γράφει ο Πάνος Τουρλής

Σ’ ένα ειδυλλιακό νησί της Ελλάδας δύο αντίπαλες οικογένειες λυμαίνονται τον τόπο και ανταγωνίζονται για τον έλεγχο της νύχτας και του τουρισμού. Μια αντιεισαγγελέας ανακαλύπτει πως σε όλο αυτό μπλέκεται ένα αγαπημένο της πρόσωπο και ταυτόχρονα ερωτεύεται έναν γιατρό που έχει ταξιδέψει για ανθρωπιστική βοήθεια στα πιο επικίνδυνα σημεία του πλανήτη. Τι θα συμβεί ανάμεσα σε όλους αυτούς τους ανθρώπους; Γιατί παρεμβαίνει ο αστυνόμος Αντύπας και πόσο χειρότερα μπορεί να κάνει τα πράγματα;

Ο Βαγγέλης Μπέκας έγραψε ένα ανατρεπτικό και με κλιμακούμενη πλοκή αστυνομικό μυθιστόρημα που δε με άφησε να πάρω ανάσα, μιας και δημιουργούσε συνεχώς νέα ερωτήματα, δίνοντας μεν απαντήσεις αλλά δημιουργώντας καινούργια. Οι χαρακτήρες μάς συστήνονται σταδιακά και αλληλοεπιδρούν με τέτοιο τρόπο που δημιουργούν ένα συναρπαστικό μα και σκοτεινό παζλ, όπου τα πάντα είναι αλληλένδετα και ο κάθε κρίκος επηρεάζει τον επόμενο και τον προηγούμενο σε μια αλυσίδα απανωτών εκπλήξεων. Η πλοκή είναι προσεκτικά σχεδιασμένη και η αγωνία κορυφώνεται από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, μιας και βγαίνουν στο φως καλά κρυμμένα μυστικά, ανίερες συμμαχίες, απαγορευμένες σχέσεις και ο εγκέφαλος που κρύβεται πίσω απ’ όλα αυτά. Μια Βαβυλωνία που διαδραματίζονται σ’ ένα από τα μεγαλύτερα νησιά της Ελλάδας, γεμάτο βουνά, χωριά, αμμουδιές, ραστώνη και μια παλιά πόλη-κομψοτέχνημα, φτιαγμένη από τους Ενετούς.

Η αντιεισαγγελέας Δήμητρα Λαζάρου είναι το άλφα και το ωμέγα της ιστορίας. Παντρεμένη με έναν άνθρωπο που βλέπει ελάχιστα, μιας και ταξιδεύει συνέχεια, έχει πληγωθεί από μια πρόσφατη αποβολή, προσπαθεί να καταλάβει τι θέλει, τι μπορεί να καταφέρει στη ζωή της, κοντεύει τα σαράντα κι ακόμη δεν έγινε μητέρα, κάτι για το οποίο νιώθει επικριτική τη ματιά της μητέρας της. Η Δήμητρα γνωρίζει κι ερωτεύεται τον γιατρό Νίκο Μακρή, χάρη στον οποίο ο κόσμος της πλέον απέκτησε μαγεία. Είναι αμοιβαίος έρωτας αλλά με εμπόδια, μιας και όταν ξανασυναντιούνται διαπιστώνει πως ο άντρας που αγαπά συνδέεται με τη μία από τις δύο οικογένειες που διαφεντεύουν τον κόσμο της νύχτας. Μέσα σ’ όλ’ αυτά προσπαθεί να βρει τον ένοχο για το ατύχημα του Μιχάλη Στεργίου πριν ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσα στις αντιμαχόμενες οικογένειες Καρρά και Στεργίου. Η μητέρα της Δήμητρας είναι δικαστής, φιλόδοξη και αυτάρεσκη, εμμονική με τους τύπους, σκληρή και πληγωμένη από το παρελθόν της, τελευταία κάνει απερίσκεπτες και αταίριαστες με τον χαρακτήρα της κινήσεις, που προβληματίζουν την κόρη της. Από την άλλη, ο πατέρας της, πρώην εισαγγελέας, ζει πικραμένος μακριά από την οικογένειά του μετά το σκάνδαλο που τον διέσυρε και τον έκανε να παραιτηθεί. Ξέρει πολλά για το παρελθόν και ίσως γίνει ο λυτρωτής της κόρης του, αλλάζοντάς της τελείως την εικόνα που έχει γι’ αυτόν, πότε θα παρέμβει όμως και τι γνωρίζει; Ο παππούς της Δήμητρας, πρώην δικαστικός, από αρχοντική οικογένεια, με πολλά λεφτά, μισεί τις εποχές που άλλαξαν κι ο τόπος αλώθηκε από τους τουρίστες, έκφυλους και αποβράσματα, είναι ο πατριάρχης της δυναστείας, τα λόγια του νόμος. Ετοιμάζει ένα μουσείο-κόσμημα για την ιστορία της πόλης αλλά δεν είναι αμέτοχος στα γεγονότα του μυθιστορήματος.

Από την άλλη πλευρά του νόμου, έχουμε τις αντίπαλες οικογένειες Καρρά και Στεργίου που λυμαίνονται με τις παρανομίες τους τον τουρισμό του νησιού και τρέφουν αντιπαλότητα για τα συμφέροντα της νύχτας, για την προστασία σε μαγαζιά, για νοθευμένα ποτά κ. ά. Ο πατέρας Καρράς, φόβος και τρόμος, βρίσκει κάτι πολύτιμο που θα τον συνδέσει με το παρελθόν ενός σημαντικού προσώπου της πόλης. Έκανε φυλακή για φόνο κι έχει βάλει στο μάτι τη γυναίκα που τον καταδίκασε. Το ατύχημα του Μιχάλη Στεργίου ρίχνει τις υποψίες στην οικογένειά του κι έτσι τα πράγματα σύντομα θα ξεφύγουν από τον έλεγχο και τον νόμο. Πώς συνδέεται όμως με όλα αυτά ο Νίκος Μακρής, γιατρός που έχει επισκεφθεί δοκιμαζόμενες χώρες όπως η Σομαλία, που βίωσε από κοντά τα ελλιπή υγειονομικά μέτρα, τον φόβο και την αγωνία ανθρώπων χωρίς αύριο και πλέον αμφισβητεί την πορεία της ζωής του; Όλα αυτά είναι ένα αξεδιάλυτο κουβάρι και μια ωρολογιακή βόμβα έτοιμη να εκραγεί στα χέρια του διευθυντή Ασφάλειας Στέλιου Αντύπα. Ο αστυνόμος είναι ένας άντρας που εντυπωσιάζει, έχει πάθος με την τεχνητή νοημοσύνη και πώς αυτή θα αλλάξει τον κόσμο και μελετά τα μοντέλα πρόβλεψης που οδηγούν εξαιτίας πολλών κοινωνικών, οικονομικών και γεωπολιτικών παραγόντων στην αύξηση της εγκληματικότητας.

Το μυθιστόρημα είναι γεμάτο ανατροπές και εκπλήξεις, έχει σωστό χειρισμό της πλοκής και ενδιαφέροντες χαρακτήρες, άκρως αληθινούς, μιας και κάνουν λάθη, παρασύρονται, είναι ξεροκέφαλοι και πείσμονες, αγαπούν, εξαπατούν… Η ερωτική νότα μεταξύ της Δήμητρας και του Νίκου είναι διακριτική και γεμάτη εμπόδια, το ατύχημα του Μιχάλη Στεργίου είναι μόνο η αρχή για μια σειρά γεγονότων που θα φέρουν τα πάνω κάτω στη ζωή των κατοίκων του νησιού και των ηρώων του βιβλίου, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν διεισδυτικά ψυχογραφήματα και προσεγμένες επιρροές μεταξύ των χαρακτήρων. Περισσότερο μου άρεσε η προσωπικότητα της Δήμητρας, μιας γυναίκας με ψυχοσωματικά και συναισθηματικά προβλήματα, μετέωρη σε μια ζωή που δεν ξέρει τι να την κάνει και με μια επικριτική μάνα πάνω από το κεφάλι της. Οι αντιλήψεις τους και η στάση ζωής τους βαθαίνουν το ρήγμα στη σχέση τους: «Το μωρό δεν ήταν προτεραιότητα για εκείνη. Η γέννα πονάει. Η ανατροφή κουράζει. Το μεγάλωμα ενός παιδιού ήταν αχινός για τη μητέρα. Όπως για τη Δήμητρα ήταν αχινός η έλλειψή της. Η ζωή είναι αχινός» (σελ. 253).

Ο συγγραφέας, παρ’ όλο που έχει μια καλά δομημένη ιστορία με θετικά γνωρίσματα, το πάει κι ένα βήμα πιο πέρα, μιας και όλα αυτά τα αφηγείται ένα μυστηριώδες πρόσωπο που δείχνει να ξέρει τα πάντα για όλους και απευθύνεται σ’ έναν μυστηριώδη «ανακριτή». Δε φτάνει λοιπόν το σασπένς από τις απανωτές εξελίξεις, έχουμε και την αγωνία για την ταυτότητα του αφηγητή, που αφήνει ξεκάθαρα αιχμές για τα μειονεκτήματα της σημερινής ψηφιακής εποχής, όπου τα πάντα παρακολουθούνται κι αυτό μπορεί να γίνει ισχυρό όπλο αν πέσει σε λάθος χέρια. «Παρόν και παρελθόν είναι απλώς δεδομένα και με ένα κλικ η αλήθεια στο πιάτο σου» (σελ. 270). «Η ελευθερία των ανθρώπων είναι σχετική» (σελ. 173), τονίζει ο συγγραφέας με αφορμή τα όσα διαδραματίζονται. Στην αφήγηση υπεισέρχεται η υποκειμενική ματιά, δεν έχουμε έναν απλό παρατηρητή, ο οποίος μάλιστα έχει συγκεντρώσει πολλά στοιχεία για τους εμπλεκόμενους αλλά πώς απέκτησε πρόσβαση σε αυτά; Κάπου κάπου παρατήρησα και μια προφορικότητα στον λόγο, κάποιες επαναλήψεις φράσεων που όμως δικαιολογούνται εφόσον έχει επιλεγεί αυτή η μέθοδος εξιστόρησης.

«Είναι σπουδαία η αλήθεια. Καθαρτική. Τι θα ήταν όμως χωρίς εκείνους που την κρύβουν, εκείνους που έχουν μυστικά» (σελ. 173); Το «Γένεσις» δίνει απαντήσεις σε αυτό και σε άλλα ερωτήματα και παρουσιάζει ένα ενδιαφέρον και πολυπρισματικό παζλ γεμάτο αναπάντεχα γεγονότα, ολοκληρωμένους χαρακτήρες και μια οργουελική ματιά στο σημερινό αύριο που με έκανε να ανατριχιάσω.