Ζούμε σε μια εποχή όπου ο Άνθρωπος έχει χάσει και την ιδιότητά του εκείνη που τον διακρίνει από τα άλλα θηρία, απεμπόλησε κάθε έννοια συμπόνιας που περικλείει η ταυτότητα του είδους του. Η τέχνη, εκείνο το χαρακτηριστικό διάκρισης από τα άλλα ζώα, είναι το πρώτο που απομακρύνθηκε από τον Άνθρωπο.
Κατά τον Ουμπέρτο Έκο ο πρωτοφασισμός εμφανίστηκε με την αποανθρωποποίηση του ατόμου καθώς γίνεται ο Άλλος, ο Ξένος, ο Διαφορετικός. Η αποανθρωποποίηση σήμερα έχει άλλα ονόματα: λέγεται κρίση αξιών, νεοναζισμός, μνημόνια, ατομισμός, εξανδραποδισμός. Υποδούλωση ηθική και συναισθηματική. Ο Άνθρωπος φθίνει ως αξία, εξευτελίζεται ως συλλογική οντότητα. Ο ανθρωπισμός υποβιβάζεται σε μία θεωρητική προσέγγιση φιλοσοφικής διάστασης και ο Άνθρωπος που στην ελληνική μυθολογία ήταν απάντηση σε αίνιγμα, καταντά μία ποσοτική μονάδα οικονομικής προσέγγισης.
Σήμερα που είναι ανάγκη όσο ποτέ να επανεφεύρουμε την ανθρωπιά, η ποίηση μπορεί να σταθεί ο μόνος οδηγός στις αναζητήσεις μας. Μόνο με την Τέχνη και την Ποίηση μπορούμε να ξαναδημιούργησε τον Άνθρωπο από τις πέτρες ως άλλοι Δευκαλίωνες. Αν κάποτε η λέξη αυτή (άνθρωπος) σκότωσε το τέρας της Θήβας, σήμερα μπορεί να σταθεί αρωγός στις δυσκολίες που αναδύονται από την τρικυμία.
Σε μια δύσκολη εποχή επιλέξαμε να αγωνιστούμε με τις λέξεις και με τα συναισθήματα, δοθήκαμε στον αγώνα του λόγου. Μόνη η ποίηση δύναται να σταθεί αντάξια αρωγός του ανθρώπου, μόνο σε αυτόν οφείλουμε να στρέψουμε την ποιητική μας. Είμαστε άνθρωποι με συναισθήματα, με όνειρα, με σχέδια για το μέλλον.
Η ποίηση όμως που κάποτε φώλιαζε στις καρδιές των ανθρώπων και τους ταξίδευε σε επικά ταξίδια, σε μάχες, σε έρωτες και παραλογές, κλειδώθηκε σε πύργους τριγυρισμένους από ασπαλάθους. Απομακρύνθηκε από τις ψυχές, έγινε το είδωλο από αιθέρα που κάποτε συντρόφευε τους ανθρώπους σε κάθε βήμα της ζωής τους.
Η ποίηση είναι το καταφύγιο της γλώσσας. Στον φαινομενικά αδράστειο γλωσσικό τηλεβόθρο, η ποίηση είναι ο ευνοϊκότερος συνομιλητής του Ανθρώπου. Στην εποχή της εικόνας, μόνο αυτή στέκεται με κριτική διάθεση στο λόγο. Γιατί η ποίηση είναι η κρίση της γλώσσας. Δεν ισοπεδώνει, αλλά εγείρει γέφυρες μεταξύ των ανθρώπων, αγκαλιάζει διαλέκτους, γεννά εικόνες, ζωγραφίζει συναισθήματα. Είναι καιρός όμως πια η ποίηση να αγγίξει όλους τους ανθρώπους, να γίνει κτήμα όλων. Να μιλήσει για τον Άνθρωπο στον Άνθρωπο. Σε μια απρόσωπη ασύρματη κοινωνία, μόνο εκείνη μπορεί να συνδέσει τα συναισθήματα και να χαλάσουμε το τέρας.
Είναι ανάγκη η ποίηση να έρθει κοντά στην κοινωνία, να αγκαλιαστεί από αυτήν, χωρίς συμβολισμούς, δίχως ρητορείες και κρυμμένα μηνύματα. Η ποίηση είναι μόνο τμήμα της πατροπαράδοτης λογοτεχνικής μας δαντέλας. Η πλούσια παράδοση των δημωδών ασμάτων και των μεσαιωνικών επών το απέδειξε.
Είναι ανάγκη η ποίηση να στραφεί στον Άνθρωπο, να μιλήσει για τα βάσανά του, τα όνειρά του, τον έρωτα… Έτσι θα έρθει πιο κοντά στο κοινό και το κοινό θα την αγκαλιάσει ξανά. Κάθε σύνθεση μπορεί να γίνει μια μικρή ή μεγάλη βελονιά στο ποιητικό κέντημα των συναισθημάτων.
Δήμος Χλωπτσιούδης
εκδόσεις "τοβιβλίο"
Ας πλησιάσουμε περισσότερο τον Άνθρωπο και το αναγνωστικό κοινό δημιουργώντας τις στιχουργικές προϋποθέσεις ώστε εκείνο να αφουγκραστεί τα μηνύματά μας. Δεν χρειαζόμαστε ποιητικές ρητορείες ούτε λανθάνοντες στοχασμούς. Χρειαζόμαστε έναν άλλο δρόμο που να μας αναδείξει ένα νέο πολιτισμό στηριγμένο στον Άνθρωπο, μακριά από τον εκμαυλισμό της τηλεοπτικής γλώσσας, πέρα από την υποδούλωση της ουσίας στην εικόνα. Ο Ευριπίδης το αντιλήφθηκε πολύ παλαιότερα. Εμείς καλούμαστε σήμερα να κάνουμε ξανά διάκριση ανάμεσα στο είναι και το φαίνεσθαι.
Ας φέρουμε τους ποιητές ως αέρα στα σχολειά. Ας λούσουμε τους μαθητές με το σύγχρονο ποιητικό φως. Ας ακούσουμε τους ποιητές που τολμούν να μιλήσουν. Εκείνους που μιλούν μακριά από τις τηλεοπτικές δημόσιες σχέσεις, εκείνους τους ποιητές που δε θα μελοποιηθούν και δε τραγουδηθούν ποτέ από επώνυμους καλλιτέχνες. Ας φέρουμε στα σχολεία ποιητές που θα μιλήσουν άμεσα στις καρδιές των μαθητών και θα τους δείξουν ότι η ποίηση είναι για όλους…
κατεβάστε τη νέα ποιητική συλλογή του Δήμου Χλωπτσιούδη "κατάστιχα"
Οι αλήθειες που κατατίθενται στο άρθρο σου Δήμο, δεν μπορούν, δεν γίνεται να αμφισβητηθούν από κανέναν, όσο ψυχικά τυφλός, κουφός, και ανάλγητος και να είναι. Το ζήτημα όπως πολύ σωστά λες είναι αν υπάρχει, αν πηγάζει άραγε η θέληση η επιθυμία, ή και η απλή σκέψη ακόμη να γίνει το:
-“Ας φέρουμε τους ποιητές ως αέρα στα σχολειά. Ας λούσουμε τους μαθητές με το σύγχρονο ποιητικό φως. Ας ακούσουμε τους ποιητές που τολμούν να μιλήσουν.” που γράφεις….
Δυστυχώς με όσα βιώνουμε, γύρω μας σήμερα από όλες τις πλευρές της καθημερινότητάς δεν βλέπω -εγώ τουλάχιστον – να δούμε να συμβαίνει το θαυμάσιο που προτείνεις παρακάτω:
“Ας φέρουμε στα σχολεία ποιητές που θα μιλήσουν άμεσα στις καρδιές των μαθητών και θα τους δείξουν ότι η ποίηση είναι για όλους…” .Φοβούμαι πως είναι μια λαμπρή επιθυμία που σβήνει όμως τυφλωμένη από δυνατά φώτα των “τηλεοπτικών δημοσίων σχέσεων.” Λυπούμαι πολύ γι αυτό!
Έξοχο το άρθρο σου Δήμου και όση απαισιοδοξία και αν με διακατέχει σήμερα, τουλάχιστον βλέπω ότι είναι δυνατόν να υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που συμμερίζονται τις απόψεις σου. Ας κάνω μιαν ευχήν προς τους ποιητές χρησιμοποιώντας μια Βιβλική ρήση: “Αυξάνεσθε και πληθύνεσθε και κατακυριεύσατε την Γην” ποιητές του κόσμου.
Σε’ ευχαριστώ πολύ, Χριστόφορέ μου…
“Είναι ανάγκη η ποίηση να στραφεί στον Άνθρωπο, να μιλήσει για τα βάσανά του, τα όνειρά του, τον έρωτα… Έτσι θα έρθει πιο κοντά στο κοινό και το κοινό θα την αγκαλιάσει ξανά”
Συμφωνώ απόλυτα. Όταν η ποίηση γίνεται υπόθεση “ολίγων”, όταν ο μέσος άνθρωπος αγωνίζεται να καταλάβει “τι εννοεί ο ποιητής” (δεν έγινε τυχαία ηι έκφραση αυτή μια απότις πιο διαδεδομένες!), τότε έχει χαθεί το παιχνίδι της επικοινωνίας και της αποδοχής κι έχει επικρατήσει το “δήθεν”.
Χρειάζεται προσέγγιση αυτού του “μέσου ανθρώπου”, (που είναι ο καθένας από μας) με σεβασμό, ευαισθησία και, κυρίως, με σαφήνεια για να μπορέσει και πάλι η Ποίηση να γίνει προσφιλής και προσιτή στο ευρύ κοινό.
Η ποίηση αν στραφεί στον κόσμο, στο λαό, στις δικές του ανάγκες, δε θα χάσει τη θέση της ως Υψηλή Τέχνη. Αντίθετα, θα αγγίξει ακόμα περισσότερο τον -σαχτουρικό- ουρανό…