
Ένα αλλόκοτο βιβλίο που σε τραβάει και μόνο από το μυστήριο του τίτλου του είναι το «Ένα σπίτι χωρίς καθρέπτες» του Marten Sanden σε μετάφραση της Αργυρώς Πιπίνη από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος για παιδιά 11+. Το μυθιστόρημα του Σουηδού συγγραφέα τιμήθηκε το 2015 με το Astrid Lindgren Prize.
Εδώ και μερικούς μήνες η 11χρονη Τομασίν ζει στο σπίτι της “γιαγιάς” Χενριέτα μαζί με τον καταθλιπτικό πατέρα της, που δε φεύγει ποτέ από το πλαί της γιαγιάς, τον θείο Ντάνιελ, τη θεία Κάισα, τον άντρα της Σελ και τα ξαδέρφια της, την 13χρονη Βίλμα, την 5χρονη λιγομίλητη και φοβιτσιάρα Σίγκνε και τον παράξενο διανοητικά 7χρονο Έρλαντ. Το σπίτι έχει πολλά δωμάτια, κάποια από τα οποία είναι σχεδόν άδεια με ελάχιστα παλιά αντικείμενα. Όλοι βρίσκονται εκεί στην έπαυλη περιμένοντας τον θάνατο της Χενριέτα είτε για να της συμπαρασταθούν είτε για να κληρονομήσουν το σπίτι.


Τα παιδιά για να σπάσουν την μουντή και σκοτεινή ατμόσφαιρα του σπιτιού παίζουν κρυφτό. Σε ένα από τα παιχνίδια τους η Σιγκνέ θα ανακαλύψει στο οκταγωνικό δωμάτιο μια ντουλάπα με καθρέπτες, τους οποίους είχε τοποθετήσει κάποιος εκεί, όταν η Χενριέτα παρακμασμένη πια από το θέατρο θα απαγορεύσει στο σπίτι. Τι θα γίνει όταν η Σιγκνέ θα τραβήξει σε εκείνη τη ντουλάπα την Τομασίν για να της δείξει κάτι φανταστικό; Τι θα ανακαλύψουν σε εκείνον τον παράλληλο κόσμο που θα ανοιχτεί μπροστά τους και ποιο είναι το μυστήριο κορίτσι που υπάρχει στο σπίτι του παράλληλου εκείνου κόσμου; Μέσα από τους καθρέπτες θα ανακαλύψουν εκείνον τον διαφορετικό κόσμο, όπου εκεί ανακαλύπτεις όχι αυτό που επιθυμείς, αλλά εκείνο που έχεις ανάγκη. Ένας κόσμος που παίρνει μέσα του τη θλίψη και σε μεταμορφώνει.
Είναι μια ιστορία γεμάτη μυστήριο, αγωνία, και λίγο τρόμο. Πάνω απ’ όλα όμως είναι μια ιστορία εξερεύνησης του εαυτού, της ζωής που χάνεται, της ζωής που προχωρά, που ονειρεύεσαι, που αναζητείς, που εύχεσαι. Μέσα από τις αριστοτεχνικά βαλμένες λέξεις αναδεικνύονται οι οικογενειακοί δεσμοί, η θλίψη, η αγάπη με έναν τρόπο που ταυτίζεσαι. Κάθε οικογένεια έχει τουλάχιστον έναν από τους χαρακτήρες του βιβλίου, που καμιά φορά εύχεσαι να μπορούσες να αλλάξεις, να μεταμορφώσεις. Ψάχνεις τρόπους να αποδράσεις από την πραγματικότητα και το δωμάτιο δίνει στην Τομασίν την λύτρωση που της χρειαζόταν. Όχι μόνο σε εκείνην, αλλά και σε όσους από την οικογένεια την χρειάζονταν. Την ατμόσφαιρα του βιβλίου μας δίνει αριστοτεχνικά –όπως μόνο εκείνη ξέρει- η εικονογράφος Ίρις Σαμαρτζή ήδη από το εξώφυλλο. Μια ιστορία που θα καθηλώσει με απόλυτη βεβαιότητα όσους θα την πιάσουν στα χέρια τους.

Δραστηριότητες για το σπίτι
- Πριν διαβάσουμε το βιβλίο στο παιδί, του δείχνουμε το εξώφυλλο. Προσπαθούμε μαζί να κάνουμε υποθέσεις για την ιστορία. Πώς γίνεται ένα σπίτι να μην έχει καθρέπτες; Για ποιο λόγο;
- Αφού το διαβάσουμε βάζουμε το παιδί μπροστά στον καθρέπτη. Το παρακινούμε να περιγράψει αυτό που βλέπει –είτε γραπτά είτε προφορικά- και να σημειώσει τυχόν πράγματα που νομίζει ότι δεν τον κάνουν ευτυχισμένο. Με ποιον τρόπο μπορεί να τα αλλάξει;
- Σκεφτόμαστε αντικείμενα και τα χρησιμοποιούμε εναλλακτικά σε ιστορίες. Όπως οι καθρέπτες στην ιστορία μας μεταφέρουν σε έναν άλλο κόσμο, τι θα έκανε μια χτένα που δεν χτενίζει ή ένα ξυπνητήρι που δεν το χρησιμοποιούμε για να ξυπνήσουμε αλλά για κάποιον άλλο σκοπό. Την ιστορία μπορούμε να την κάνουμε από κοινού με το παιδί είτε προφορικά είτε γραπτά εναλλάξ (μια πρόταση ο ένας, μία πρόταση ο άλλος).
Δραστηριότητες για το σχολείο
- Κρεμάμε στην τάξη καθρέπτες. Βάζουμε μουσική που παραπέμπει στην ατμόσφαιρα του βιβλίου. Τα παιδιά μπαίνουν μέσα και συζητάμε. Τι θα γινόταν αν ένα σπίτι δεν είχε καθρέπτες.; Τι δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε;
- Παρουσιάζουμε το βιβλίο και τους αφήνουμε να κάνουν υποθέσεις για την ιστορία.
- Αφού διαβάσουμε το βιβλίο, τους δίνουμε ένα εκτυπωμένο φύλλο Α4 με έναν ασπρόμαυρο καθρέπτη. Τους ζητάμε να ζωγραφίσουν μέσα τον εαυτό τους. Δίπλα περιγράφουμε εξωτερικά και εσωτερικά τον εαυτό μας, αλλά και ποια πράγματα θα μπορούσαμε να αλλάξουμε στη ζωή μας για να είμαστε πιο χαρούμενοι.
- Το παραπάνω παιχνίδι μπορούμε να το κάνουμε και σε ζευγάρια όπου ο ένας θα γράφει για τον χαρακτήρα του διπλανού του.
- Τέλος, σημειώνουμε στον πίνακα διάφορα αντικείμενα της καθημερινής μας ζωής: χτένα, ποτήρι, σεντόνι, παντόφλες, μολύβι και άλλα. Σε τι ιστορίες θα μπορούσαμε να μπλέξουμε τα αντικείμενα αυτά, αξιοποιώντας τα όχι όμως με την κανονική τους χρήση. Για παράδειγμα, ένα μολύβι που όταν γράφει δεν αφήνει μελάνι αλλά γράφεται κατευθείαν στο μυαλό του παιδιού ή ένα σεντόνι που γίνεται ιπτάμενο και οδηγεί τον πρωταγωνιστή της ιστορίας σε μια άλλη χρονική περίοδο του κόσμου.

Η Αθανασία Αλεξανδρίδη είναι απόφοιτη του Παιδαγωγικού τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Αθηνών. ‘Εχει παρακολουθήσει το μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ανάγνωση, Φιλαναγνωσία και εκπαιδευτικό υλικό», ενώ παράλληλα έχει σπουδάσει «Δημιουργική γραφή» στο ιδιωτικό εργαστήρι Tabula Rasa. Δουλεύει ως δασκάλα και εμψυχώτρια. Κυκλοφορεί το πρώτο της παραμύθι στο συλλογικό τόμο «Μπου Ξελευθερία!» από τις εκδόσεις iWrite, ενώ δύο ακόμη ιστορίες της βρίσκονται υπό έκδοση. Κείμενά της έχουν δημοσιευτεί σε ηλεκτρονικά blog, ενώ στόχος της είναι να ασχοληθεί με τη δημιουργική γραφή για παιδιά, για να τα μυήσει στον φανταστικό κόσμο του ονείρου. Αν ποτέ την επισκεφτείτε στο σπίτι της, θα την δείτε στο γραφείο της να κρατάει το μαγικό της στυλό ανάμεσα από μία στοίβα με παραμύθια και μία σωρό από ξυλομπογιές και τέμπερες για να ζωγραφίζει μαγικές και παραμυθένιες εικόνες, ενώ σε μια άκρη θα έχει νεραϊδόσκονη για να εμπνέεται.
0 Σχόλια