Τι σχέση μπορεί να έχουν το αμερικανικό πρωτάθλημα Superbowl, μία υπερατλαντική πτήση, μία ιδιότυπη «διακοπή ρεύματος» και η θεωρία της σχετικότητας; Η απάντηση βρίσκεται στο τελευταίο ολιγοσέλιδο μυθιστόρημα (ή καλύτερα νουβέλα) του Ντελίλο, το οποίο άρχισε να γράφει το 2018, αλλά το ολοκλήρωσε (εντελώς τυχαία) πριν τον Μάρτιο του 2020 και το δημοσίευσε τον Οκτώβριο του ίδιου έτους, οπότε κυκλοφόρησε και η ελληνική μετάφρασή του από τις εκδόσεις Gutenberg.

Ο  Ντελίλο, που έχει καθιερωθεί ως ένας διορατικός συγγραφέας του μεταμοντερνισμού, στήνει την ιστορία του σε ένα διαμέρισμα του Μανχάταν, το 2022, όπου η Diane Lucas, συνταξιούχος καθηγήτρια φυσικής, ο σύζυγός της, οπαδός του αμερικανικού ποδοσφαίρου και τζογαδόρος, Max Stenner, καθώς και ο πρώην μαθητής της, Martin Dekker, κάθονται μπροστά από την τηλεόραση για να παρακολουθήσουν το γεγονός της χρονιάς για την Αμερική, το Superbowl, ενόσω περιμένουν την επιστροφή από το Παρίσι ενός φιλικού τους ζευγαριού, του Jim και της Tessa. Ξαφνικά, όμως, η οθόνη σβήνει όπως, επίσης, και όλες οι υπόλοιπες συσκευές τους και μία τεράστια πόλη φαίνεται να βυθίζεται στο σκοτάδι και στη σιωπή. Είναι μια απλή διακοπή ρεύματος ή μήπως πρόκειται για κάποια κυβερνοεπίθεση που θα οδηγήσει στον Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο; Την ίδια ώρα, στο αεροπλάνο όπου επιβαίνουν ο Jim και η Tessa, οι μικρές οθόνες πίσω από τις καρέκλες σβήνουν και αυτές ξαφνικά και το αεροπλάνο συντρίβεται, σκορπώντας τον πανικό. Οι δυο τους θα επιβιώσουν και θα καταφτάσουν στο σκοτεινό νεοϋορκέζικο διαμέρισμα. Ο Ντελίλο δεν βγαίνει έξω από αυτό. Σαν μονόπρακτο θεάτρου έχει επιλέξει να στήσει το σκηνικό του σε αυτό το διαμέρισμα, όπου θα παρακολουθήσουμε τις προσπάθειες αυτών των πέντε ατόμων να καθησυχάσουν ο ένας τον άλλον ανεπιτυχώς, βιώνοντας όλο και περισσότερο το αίσθημα της απομόνωσης: ο Max κοιτάζει με ελπίδα τη σβηστή οθόνη, ο Martin επιμένει να αναφέρεται, σχεδόν εμμονικά, στη θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν, η Diane αρκείται στο να παρατηρεί τους άλλους.

Η ιστορία αυτή όταν διαβάζεται εν μέσω της τωρινής πανδημίας, αποκτά ένα διπλό νόημα: αφενός μεν η παύση που περιγράφεται (η «σιωπή») και ο εγκλεισμός στο διαμέρισμα μπορούν να παρομοιαστούν με το πάγωμα της ζωής μας που επέφερε λίγο-πολύ η προληπτική και κατασταλτική πολιτική των κρατών κατά του κορωνοϊού, αφετέρου δε μπορεί να λειτουργήσει ως ένα έναυσμα να σκεφτούμε πώς θα ήταν η ζωή μας αυτήν την περίοδο χωρίς καθόλου τεχνολογικά μέσα. Στόχος του συγγραφέα, βεβαίως, ήταν να δημιουργήσει ένα μετα-αποκαλυπτικό σύμπαν απρόβλεπτης τεχνολογικής σιωπής, για να περιγράψει πώς θα αντιδρούσε ο σύγχρονος άνθρωπος που φαίνεται να ζει, να επικοινωνεί και να λειτουργεί αποκλειστικά μέσα από την τεχνολογία.

Στο έργο του Ντελίλο η «σιωπή» των συσκευών υπερκαλύπτεται από καλοστημένους και συνήθως ανολοκλήρωτους διαλόγους μεταξύ των προσώπων της ιστορίας που αρκετές φορές επιτρέπουν στον αναγνώστη να υποθέσει (μετά βεβαιότητας) ότι πρόκειται για μηχανικές απαντήσεις που δίνονται από κάποιο ανθρωποειδές, συσκευή τεχνητής νοημοσύνης ή μηχανή αναζήτησης. Σε αυτό το σημείο παίζει σημαντικό και διόλου τυχαίο ρόλο η γλώσσα του Ντελίλο. Όπως επισημαίνει και η μεταφράστρια, Ζωή Μπέλλα-Αρμάου, στο εισαγωγικό σημείωμά της, πρόκειται για μία γλώσσα γεμάτη μεταφορές βάσει της αμερικανικής κουλτούρας και λογοπαίγνια που είναι εξαιρετικά δύσκολο να αποδοθούν στα ελληνικά. Η προσπάθεια που έχει γίνει εν προκειμένω είναι αρκετά επιτυχής, χωρίς, ωστόσο, αυτό να σημαίνει ότι ο Έλληνας αναγνώστης δεν χάνει ένα σημαντικό κομμάτι της τέχνης και της συγγραφικής δεξιοτεχνίας του Ντελίλο, που είναι τελικά μέρος της ίδιας της ιστορίας του βιβλίου: σε έναν κόσμο όπου επικρατεί η εικόνα, η γλώσσα γίνεται, ξαφνικά, το κυρίαρχο μέσο επικοινωνίας.

Στη «Σιωπή» ο Ντελίλο ασκεί, με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο, κριτική στην τεχνολογία, όπως και στην εξαρτητική σχέση του σύγχρονου πολίτη από τις «έξυπνες» συσκευές του. Η αποστροφή αυτή του συγγραφέα για την τεχνολογία εκφράζεται στο σύνολο του έργου του, ενώ και ο ίδιος έχει επιλέξει να ζει μακριά από υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα και άλλες μοντέρνες συσκευές που δεν λείπουν από τα περισσότερα σύγχρονα σπίτια. Ο σκεπτικισμός του συγγραφέα απέναντι στην τεχνολογία καταλήγει και σε αυτό το βιβλίο του σε μία υπαρξιακή αναζήτηση: ο άνθρωπος υπάρχει μέσα από την τεχνολογία. Άρα, όταν αυτή «πεθαίνει», τι απομένει; Οι αντι-ήρωες του Ντελίλο, μπροστά στον «απελευθερωμένο» εαυτό τους («τα ανθρώπινα απομεινάρια», σελ. 92) φαίνεται να επιλέγουν τη σιωπή, αφού «ο κόσμος είναι το παν, το άτομο τίποτα» (σελ.114). Και σε αυτό το σημείο, ο συγγραφέας, επιλέγει να αφήσει τον αναγνώστη του μόνο του μπροστά στα πολλαπλά αναπάντητα φιλοσοφικά ερωτήματα που του έθεσε σχεδόν επιγραμματικά μέσα από τα πανικόβλητα μάτια και λόγια των πρωταγωνιστών του.

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 15 – 16 Φεβρουαρίου 2025

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 15 – 16 Φεβρουαρίου 2025

Real News https://youtu.be/2a72XROiaaUΚαθημερινή https://youtu.be/TvC4bKhFsr8?si=NU_CAZ-ZoUZtWPeR https://youtu.be/x7nNBchmgw8?si=kp3f-okyaaz7rDHxΠρώτο Θέμa Το Βήμα της Κυριακής Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των...

Κοίτα τη φύση ξανά, της Αζούλ Λόπες

Κοίτα τη φύση ξανά, της Αζούλ Λόπες

γράφει ο Πάνος Τουρλής Ένας άνθρωπος κάποτε είχε μεγάλη περιέργεια για τον ουρανό, αναρωτιόταν τι να υπήρχε εκεί πάνω και περνούσε την ημέρα του κοιτώντας συνεχώς ψηλά. Προσπάθησε να τραβήξει το ενδιαφέρον των συνανθρώπων του προς τον ουρανό αλλά κανείς δεν του έδινε...

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη Έχουμε ακούσει για πολλές γυναίκες που πέρασαν στην ιστορία, για γυναίκες που κατέχουν περίοπτη θέση στο κάδρο της. Αν με ρωτάτε, γνώρισα κάμποσες, μα όχι όλες όσες το σημερινό βιβλίο φιλοξενεί. Μαγεύτηκα πραγματικά από το περιεχόμενό του, από...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Επιμέλεια άρθρου

Διαβάστε κι αυτά

Βιβλιοκριτικές
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

Γράφει η Κατερίνα Σιδέρη

Βιβλιοκριτικές
Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ
Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ

Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ

γράφει η Παναγιώτα Μπαϊράμη Το βιβλίο, που έλαβε το βραβείο Πούλιτζερ Γενικής Τεκμηριογραφίας 2024, επιχειρεί, αξιοποιώντας ως αφηγηματικό πυρήνα ένα πραγματικό τραγικό συμβάν, ένα θανατηφόρο ατύχημα, εμπλουτισμένο με επαρκές πρωτογενές υλικό, να αποτυπώσει τις...

Βιβλιοκριτικές
Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου
Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου

Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου

γράφει ο Πάνος Τουρλής Γυναίκες που μπλέκονται σε κυκλώματα πορνείας και trafficking, σεξεργάτριες που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα, όνειρα κι ελπίδες που διαψεύστηκαν, «πελάτες» που φέρονται υποτιμητικά και ευτελιστικά στις κοπέλες που επιλέγουν. Το νέο...

0 σχόλια

0 Σχόλια

Υποβολή σχολίου