Με το άρωμα του Νείλου, της Ειρένας Ιωαννίδου-Αδαμίδου

_

Ο Δημήτρης και ο Νικόλας ζουν στην Κυθρέα στις αρχές του 20ού αιώνα και ακολουθώντας τις αλλαγές της εποχής αποφασίζουν να μεταναστεύσουν στο Κάιρο και να εδραιώσουν εκεί τις επιχειρήσεις τους. Ο Δημήτρης είναι παντρεμένος με την Ειρήνη και ο Νικόλας με την Ελένη. Αφήνουν πίσω τους φίλους και γνωστούς, με προεξέχουσα φυσιογνωμία την κυρά-Ευανθία, έναν απλοϊκό και αμόρφωτο αλλά χαρισματικότατο άνθρωπο. Τα δυο αδέρφια αποκτούν οικονομική άνεση όμως ο Νικόλας τυφλώνεται από τα πλούτη και κάνει προσβλητικές κινήσεις απέναντι στα μέλη της οικογένειάς του, με αποτέλεσμα όλοι να του γυρίσουν την πλάτη και η γυναίκα του να τον χωρίσει. Το ενδιαφέρον όλων επικεντρώνεται στο μεγάλωμα του γιου του Δημήτρη, που είναι χαρισματικός, έξυπνος και φιλομαθής.

Με αφορμή και αφετηρία αυτήν την ιστορία ζούμε την πορεία της ελληνικής κοινότητας στο Κάιρο από τη δεκαετία του 1910 έως τη δεκαετία του 1950, οπότε με την ανάρρηση του Νάσερ στην εξουσία επιβλήθηκαν αυστηρά μέτρα για τον ελληνισμό και γενικότερα για κάθε ξένο στοιχείο στην Αίγυπτο. Παράλληλα, οι ήρωες του βιβλίου πηγαινοέρχονται Κύπρο, οπότε ζούμε μαζί τους τη συμπεριφορά των Άγγλων και τον ένοπλο αγώνα της ΕΟΚΑ.

Μέσα από το βιβλίο παρακολουθούμε τη ζωή δύο μεγάλων λογοτεχνών, του Νίκου Νικολαΐδη και του Γιώργου Φιλίππου Πιερίδη, των οποίων τα γεγονότα της ζωής συνοδεύουν την πλοκή των μυθιστορηματικών χαρακτήρων και η συγγραφέας τους τοποθετεί όμορφα μέσα στο χώρο και στο χρόνο, χωρίς να διαστρεβλώνει ή να παρατοποθετεί τίποτα.

Ο Νίκος Νικολαΐδης (Λευκωσία 1884-Κάιρο 1956) ήταν σημαντικός κύπριος λογοτέχνης και αγιογράφος. Από την Κύπρο μετέβη στην Αθήνα, όπου γνώρισε το θέατρο, το οποίο και υπηρέτησε ως σκηνοθέτης και συγγραφέας. Από το 1908 ταξιδεύει και στην Αλεξάνδρεια και το Κάιρο και αρχίζει μια μποέμικη ζωή, πηγή έμπνευσης για τουςς πίνακές του. Τη δεκαετία του 1920 επιστρέφει στην Κύπρο, στην έντονη πνευματική άνθιση της οποίας συμβάλει αλλά το γενικότερο κλίμα τον απομακρύνει κι εγκαθίσταται μόνιμα στο Κάιρο (http://noctoc-noctoc.blogspot.gr/2012/11/blog-post_24.html).

Ο Γιώργος Φιλίππου Πιερίδης (1904-1999) γεννήθηκε στην Κύπρο αλλά μεγάλωσε και έζησε στην Αίγυπτο. Το 1946 επέστρεψε στην Κύπρο, όπου διετέλεσε διευθυντής της Δημοτικής Βιβλιοθήκης και Πινακοθήκης Αμμόχωστου. Βραβεύτηκε πολλές φορές για τα έργα του (http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=336).

Κατά τα άλλα δυστυχώς είναι αρκετά μεγάλο για μυθιστόρημα και μία από τις έντονες αντιρρήσεις μου είναι η εξής: δεν υπάρχει καμία ανατροπή, καμία έκπληξη, καμία αναποδιά, όλα είναι πλασμένα όμορφα, τα λάθη συγχωρούνται, ο γιος του Δημήτρη είναι πολύ τέλειος για να είναι αληθινός (σπουδάζει παράλληλα σε δυο σχολεία, της Αιγύπτου και της Κύπρου, μαθαίνει πολλές ξένες γλώσσες, αριστεύει σε όλα, είναι πολύ τυχερός γιατί βρίσκει και δουλειά ακριβώς στο αντικείμενό του, είναι δίκαιος, επιθυμητός, ερωτεύεται και παντρεύεται μια όμορφη και έξυπνη κοπέλα κλπ.), μαθαίνουμε για τη ζωή του, για τη ζωή της κόρης που έκανε, γενικώς έχουμε ένα καλογραμμένο κείμενο, που δίνει ωραίες εικόνες και περνά ωραία μηνύματα για τις δύσκολες στιγμές του ελληνισμού στην Αίγυπτο και των Κυπρίων κατά την Αγγλοκρατία με ωραία και πλούσια γλώσσα αλλά είναι πολύ επίπεδο και άνευρο.

Το συστήνω για την ωραία γλώσσα που χρησιμοποιεί η συγγραφέας και για την ποιότητα των εκδόσεων Διόπτρα.