρνης επί των κορφών της οποίας ελαύκαζεν η χιών».

Στις 20 Ιουνίου του 1885, παραδόθηκε και το υπόλοιπο τμήμα της γραμμής που έφτανε ως το Λαύριο, εξυπηρετώντας τη λειτουργία των μεταλλείων, μεταφέροντας εργάτες και εμπορεύματα.

«Θηρίο» ονομάστηκε η ατμομηχανή του τμήματος Αθηνών – Κηφισιάς, εξαιτίας του μαύρου καπνού που έβγαζε, καθώς επίσης και του αγκομαχητού που χαρακτήριζε κάθε πέρασμά της! Οι καπνοί ήταν τόσο πυκνοί που πολλοί επιβάτες αποβιβάζονταν έχοντας μουντζούρα στα πρόσωπά τους.

Το παρατσούκλι του «θηρίου» ακολουθούσε κι ένα σατυρικό τραγουδάκι:

«Μόλις ξεκίνησες προ τριμηνίας, εκ της πλατείας της ομονοίας.

Φθάνεις εν μόχθω τε και βασάνω, εις τα Πατήσια ευθύς τα άνω.

Τότε οργίζεσαι και ασθμαίνεις και μια βδομάδα στο Ηράκλειο μένεις.

Έπειτα κάνεις ένα γιουρούσι κι αισίως φθάνεις εις το Μαρούσι.

Κι απελπισμένοι σου λεν΄πολλοί: -Βάλε τουλάχιστον και βαγκόν-λι!»

Παρ’ όλη την αυστηρή κριτική και τη σατυρική διάθεση που συνόδευε την κάθε κίνησή του, το ατμοκίνητο «θηρίο» εξυπηρέτησε πάρα πολύ τους Αθηναίους, κάνοντας προσιτά τα βόρεια προάστια Μαρούσι και Κηφισιά σε πολλούς, ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες που αναζητούσαν λίγη δροσιά, καθώς αποτελούσαν τόπους παραθερισμού κι εξοχικών κατοικιών.

Το βράδυ της 7^ης Αυγούστου 1938, το «θηρίο» κάνει το τελευταίο του δρομολόγιο.

Ο χρονογράφος της εποχής Τίμος Μωραϊτίνης, θα γράψει την επόμενη μέρα: «Μετά μακροχρόνιον νόσον, απεβίωσεν χθες ο Σταμάτης, ο γνωστός ανάπηρος της Κηφισιάς. Ο μεταστάς εγεννήθη προ 53 ετών στην Αθήνα. Έσυρε με βαρυθυμία και αδιαφορία τα βήματά του, συνεχώς καπνίζων και σφυρίζων. Εκ τούτου ωνομάσθη «Σταμάτης». Μεσόκοπον, πλέον έρημον και χωρίς φίλους, τον ευρήκεν ο…ηλεκτρισμός και έπεσεν… ηλεκτρόπληκτος.»

Η γραμμή Αθήνα-Λαύριο εξακολούθησε να λειτουργεί και μάλιστα μεταπολεμικά ξεκινούσε από το σταθμό Πελοπονήσου. Συνέχιζε περνώντας από τους Αγίους Αναργύρους, τη Νέα Φιλαδέλφεια, το Χαλάνδρι κι από το Σταυρό έμπαινε στα Μεσόγεια και διασχίζοντας το κέντρο της Παιανίας, του Κορωπίου, του Μαρκόπουλου έφτανε μέχρι το Λαύριο.

Το 1956,καταργείται οριστικά το «τρενάκι του Λαυρίου», του οποίου οι γραμμές είναι ορατές μέχρι σήμερα σε πολλά σημεία των προαναφερόμενων Δήμων. Κατά τόπους χορταριασμένες, σκεπασμένες με γκαζόν ή καλλωπιστικά φυτά, αποτελούν σημείο αναφοράς μιας εποχής που πέρασε. Στο Μαρκόπουλο, τα άδεια βαγόνια παράλληλα στο σύγχρονο αυτοκινητόδρομο που οδηγεί στην Αττική οδό, δηλώνουν την παρουσία τους, φορτωμένα μνήμες και ιστορικά γεγονότα που δεν κατάφερε να σβήσει ο χρόνος, ούτε και ο πυκνός καπνός που έβγαινε από το φουγάρο της ατμομηχανής τους.

_

γράφει η Μαριάνθη Πλειώνη