–
γράφει ο Ντίνος Εκπαιδευτικός
–
Κάθε κείμενο είναι γραμμένο σε παραγράφους προκειμένου να είναι σωστά δομημένο και να έχει πρόλογο, κυρίως μέρος και επίλογο. Κατ’ αντιστοιχία, κάθε επιμέρους παράγραφος έχει τη δική της δομική σύσταση προκειμένου να υπηρετήσει το σκοπό για τον οποίο γράφτηκε. Πιο αναλυτικά, κάθε παράγραφος έχει:
α. Τη θεματική της περίοδο, στην οποία δηλώνεται το θέμα της παραγράφου πάνω στο οποίο θα αναπτυχθεί το υπόλοιπο κείμενο.
β. Σχόλια, λεπτομέρειες και τοποθετήσεις τα οποία αναλύουν νοηματικά τη θεματική περίοδο και αποτελούν το κύριο και σημαντικότερο ίσως μέρος της παραγράφου
γ. Την κατακλείδα/το συμπέρασμα. Στο μέρος αυτό της παραγράφου καταγράφονται τα συμπεράσματα ή και οι προτάσεις που προκύπτουν από το κύριο μέρος της παραγράφου. Στο σημείο αυτό επισημαίνουμε το γεγονός ότι η κατακλείδα μιας παραγράφου μπορεί να αποτελέσει την εισαγωγή της επόμενης.
Οι παράγραφοι μπορεί να είναι είτε οργανικές, δηλαδή να έχουν αυτοτελές νόημα είτε λειτουργικές, δηλαδή να λειτουργούν επεξηγηματικά και συνδετικά μεταξύ των οργανικών παραγράφων. Και τα δύο είδη είναι σημαντικά σε κάθε κείμενο.
Κάθε παράγραφος πρέπει να υπηρετεί τη συνεκτικότητα του κειμένου και την αλληλουχία των ιδεών που πραγματεύεται αυτό.
Κάθε παράγραφος μπορεί να αναπτυχθεί ως προς το περιεχόμενό της με τις εξής μεθόδους:
α. Με ορισμό. Με τη μέθοδο αυτή δίνονται αναλυτικά τα χαρακτηριστικά τα οποία αποτελούν το αντικείμενο το οποίο πραγματεύεται η παράγραφός.
β. Με σύγκριση δεδομένων μεταξύ τους. Τα δεδομένα αυτά μπορεί να είναι αντίθετα.
γ. Με παραδείγματα. Με τον τρόπο αυτό τεκμηριώνεται με αληθινά γεγονότα το θέμα της παραγράφου
δ. Με αναλογία. Εδώ γίνεται συσχετισμός δεδομένων ώστε να εξαχθούν συμπεράσματα.
ε. Με διαίρεση. Η κεντρική ιδέα διαιρείται σε επιμέρους τμήματα ώστε να μπορεί εύκολα να αναλυθεί το καθένα από αυτά.
στ. Με αιτιολόγηση. Η παράθεση αιτίων αποτελεί μια δημοφιλή επιλογή σύνταξης μιας παραγράφου ειδικά όταν αυτά είναι προφανή και κοινώς παραδεκτά. Εδώ συνήθως πρέπει να αναφέρονται και τα αποτελέσματα.
ζ. Με αναφορά τρόπων αντιμετώπισης – προτάσεων.
η. Με συνδυασμό των ανωτέρω.
Για τη σωστή σύνδεση των προτάσεων αλλά και των παραγράφων συνήθως χρησιμοποιούνται ορισμένες λέξεις και φράσεις προς διευκόλυνση του συντάκτη τους, οι οποίες λέγονται συνδετικές. Αυτές μπορεί να φανερώνουν:
Συμπέρασμα (έτσι, λοιπόν, συμπερασματικά, επομένως, ώστε, άρα, με αποτέλεσμα)
Προσθήκη (επίσης, επιπρόσθετα, πέρα από αυτά, επίσης, επιπλέον, ακόμη)
Αντίθεση (όμως, αντίθετα, αλλά, παρ’ όλα αυτά, από την άλλη πλευρά, μολονότι, εξάλλου, ενώ, αν και, ωστόσο)
Αιτία (επειδή, εξαιτίας, διότι, ο λόγος που, εφόσον)
Χρόνο (μετά, ύστερα, κατ’ αρχάς, αρχικά, πρώτα, έπειτα, ύστερα, τέλος, πριν από, αργότερα, στη συνέχεια)
Επεξήγηση (συγκεκριμένα, ειδικότερα, δηλαδή, με άλλα λόγια)
Γενίκευση (συνήθως, τις περισσότερες φορές, κατά κοινή ομολογία)
Απαρίθμηση (πρώτον, δεύτερον, πρώτα απ’ όλα)
Συμπερασματικά θα πρέπει να αναφέρουμε ότι για τη σωστή δόμηση μιας παραγράφου θα πρέπει να είναι ξεκάθαρη η θεματική περίοδος και σαφές το νόημά της, να είναι σωστά αναπτυγμένη και να έχει εξηγηθεί επαρκώς με παραδείγματα κλπ., όλες οι αναφορές να έχουν ενότητα και συνοχή με την κεντρική ιδέα και τα νοήματα να έχουν λογική αλληλουχία χωρίς να υπάρχουν κενά ή ασάφειες.
0 Σχόλια