Οι εκδόσεις Διόπτρα εγκαινιάζουν τη νέα τους σειρά «Crime Moments», η οποία αποτελείται από βιβλία που επηρέασαν διαχρονικά την αστυνομική λογοτεχνία και τους αναγνώστες της – και όχι μόνο. Το Φάντασμα της Όπερας, το επιβλητικό και κλασικό έργο του Γάλλου Gaston Leroux, είναι από τα πρώτα που επανεκδίδεται και οπωσδήποτε αποτελεί ένα λογοτεχνικό ταξίδι που υπόσχεται ξεχωριστές συγκινήσεις στον αναγνώστη.

Η περιβόητη Όπερα του Παρισιού λέγεται πως είναι στοιχειωμένη από ένα φάντασμα με προσωπείο θανάτου, μια σκελετώδη μορφή που ζει στις κατακόμβες της και αξιώνει έναν μηνιαίο μισθό και ένα προσωπικό θεωρείο για όλες τις παραστάσεις. Η μορφή του και η απλή αναφορά του ονόματός του προκαλούν ρίγη στο προσωπικό, ο θρύλος του αρκεί για να ξεσηκωθούν ψίθυροι και να ξεκινήσουν φήμες. Αυτό όμως δεν φαίνεται να επηρεάζει στο ελάχιστο τους νέους διευθυντές της Όπερας, που είναι αποφασισμένοι να μην ενδώσουν στις απαιτήσεις του Φαντάσματος. Μια απόφαση που πολύ σύντομα θα μετανιώσουν…

Ένα βράδυ που θα θυμούνται για πολύ καιρό όσοι παραβρέθηκαν στην Όπερα, οι ισορροπίες αλλάζουν με τραγικό τρόπο και η νεαρή τραγουδίστρια Κριστίν Ντααέ μαγεύει το κοινό με τη φωνή της. Μην έχοντας δώσει προηγούμενα δείγματα του ταλέντου της, ξαφνιάζει τους πάντες. Ο Άγγελος της Μουσικής –ή Φάντασμα της Όπερας– έχει γίνει ο μέντοράς της και είναι αποφασισμένος να τη δει να θριαμβεύει, αλλά και να την κάνει να ανταποδώσει την αγάπη και το πάθος που νιώθει ο ίδιος για εκείνη. Όμως βρίσκει έναν αντίπαλο στο πρόσωπο ενός νεαρού υποκόμη, του Ραούλ Ντε Σανί, κάτι που τον εξαγριώνει και τον οδηγεί στα άκρα.

Υπάρχει πράγματι το Φάντασμα της Όπερας ή είναι μονάχα ένας θρύλος; Υπάρχει, όπως ισχυρίζεται ο συγγραφέας, και πρόκειται για μια μουσική μεγαλοφυΐα, έναν παραμορφωμένο και εν μέρει παρανοϊκό άντρα που ζούσε ανέκαθεν στις σκιές. Ο Έρικ κατοικεί στις κατακόμβες της Όπερας, έχει «στοιχειώσει» ολόκληρο το κτίριο και διεκδικεί με φανατισμένο πάθος την ψυχή και τη ζωή της Κριστίν, καταλήγοντας να της θέσει ένα φρικτό δίλημμα ζωής ή θανάτου. Θα καταφέρει η νεαρή καλλιτέχνις να γλιτώσει από τη μανία του Φαντάσματος ή θα υποκύψει στις πιέσεις του; Και τι είναι τελικά το περιβόητο Φάντασμα: ένας εγκληματικός θύτης, ένα βασανισμένο θύμα ή ένας πολύπλοκος συνδυασμός αυτών των δύο;

Λίγα έργα στην παγκόσμια λογοτεχνία έχουν γνωρίσει τόση επιτυχία όση το Φάντασμα της Όπερας, έχοντας μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες και μεταφερθεί σε θέατρο και κινηματογράφο. Ένα έργο που κινείται ανάμεσα σε γοτθικό dark romance, θρίλερ και αστυνομικό γρίφο, ατμοσφαιρικό, λυρικό, τραγικό, σκοτεινό, τρομακτικό. Η Όπερα αποτελεί το ιδανικό σκηνικό για να στηθεί μια τέτοια ιστορία, με τα δύο πρόσωπά της: στην επιφάνειά της λάμψη, χρυσός, πολυτέλεια, εντυπωσιακά σκηνικά, λαμπερά φώτα, ιδιωτικά θεωρεία, πανάκριβα κοστούμια, αριστοκρατικοί επισκέπτες· στα υπόγειά της σκοτάδι, υγρασία, φόβος, δαιμονικές σκιές, λαβυρινθώδεις στοές, παράνοια, μελαγχολία, κίνδυνος. Κι ένα μοναχικό, επικίνδυνο, πληγωμένο πλάσμα που κινείται ανάμεσα στα δύο επίπεδα με μαεστρία και άνεση, σαν αληθινό αερικό, ποθώντας μια φυσιολογική ζωή που ξέρει πως είναι αδύνατον να έχει.

Ο Έρικ είναι ο αδιαμφισβήτητος πρωταγωνιστής του βιβλίου κι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες, πολυδιάστατους, βασανισμένους και δραματικούς χαρακτήρες που πλάστηκαν ποτέ από λογοτεχνική πένα. Ένας άνθρωπος που από τα πρώτα χρόνια της ζωής του βίωσε τη σκληρή πλευρά της μοίρας και κατέληξε να βυθιστεί σταδιακά στην παράνοια, το έγκλημα και εντέλει σε έναν έρωτα καταραμένο, χωρίς ανταπόκριση. Στο πρόσωπο της Κριστίν, ο Έρικ βλέπει τη μοναδική γυναίκα για εκείνον, αυτή που μαζί της θα μπορέσει να ζήσει και να κυκλοφορήσει στο φως της μέρας. Αλλά θα πρέπει εκείνη να ανταποκριθεί στον έρωτά του· και προκειμένου να το πετύχει αυτό, δεν διστάζει να μεταμορφωθεί σε ένα ανάλγητο τέρας, έναν ζηλιάρη κακοποιητή, που η σκοτεινιά της ψυχής του τρομάζει περισσότερο από την όψη του. Καθώς οι σελίδες περνούν και η προσωπικότητά του έρχεται στο φως, τίθεται στον αναγνώστη το δίλημμα: Είναι τελικά το Φάντασμα μια μουσική μεγαλοφυΐα, ένας ικανός μέντορας, ένας άνθρωπος που αγαπά βαθιά κι αληθινά; Ή ένας αποκρουστικός εγκληματίας, ένας παρανοϊκός νους που δεν διστάζει μπροστά σε τίποτα ώστε να πετύχει αυτό που θέλει; Ή μήπως είναι όλα αυτά μαζί; Αν σκεφτεί κανείς πως και στον αναγνώστη προκαλεί ανάμεικτα συναισθήματα –φρίκη από τη μία, συμπάθεια και οίκτο από την άλλη– ίσως η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα δεν είναι τόσο εύκολο να δοθεί…

Τα άλλα δύο μέλη του ιδιότυπου αυτού ερωτικού τριγώνου, η Κριστίν και ο Ραούλ, σίγουρα διαθέτουν τη δική τους προσωπικότητα κι έχουν τις προσωπικές τους δυνατές στιγμές στο έργο, αλλά συγκριτικά με το μεγαλείο της προσωπικότητας του Φαντάσματος μοιάζουν κάπως με χλωμά… φαντάσματα οι ίδιοι. Η Κριστίν καλείται να επιλέξει ανάμεσα στον αγνό έρωτα για τον παιδικό της φίλο και στο εμμονικό πάθος που θα της πραγματοποιήσει τη μεγαλύτερη φιλοδοξία της. Ο Ραούλ είναι αποφασισμένος να τη σώσει ακόμα και παρά τη θέλησή της, όμως παραμένει τελικά ανίσχυρος απέναντι στον Έρικ και κινδυνεύει να χάσει τα λογικά του. Οι δυο τους άλλωστε δεν είναι παρά «δυο παιδιά», όπως χαρακτηρίζονται στο βιβλίο, και δεν έχουν τα απαραίτητα δραματικά βιώματα ώστε τα ψυχογραφήματά τους να είναι τόσο βαθιά και δαιδαλώδη όσο του Έρικ.

Ο Leroux ισχυρίζεται πως το περιβόητο Φάντασμα της Όπερας υπάρχει στην πραγματικότητα. Το μεγαλύτερο στοίχημά του όμως ήταν να το απεκδύσει από όλους του τους χαρακτηρισμούς –τέρας, στοιχειό, παραμορφωμένος, θρύλος– και να κάνει τον αναγνώστη να το δει ως αυτό που πραγματικά είναι: ένας άνθρωπος, ο Έρικ. Όσο για το Φάντασμα ως φάντασμα, αυτό το κουβαλά ο καθένας μέσα μας. Συμβολίζει το εσωτερικό μας έρεβος, την αιώνια πάλη ανάμεσα στο Φως και το Σκοτάδι, το Καλό και το Κακό. Κι όπως ο Έρικ, καλούμαστε κι εμείς κάθε φορά να παλέψουμε ενάντια στον κακό μας εαυτό, να επιλέξουμε τις πράξεις μας, να κριθούμε για αυτές και να ελπίζουμε, να προσδοκούμε και να αναμένουμε την προσωπική μας λύτρωση.