Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου: Λέων Τολστόι «Τι είναι τέχνη»

Λέων Τολστόι «Τι είναι τέχνη»

Νεοελληνική Γλώσσα & Λογοτεχνία Γ΄ Λυκείου

Κριτήριο Αξιολόγησης

 

του Κωνσταντίνου Μάντη

 

Κείμενο 1: Τι είναι τέχνη
Ο Ρώσος συγγραφέας και στοχαστής Λέων Τολστόι (1828-1910) εξαπολύει στο βιβλίο αυτό μια δριμύτατη επίθεση κατά του δόγματος «η τέχνη για την τέχνη» και εκθέτει τις δικές του απόψεις για τη δημιουργία και το νόημά της.

Η τέχνη στην κοινωνία μας διαστρεβλώθηκε τόσο, ώστε όχι μόνο έφτασε η κακή τέχνη να θεωρείται καλή, αλλά χάθηκε κι η ίδια η αντίληψη του τι είναι πραγματικά τέχνη. Συνεπώς, για να μπορέσουμε να μιλήσουμε για την τέχνη της κοινωνίας μας, είναι πρώτα απ’ όλα απαραίτητο να κάνουμε τη διάκριση της γνήσιας από την κίβδηλη τέχνη.
Ένα αδιάψευστο σημάδι ξεχωρίζει την αληθινή τέχνη από την κίβδηλη: η δυνατότητα να επηρεάζει ψυχικά. Αν ένας άνθρωπος, χωρίς να προσπαθήσει και χωρίς ν’ αλλάξει την οπτική του γωνία όταν διαβάζει, ακούει ή βλέπει το έργο ενός άλλου, βιώνει μια πνευματική κατάσταση που τον ενώνει μ’ εκείνον και με άλλους αποδέκτες του συγκεκριμένου έργου τέχνης, τότε το αντικείμενο που προκαλεί την κατάσταση αυτή είναι γνήσιο έργο τέχνης. Απεναντίας, όσο ποιητικό, ρεαλιστικό, εντυπωσιακό ή ενδιαφέρον κι αν είναι ένα έργο, δεν είναι έργο τέχνης αν δεν ξυπνά το αίσθημα (που διαφέρει σαφώς απ’ όλα τ’ άλλα) χαράς και πνευματικής ένωσης μ’ έναν άλλο (το συγγραφέα) και με άλλους (όσους ακόμη επηρεάζονται ψυχικά απ’ αυτό).
Είναι αλήθεια πως το σημάδι αυτό είναι εσωτερικό, και πως υπάρχουν άνθρωποι που λησμόνησαν τι είναι η επίδραση της γνήσιας τέχνης, άνθρωποι που περιμένουν κάτι άλλο από την τέχνη (αυτό ισχύει για τους πλείστους ανθρώπους της κοινωνίας μας). Έτσι, κάτι τέτοιοι άνθρωποι ενδέχεται να εκλάβουν για αισθητικό εκείνο το αίσθημα τέρψης και έξαψης που προκαλούν τα κίβδηλα έργα. Παρ’ όλα αυτά, το σημάδι είναι σαφέστατο για τους ανθρώπους που η αντίληψή τους για την τέχνη ούτε διαστρεβλώθηκε ούτε ατρόφησε, αλλά διακρίνει καθαρά το αίσθημα που προκαλεί η τέχνη απ’ όλα τα άλλα αισθήματα.
Η κυριότερη ιδιαιτερότητα του αισθήματος αυτού είναι ότι ο αποδέκτης ενός γνήσιου καλλιτεχνικού ερεθίσματος ενώνεται τόσο με τον καλλιτέχνη, ώστε αισθάνεται σαν το έργο να ήταν δικό του και όχι ενός άλλου – σαν αυτό που εκφράζει το έργο να ήταν ακριβώς εκείνο που επιθυμούσε από καιρό να εκφράσει ο ίδιος. Ένα γνήσιο έργο τέχνης καταργεί, στη συνείδηση του αποδέκτη, το χωρισμό ανάμεσα σ’ εκείνον και τον καλλιτέχνη – και όχι μόνο αυτόν, αλλά και το χωρισμό ανάμεσα σ’ εκείνον και όλους όσους προσλαμβάνουν το ίδιο έργο τέχνης. Σε αυτή την απαλλαγή της προσωπικότητάς μας από το χωρισμό και την απομόνωσή της, σ’ αυτή την ένωση με τους άλλους, έγκειται το κύριο χαρακτηριστικό και η μεγάλη θελκτική δύναμη της τέχνης.
[…]
Αλλά αυτό που ενισχύει περισσότερο απ’ όλα την ψυχική μεταδοτικότητα της τέχνης είναι ο βαθμός ειλικρίνειας του καλλιτέχνη. Μόλις ο θεατής, ακροατής ή αναγνώστης νιώσει ότι ο καλλιτέχνης επηρεάζεται ψυχικά και ο ίδιος από το έργο του, ότι γράφει, τραγουδά ή παίζει θέατρο για λογαριασμό του και όχι μόνο για να επιδράσει στους άλλους, αυτή η πνευματική κατάσταση του καλλιτέχνη μεταδίδεται στον αποδέκτη. Αντιθέτως, μόλις ο θεατής, αναγνώστης ή ακροατής νιώσει ότι ο δημιουργός δεν γράφει, τραγουδά ή παίζει θέατρο για την προσωπική του ικανοποίηση -δηλαδή δεν νιώθει ο ίδιος όσα επιθυμεί να εκφράσει- αλλά το κάνει για το κοινό, τον αποδέκτη, τότε εκδηλώνεται αμέσως μια αντίσταση, οπότε χάνουν τη μεταδοτικότητά τους και γίνονται αποκρουστικά όχι μόνο τα πιο ιδιαίτερα και πρωτόγνωρα αισθήματα, αλλά και η πιο αριστοτεχνική δεξιότητα.

Leon Tolstoy, Τι είναι τέχνη, Εκδόσεις Printa

Για να δείτε ολόκληρο το κριτήριο κλικ εδώ!

Για να δείτε όλα τα κριτήρια αξιολόγησης κλικ εδώ!

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 03 – 04 Μαΐου 2025

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 03 – 04 Μαΐου 2025

Real News Καθημερινή https://youtu.be/S4f0lj6NPBU?si=r1zWkyh_H2VL88_xΠρώτο Θέμα Το Βήμα της Κυριακής Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των εφημερίδων (Δεν στέλνουμε ανεπιθύμητη αλληλογραφία ενώ...

Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt

Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt       Εισαγωγή Αυτό το κείμενο στοχεύει στο να συμβάλει στην κάλυψη ενός...

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» (απόσπασμα) μετάφραση, σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα Το έβδομο βιβλίο της «Αινειάδας» ουσιαστικά αποτελεί την έναρξη του δεύτερου μέρους του έπους του Βιργιλίου που χαρακτηρίζεται ως «Ρωμαϊκή Ιλιάδα». Θέμα είναι η άφιξη στην Ιταλία των Τρώων που...

Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt

Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt       Εισαγωγή Αυτό το κείμενο στοχεύει στο να συμβάλει στην κάλυψη ενός...

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης παρατηρείται το ίδιο παιδαγωγικό μοτίβο – τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και σε επίπεδο πράξης – ως προς την αντίληψη για την αισθητική καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση και την...

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄   Λυκείου Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν 2ες Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις 2023 του Κωνσταντίνου Μάντη - ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα τι είναι Ευρωπαίος δεν μπορεί ποτέ να καλύψει την...

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ατομική & εικονική ταυτότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ατομική ταυτότητα Το άτομο κοινωνικοποιείται και οικοδομεί την ταυτότητά του σταδιακά, κατά τη μακρά πορεία από τη γέννησή του έως την εφηβεία, η οποία συνεχίζεται ως...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Επιμέλεια άρθρου

Δείτε κι αυτά

ΑρθρογραφίαΕκπαίδευση
Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt

Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt

Μιχάλης Κατσιγιάννης

ΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικό
Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» VIII

Βιργιλίου, «Αινειάδα» (απόσπασμα) μετάφραση, σχόλια Ελευθερία Μπέλμπα Το έβδομο βιβλίο της «Αινειάδας» ουσιαστικά αποτελεί την έναρξη του δεύτερου μέρους του έπους του Βιργιλίου που χαρακτηρίζεται ως «Ρωμαϊκή Ιλιάδα». Θέμα είναι η άφιξη στην Ιταλία των Τρώων που...

ΑρθρογραφίαΕκπαίδευση
Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt

Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Όταν ο θεσμός της εκπαίδευσης εναντιώνεται στη μάθηση και τη μόρφωση: εξερευνώντας τη μάθηση εκτός σχολείου υπό τις θεωρίες των Ivan Illich και John Holt       Εισαγωγή Αυτό το κείμενο στοχεύει στο να συμβάλει στην κάλυψη ενός...

ΑρθρογραφίαΕκπαίδευση
Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

Η θέση και ο ρόλος της λογοτεχνίας στο πλαίσιο της προσχολικής εκπαίδευσης: σχόλια για μία τοξική σχέση

  γράφει ο Μιχάλης Κατσιγιάννης   Εισαγωγικές παρατηρήσεις Σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης παρατηρείται το ίδιο παιδαγωγικό μοτίβο – τόσο σε επίπεδο θεωρίας όσο και σε επίπεδο πράξης – ως προς την αντίληψη για την αισθητική καλλιέργεια και ευαισθητοποίηση και...

Γ ΛυκείουΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικόΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄   Λυκείου Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν 2ες Επαναληπτικές Πανελλαδικές Εξετάσεις 2023 του Κωνσταντίνου Μάντη - ΚΕΙΜΕΝΟ 1 Ευρώπη: μια ιδέα υπό κατασκευήν Οποιαδήποτε απάντηση στο ερώτημα τι είναι Ευρωπαίος δεν μπορεί ποτέ να καλύψει την...

Γ ΛυκείουΕκπαίδευσηΕκπαιδευτικό υλικόΚριτήρια αξιολόγησης
Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου: Ατομική & εικονική ταυτότητα

Νεοελληνική Γλώσσα Γ΄ Λυκείου Ατομική & εικονική ταυτότητα του Κωνσταντίνου Μάντη - Κείμενο 1: Ατομική ταυτότητα Το άτομο κοινωνικοποιείται και οικοδομεί την ταυτότητά του σταδιακά, κατά τη μακρά πορεία από τη γέννησή του έως την εφηβεία, η οποία συνεχίζεται ως...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

Δωρεάν Πλατφόρμα E-Learning από το ΕΚΠΑ

  Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών παρέχει δωρεάν πλατφόρμα e-Learning στην ηλεκτρονική διεύθυνση https://free.elearningekpa.gr/   Ποιος μπορεί να εγγραφεί: Στην πλατφόρμα μπορεί να εγγραφεί ο καθένας καθώς δεν υπάρχει κάποιος περιορισμός. Το...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια για τη μετάβαση αναπληρωτών εκπαιδευτικών στην περιοχή τοποθέτησής τους

Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια για τη μετάβαση αναπληρωτών εκπαιδευτικών στην περιοχή τοποθέτησής τους

Εκπτώσεις σε ακτοπλοϊκά και αεροπορικά εισιτήρια θα έχουν οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί για το διδακτικό έτος 2024-2025, προκειμένου αυτοί να μεταβούν στην περιοχή τοποθέτησης και ανάληψης υπηρεσίας. Ειδικότερα:  Ακτοπλοϊκά εισιτήρια Με κοινή πρωτοβουλία των...

ΕιδήσειςΕκπαίδευση
Εγγραφές φοιτητών

Εγγραφές φοιτητών

Η πλατφόρμα για τις εγγραφές των φοιτητών για το ακαδημαϊκό έτος 2024 - 2025 αναμένεται να λειτουργήσει μέσα στις επόμενες ημέρες. Αναμένεται η ανακοίνωση της ακριβούς ημερομηνίας έναρξης των εγγραφών από το Υπουργείο Παιδείας.   Για να μπείτε στην πλατφόρμα...