Ο Πάτρικ Φορτ έχει διαγνωστεί με σύνδρομο Άσπεργκερ και είναι φοιτητής της Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ. Κατάφερε να πραγματοποιήσει το όνειρό του, μιας και μετά τον αιφνίδιο θάνατο του πατέρα του σε τροχαίο προσπαθούσε να καταλάβει τι συμβαίνει στη μετά θάνατον ζωή κι έτσι σκέφτηκε πως η ανατομή θα ήταν η απάντηση στα μυριάδες ερωτήματά του. Ο Σάμιουελ Γκέιλεν είναι θύμα τροχαίου και καταφέρνει να ξυπνήσει μετά το κώμα στο οποίο περιέπεσε, νιώθοντας όμως πως δεν έχει ανακτήσει πλήρως όλες του τις λειτουργίες και κυρίως εκείνη της ομιλίας. Πριν προλάβει να δώσει σε όλους να καταλάβουν ότι επέστρεψε, στο διπλανό κρεβάτι ένας γιατρός σκοτώνει τον ασθενή. Και τώρα τι κάνουμε; Τέλος, η Τρέισι Έβανς είναι νοσοκόμα και ευελπιστεί πως η νευρολογική πτέρυγα του νοσοκομείου του Κάρντιφ θα της αφήνει χρόνο να διαβάζει το βιβλίο της, μιας και τόσοι άνθρωποι σε κώμα πόσο χρόνο θα μπορούσαν να της κλέψουν; Εκεί κάνει μια ενδιαφέρουσα γνωριμία μ’ έναν άντρα που έρχεται να συμπαρασταθεί στη σύζυγό του μέχρι να ξυπνήσει από το κώμα. Αρχίζει να κάνει σχέδια που θα τη βοηθήσουν να ξεφύγει από την τελματωμένη ζωή της, μιας και ο επισκέπτης είναι πάμπλουτος, όμως την περιμένει μια έκπληξη στην πορεία!

Αυτές είναι οι κεντρικές ιστορίες που διαπραγματεύεται το νέο μυθιστόρημα της Belinda Bauer, ένα βιβλίο γεμάτο σασπένς, ανατροπές, εκπλήξεις και πάμπολλα μηνύματα και διλήμματα. Είχα πολύ καιρό να διαβάσω κάτι που θα με άφηνε με ανοιχτό το στόμα και ταυτόχρονα θα διείσδυε τόσο πολύ στην ψυχολογία και την κοινωνιολογία των ανθρώπων που να μη θέλω να διαβάσω παρακάτω γιατί θα ερχόμουν αντιμέτωπος με δικά μου ηθικά προβλήματα και φοβόμουν πως θα συναινούσα σε πολλά από αυτά που προκύπτουν στην πορεία της ανάγνωσης. Πολυεπίπεδο, ευρηματικό και με γρήγορο ρυθμό, με σημάδεψε αρκετά και μου έδωσε να καταλάβω πόσο «ευάλωτοι» και εύπλαστοι είμαστε εμείς οι άνθρωποι μπροστά στις πραγματικά δύσκολες καταστάσεις που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε.

Το σύνδρομο Άσπεργκερ είναι μια ισόβια διαταραχή που επηρεάζει το πώς το άτομο αντιλαμβάνεται τον κόσμο, επεξεργάζεται τις πληροφορίες που λαμβάνει και αλληλεπιδρά με άλλα άτομα. Αποτελεί όπως και ο κλασσικός αυτισμός μια «διαταραχή φάσματος» επειδή επηρεάζει τα άτομα με πολλούς διαφορετικούς τρόπους και σε ποικίλο βαθμό. Ενώ υπάρχουν πολλές ομοιότητες ανάμεσα στο σύνδρομο Άσπεργκερ και τον κλασσικό αυτισμό, τα άτομα με Άσπεργκερ έχουν λιγότερα προβλήματα με τη λεκτική επικοινωνία και έχουν συνήθως μέση ή και ανώτερη νοημοσύνη. Δεν υποφέρουν συνήθως από τις μαθησιακές δυσκολίες που συνδέονται με τον αυτισμό, αλλά ενδέχεται να παρουσιάσουν συγκεκριμένα μαθησιακά προβλήματα όπως δυσλεξία, δυσπραξία ή άλλες καταστάσεις όπως διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητα (ΔΕΠΥ).

Ο Πάτρικ Φορτ λοιπόν, που από τα πέντε του κατάλαβε πως κάτι του συμβαίνει, είναι ένας χαρακτήρας που μιλάει, δρα και σκέφτεται με τον δικό του, ιδιόρρυθμο τρόπο, κάτι που εύκολα παρεξηγείται από τους γύρω του (ειδικά στο σχολείο). Τρώει το φαγητό του με αλφαβητική σειρά, αφαιρεί οτιδήποτε κόκκινο, σιχαίνεται να τον αγγίζουν, αποδομεί μηχανικά μέρη, είναι σε θέση να λύσει τον κύβο του Ρούμπικ σε όποια φάση κι αν του τον δώσεις, αλλά πάνω απ’ όλα για κείνον όλα είναι ερώτηση και απάντηση, αίτιο και αιτιατό. Δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί τις μεταφορές και τις παρομοιώσεις, ούτε να νιώσει συναισθήματα όπως ο έρωτας. Αυτή η προσωπικότητα λοιπόν δεν είναι εύκολο να διαπαιδαγωγηθεί και να μεγαλώσει σωστά. Για τον λόγο αυτόν, οι γονείς του Πάτρικ τσακώνονταν συνέχεια, με τον πατέρα να δίνει όλη του την αγάπη, υπομονή και κατανόηση και να επικοινωνεί με τον τρόπο που θέλει ο γιος του ενώ αντίθετα η μητέρα είναι μια γυναίκα που έχει παραιτηθεί, δε θέλει αυτό το παιδί στη ζωή της, όχι γιατί της χαλάει το ίματζ αλλά γιατί είναι ένα αλλοπρόσαλλο πλάσμα, που η ίδια δεν έχει την υπομονή και την αγάπη να του αφιερωθεί. Αυτές οι επικίνδυνες ισορροπίες θα ταραχτούν διά παντός μετά το μυστηριώδες τροχαίο του πατέρα, οπότε η μάνα αρχίζει να κυλάει στον αλκοολισμό, αδιαφορώντας πασιφανέστατα για το παιδί της, κάνοντας τα πάντα για να νιώσει ανεπιθύμητο και με μεγάλη ανακούφιση το διώχνει για τη φοιτητική εστία του Πανεπιστημίου του Κάρντιφ.

Αυτό το οικογενειακό υπόβαθρο στοιχειώνει σε όλο το μυθιστόρημα τον Πάτρικ, γιατί δε βρίσκει τις απαντήσεις που ζητάει, το ανθρώπινο σώμα παραμένει σώμα και οι σκέψεις του για τη μεταθανάτια ζωή δεν μπορούν να ολοκληρωθούν μελετώντας σάρκες και ίνες. Ταυτόχρονα, χάρη σε αυτές τις νοητικές ικανότητες, ανακαλύπτει πως το πτώμα που ανατέμνει στο πλαίσιο των μαθημάτων, έχει διαγνωστεί με λάθος αιτία θανάτου κι επιπλέον έχει δολοφονηθεί! Είναι εκπληκτική η σύλληψη και καταγραφή αυτής της ιδέας, μιας και το αίτιο θανάτου και οι συνθήκες υπό τις οποίες το ανακαλύπτει ο Πάτρικ ήταν κάτι που με άφησε άναυδο. Και τώρα αρχίζει το αστυνομικό κομμάτι της υπόθεσης, με ανθρωποκυνηγητά, ανατροπές, αγωνία, γενικώς φρενίτιδα!

Το μυθιστόρημα ασχολείται σχεδόν αποκλειστικά με τους ανθρώπους που είναι σε κώμα κι έτσι δίνεται η ευκαιρία στη συγγραφέα να περάσει με άνεση όλα τα πολύπλευρα και αντικρουόμενα συναισθήματα και σκέψεις της γι’ αυτές τις καταστάσεις. Όταν ο άνθρωπος που αγαπάς πέφτει σε κώμα, ως ποιο σημείο φτάνει η αισιοδοξία σου ότι θα γίνει καλά; Πόσο παράλογα μεγεθύνεις την ελπίδα όταν ένα ακούσιο τικ το περνάς ως προσπάθεια του νοσηλευόμενου να επανακάμψει στη ζωή; Και τι γίνεται με την ευθανασία; Είναι ευτύχημα για τον ασθενή ή για τον συγγενή; Πόσο πολύ έχουμε το δικαίωμα να κρατάμε κάποιον ζωντανό όσο είναι σε κώμα; Πόσες περιπτώσεις είναι αυτές κατά τις οποίες ο ασθενής ανένηψε πλήρως ή σε κατάσταση φυτού, συγκριτικά με όλους τους άλλους που ακόμη παλεύουν; Σε ποιον βαθμό έχει ο γιατρός το δικαίωμα να παίρνει μόνος του τις αποφάσεις για λογαριασμό των συγγενών; Διλήμματα και απόψεις που αποτυπώνονται στις σκηνές του μυθιστορήματος επί του πρακτέου.

Αν έχει ο αναγνώστης γερό στομάχι, θα αντέξει τις λεπτομερέστατες και αηδιαστικά ουδέτερες περιγραφές των πτωμάτων και των μαθημάτων ανατομίας, που ήταν απόλυτα χρήσιμες για καλύτερη ατμόσφαιρα και αληθοφάνεια της αφήγησης. Προσωπικά, δεν άντεξα σε πολλά σημεία κι αν ήμουν και μπροστά θα είχα λιποθυμήσει τουλάχιστον εκατό φορές. Έτσι όμως δίνει καλύτερα η Linda Bauer τις συνθήκες υπό τις οποίες σπουδάζουν οι φοιτητές και ταυτόχρονα τόσο ρεαλιστικά το γεγονός πως είναι απλώς πτώματα. Ειδικά από το σημείο που ο Πάτρικ καταφεύγει σε, για τους λογικά σκεπτόμενους, ακραίες, για τον ίδιο όμως απαραίτητες ενέργειες ώστε να τεκμηριώσει τις απόψεις του για τη δολοφονία, ειλικρινά τα χρειάστηκα. Το σύνολο όμως του κειμένου ήταν τόσο ανατριχιαστικό και συναρπαστικό που έκανα τα πάντα για να αδιαφορήσω για τις λεπτομέρειες αυτές.

Αυτό που μου άρεσε ακόμη περισσότερο ήταν που η περιπέτεια του Πάτρικ του έδωσε τα εφόδια, τη δύναμη και την επαγωγική σκέψη να επιστρέψει στη μητέρα του και να έρθει αντιμέτωπος με το γεμάτο ερωτηματικά παρελθόν του. Η συγγραφέας κρατάει τη μεγαλύτερη ανατροπή για το τέλος, δίνοντάς μου ένα τρομερό χαστούκι για τις ανθρώπινες αντοχές μπροστά στις δυσκολίες. Ειλικρινά θύμωσα με αυτά που έμαθα στο τέλος όμως κατάλαβα πως και αυτά γίνονται στην πραγματικότητα.

Δεν κατάλαβα, τέλος, γιατί η ιστορία της Τρέισι, παρ’ όλο που είχε μια εξαιρετική σε ένταση ανατροπή, ήταν λες και κόπηκε στη μέση. Σίγουρα αν την ολοκλήρωνε στο ίδιο βιβλίο ίσως είχαμε επανάληψη πολλών σκηνών και μεθόδων γραφής, όμως ήταν τόσο απότομη η αποκάλυψη και χωρίς συνέχεια που με άφησε με απορίες.

Το «Άκου τους νεκρούς» είναι ένα ανατριχιαστικό, συγκλονιστικό, ειλικρινές, κοινωνικό θρίλερ για γερά νεύρα και απαιτητικούς αναγνώστες. Αρχικά το αντιμετώπισα με σκεπτικισμό, μιας και πρωταγωνιστής με σύνδρομο Άσπεργκερ λύνει έναν φόνο και στο βιβλίο «Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα», σύντομα όμως η ιστορία αυτή πάει τελείως αλλού, βαθύτερα, πιο τεκμηριωμένα και με μεγαλύτερη ένταση. Η Linda Bauer ήρθε για να μείνει!