Νέα Ορλεάνη, 1919. Μια πόλη γεμάτη αντιφάσεις, με τους δικούς της κανόνες και με πολλές ιδιορρυθμίες. Ένα χωνευτήρι φυλών και πολιτισμών. Που κανακεύει στα πόδια της τη νεογέννητη μουσική τζαζ. Η πόλη που ακόμη δεν έχει αγαπήσει τους έγχρωμους κατοίκους της. Νέγροι, κρεολοί, λευκοί. Φτώχεια και πλούτος. Αθλιότητα και ευμάρεια. Με την Οικογένεια να κυβερνά σχεδόν τα πάντα. 1919, μια ανάσα πριν την ποτοαπαγόρευση, αν και αυτό δε θα αλλάξει κάτι στην καθημερινότητα της πόλης. Σε αυτό το φόντο λοιπόν ξεδιπλώνεται η ιστορία του Πελεκητή, ενός ανθρώπου που τσεκουριάζει με βιαιότητα μια σειρά παντρεμένων ζευγαριών, σκορπώντας τον τρόμο και το αίμα στην πόλη. Στα ίχνη του δολοφόνου θα βρεθούν τρεις ετερόκλητοι άνθρωποι: η wanna-be ντετέκτιβ Άιντα με τον παιδικό της φίλο, Λούις, ο άρτι αποφυλακισθείς Λούκα και ο αστυνόμος Μάικλ Τάλμποτ, ο καθένας για τους δικούς του λόγους. Η κεντρική ιδέα αντικατοπτρίζει τα πραγματικά εγκλήματα που αναστάτωσαν την πόλη εκείνη την περίοδο, η ιστορία όμως έχει και πολλή μυθοπλασία!

Η ιστορία είναι εξαιρετικά καλογραμμένη και η εποχή έχει αποδοθεί άριστα. Ο Ray Celestin έχει ψάξει ενδελεχώς για τα πάντα που αφορούν την εποχή και τον τόπο στον οποίο διαδραματίζεται το πρώτο του αυτό βιβλίο και το στυλ της πολυπρόσωπης αφήγησης που επέλεξε κάνει το κείμενο συναρπαστικό, μιας και η υπόθεση φωτίζεται σταδιακά και εναλλακτικά, με τους ανωτέρω χαρακτήρες να προχωράνε σχεδόν κλιμακωτά προς τη λύση του μυστηρίου. Προς τιμήν του, ο συγγραφέας δεν εμμένει στη μουσική τζαζ που σκεπάζει την πόλη, αντίθετα περιγράφει κι άλλα χαρακτηριστικά αυτής της πολυποίκιλης πόλης: τους βάλτους, τη στάση απέναντι στους νέγρους, το βουντού που έχει αρχίσει να παρακμάζει, την περιοχή των πορνείων και τη μεταβατική περίοδο που ζουν μιας και κάποιος αποφασίζει να τα κλείσει, τα χαμίνια που έχουν τιγκάρει την πόλη, την παρακμή στις ανθρώπινες σχέσεις, την αδίστακτη ντόπια μαφιόζικη Οικογένεια που ελέγχει πρόσωπα και πράγματα στον απόηχο της δράσης της Μαύρης Χείρας, γενικώς φωτίζει αρκετά την κουλτούρα που χαρακτηρίζει αυτήν τη δύσκολη πόλη.

Ο Λούκα ντ’ Αντρέα, πρώην αστυνομικός, μιας και το μυστικό του ότι δουλεύει για τη Μαφία το αποκάλυψε με αποδείξεις ο προστατευόμενός του, Μάικλ Τάλμποτ, επιτέλους αποφυλακίζεται κι επιστρέφει στη Νέα Ορλεάνη. Γιατί μπλέκεται στο κυνηγητό του Πελεκητή; Τι θα αποκομίσει από αυτήν την ανάμειξη; Ποιοι εξακολουθούν να είναι οι δεσμοί του με την Οικογένεια; Τι τον περιμένει στη νέα ζωή που καλείται να ακολουθήσει; Από την άλλη, ο Μάικλ Τάλμποτ δουλεύει στη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της Αστυνομίας της Ορλεάνης και έχει παντρευτεί κρυφά μια έγχρωμη γυναίκα, με την οποία απέκτησαν δύο παιδιά ενώ σε όλους τη συστήνει ως καμαριέρα του και νταντά. Πόσο θα κρατήσει αυτό το μυστικό, που αν αποκαλυφθεί θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες; Γιατί δένεται συναισθηματικά με τον νεαρό αστυνόμο Κέρι, που ήρθε από την Ιρλανδία και δουλεύει στη δίωξη του εγκλήματος, «γιατί είστε οι μόνοι που προσλαμβάνετε Ιρλανδούς;» Από πόσα στάδια θα περάσει η επαγγελματική και φιλική τους σχέση; Τέλος, η Άιντα είναι μια νεαρή κοπέλα που δουλεύει στο παράρτημα του Γραφείου Ερευνών Πίνκερτον της πόλης και θέλει με αγωνία να αναλάβει δράση σε μια υπόθεση και να τη λύσει. Σε αυτές τις φιλοδοξίες θα τη βοηθήσει ο παιδικός της φίλος, Λούι ή αλλιώς «μικρός Λούις Άρμστρονγκ», ένας νεαρός παντρεμένος με μια αλλοπρόσαλλη γυναίκα που άρχισε τελευταία και να τον χτυπάει ενώ ο γιος τους έμεινε καθυστερημένος νοητικά από πέσιμο.

Αυτοί οι λεπτοδουλεμένοι χαρακτήρες δρουν παράλληλα και δε συναντιούνται σχεδόν καθόλου. Κάνουν τις δικές τους έρευνες, δουλεύουν πάνω στην υπόθεση του Πελεκητή για διαφορετικούς λόγους και αλλάζουν τις ζωές τους για πάντα. Κι όλα αυτά σε μια πόλη γεμάτη: «…μαχαιροβγάλτες, τζογαδόρους, πρεζάκια, νταβατζήδες με τις πόρνες τους, όλοι τους υπνοβάτες σε μια ύπαρξη καταδικασμένη να γεννηθεί και να πεθάνει σε μια παραγκούπολη. Ζωές σπαταλημένες και σύντομες, χωρίς σχέδια, φιλοδοξίες ή σκέψεις για το αύριο» (σελ. 303).

Το καθ’ αυτό μυστήριο είναι καλοδουλεμένο. Με απανωτές σχεδόν ανατροπές και αποκαλύψεις ξεδιπλώνεται μια ιστορία τραγική, απότοκη της φυλετικής βίας και του ρατσισμού ενώ το μυστήριο βαθαίνει όταν αποκαλύπτεται ότι ο Πελεκητής δρα για λογαριασμό κάποιου άλλου. Από ένα σημείο και μετά διάβαζα με σχεδόν φρενήρη ρυθμό, γιατί η δράση, οι περιγραφές, οι διάλογοι, οι εκπλήξεις ήταν τόσο αληθοφανείς που με παρέσυραν και με απομάκρυναν από την πραγματικότητα. Η πολυπρόσωπη αφήγηση δε με μπέρδεψε καθόλου, ήταν λες και υπήρχε μία ενιαία ιστορία απόλυτα κατανοητή και ανατριχιαστική από την αρχή ως το τέλος. «Η τζαζ του δολοφόνου» είναι από τα καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα εποχής, γεμάτο ένταση, σασπένς, ρεαλισμό, διεισδυτική ματιά στην ψυχολογία και στον κοινωνικό ιστό του τόπου και βλέπω ότι το κλείσιμο του ματιού στην τελευταία σελίδα προετοιμάζει το έδαφος για άλλη μία ιστορία του ιδίου επιπέδου (κυκλοφορεί ήδη και λέγεται Dead man’s blues).