.
Σαν σήμερα 15.6 το 1994 μας άφησε ο Μάνος Χατζιδάκης…
Γεννήθηκε στην Ξάνθη στις 23 Οκτωβρίου του έτους 1925. “Μία Τρίτη βράδυ τότε που έγινε η ποτοαπαγόρευση και οι γονείς μου σαν τρελοί χόρευαν τσάρλεστον στους δημόσιους χορούς και στις πλατείες της πολιτείας” , όπως ο ίδιος γράφει.
Μουσικοσυνθέτης, διανοούμενος και ποιητής, ανήσυχο πνεύμα για την εποχή του, σε μια περίοδο που οι περισσότεροι συνθέτες παρέμειναν προσκολλημένοι σε μία ηθογραφική προσέγγιση του παραδοσιακού μουσικού υλικού, εκείνος ξεχώρισε με τη δημιουργικότητά του, τη διαφορετικότητά και την αξιοπρέπεια, δίνοντας σ’ εμάς πολλά σημαντικά μουσικά και διαχρονικά έργα.
Συνεργάστηκε-και υπήρξε φίλος-με μεγάλα ονόματα της εποχής όπως ο Κάρολος Κουν, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Γιάννης Τσαρούχης, Η Νανά Μούσχουρη καθώς και με τον ποιητή Νίκο Γκάτσο, του οποίου μελοποίησε αμέτρητα ποιήματα που έγιναν επιτυχίες. Επίσης μελοποίησε και άλλους Έλληνες ποιητές όπως τον Οδυσσέα Ελύτη, Γιώργο Σεφέρη κ.α.
Η δραστηριότητά του στον χώρο της τέχνης ήταν πολυεπίπεδη. Είχε έντονη δημιουργική δράση συνθέτοντας ασταμάτητα για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Μερικά έργα του η μουσική για τη “Μήδεια” του Ευριπίδη (1958), το “Παραμύθι χωρίς όνομα”, του Ι. Καμπανέλλη (1959) το “Ο κύκλος με την κιμωλία” του Μπρεχτ, η “Οδός ονείρων” (1962), αλλά και “Το χαμόγελο της Τζοκόντας” – δέκα τραγούδια για ορχήστρα γραμμένα αρχικά για φωνή, ειδικά για τη Ζακλίν Ντανό (Παρίσι, 1962).
Μας άφησε πλήθος έργων, μερικά από αυτά είναι ο Μεγάλος Ερωτικός, Πορνογραφία, Το Χαμόγελο της Τζοκόντα, Η εποχή της Μελισσάνθης, Παραμύθι χωρίς όνομα, Στέλλα, Αθανασία, Μαγική πόλη, Για την Ελένη, Οι μπαλάντες της οδού Αθηνάς, ο κύκλος με την κιμωλία και πολλά άλλα.
Το 1961 του απονέμεται το βραβείο Όσκαρ για το τραγούδι “Τα παιδιά του Πειραιά”, από την υπέροχη ταινία του Ζιλ Ντασέν “Ποτέ την Κυριακή”, με πρωταγωνίστρια τη Μελίνα Μερκούρη. Το 1955 μαζί με το Βασίλη Τσιτσάνη κάνει τη μουσική σύνθεση της ταινίας “Στέλλα” σε σκηνοθεσία του Μιχάλη Κακογιάννη, επίσης με πρωταγωνίστρια τη Μελίνα. Το 1963 συνθέτει μοναδική μουσική για την καταπληκτική ταινία του Ηλία Καζάν America – America απ’ όπου και η μεγάλη επιτυχία “Τ’ αστέρι του Βοριά”.
Το 1989 ίδρυσε την Ορχήστρα των χρωμάτων, δίνοντας συνολικά είκοσι συναυλίες και δώδεκα ρεσιτάλ ελληνικού και διεθνούς ρεπερτορίου. Ο Μάνος Χατζιδάκης διηύθυνε την Ορχήστρα των χρωμάτων μέχρι το τέλος της ζωής του στις 15 6 το 1994.
Ο Μάνος Χατζιδάκις εξέδωσε δύο ποιητικές εξαιρετικές συλλογές, με τους τίτλους “Μυθολογία” από τις εκδόσεις Κεραμεικός 1966-Ύψιλον 1980-Άγρα 2007 και “Μυθολογία δεύτερη” από τις εκδόσεις Άγρα 1982, 2007. Επίσης εξέδωσε μία επιλογή από τα σχόλια του στο Τρίτο Πρόγραμμα με τίτλο “Σχόλια του Τρίτου” (εκδόσεις Εξάντας 1980, 1981) καθώς και μία συλλογή από συνεντεύξεις και άρθρα, με τίτλο “Ο καθρέφτης και το μαχαίρι» (εκδόσεις Ίκαρος 1985,2004).
Το έργο του Χατζιδάκι ήταν και είναι συνυφασμένο με την γενικότερη στάση του στα ζητήματα της τέχνης και του δημόσιου βίου. Το τραγούδι η μουσική γενικότερα ήταν για εκείνον «ερωτική πράξη και όχι μια έκφραση τέχνης».
«Πιστεύω στο τραγούδι που μας αποκαλύπτει και μας εκφράζει εκ βαθέων, κι όχι σ’ αυτό που κολακεύει τις επιπόλαιες και βιαίως αποκτηθείσες συνήθειές μας.» Μάνος Χατζιδάκης
Στο Μάνο Χατζιδάκη,
τον μικρό Κεμάλ,
τον λαχειοπώλη του Παραδείσου.
~
Θα ‘ναι μακριά η νύχτα κι αξημέρωτη
στον αγγελικά πλασμένο κόσμο
της οδού των ονείρων σου, Μάνο
παρέα με τον Κεμάλ και τη Μελίνα,
με τα παιδιά του Πειραιά και τη Φλερύ.
Θα ‘ναι μακριά η νύχτα κι αξημέρωτη
χάρτινο το φεγγαράκι
θα πλέει στ’ ουρανού τη θάλασσα.
Μια θάλασσα πλατιά
που πνίγει τον μεγάλο ερωτικό
ενώ θα περιμένουμε τον εραστή
κάθε που έρχονται τα σύννεφα
να υγράνουν τη νεκρή ερωτική μας κλίνη.
Η Τζοκόντα με το χαμόγελο στα χείλη
θα θρηνεί την εποχή της Μελισσάνθης
στην πολύχρωμη απελπισία του καιρού
που ξεπροβάλλει μέσα απ’ τις πασχαλιές μιας νεκρής γης
ίσα ίσα για να μας πάει μια βόλτα στο φεγγάρι
και να βουτήξουμε στην πλατιά θάλασσα
που τόσο μα τόσο πολύ μας μοιάζει.
Πάει ο καιρός που κάθε δρόμος είχε μια γωνιά για τα παιδιά
πάει ο καιρός που η ορχήστρα των χρωμάτων
έδινε ρεσιτάλ πνεύματος, αδελφοσύνης, αγάπης
και ήταν το θεμέλιο του κόσμου.
Γκρεμίστηκε συθέμελα.
Τώρα όλα είναι μία πορνογραφία σκοτεινής μητέρας.
Εφιάλτες προδοσίας στα στενά της Ελλάδας.
Αδούλωτοι σκλάβοι εμείς, γαλουχημένοι
από τα μουσικά σου κράματα, καιροφυλαχτούμε
σιγοτραγουδώντας τις μπαλάντες της οδού Αθηνάς
και τα ρεμπέτικα που τόσο αγάπησες
πιστεύοντας πως ίσως και ν’ αλλάξει αυτός ο κόσμος.
Εσύ κοιμήσου, δίχως η βία του χρόνου να σε αγγίζει
στην Ιονική σουίτα της μελωδίας σου,
με μια μικρή λευκή αχιβάδα ονειρέψου.
Η ορχήστρα των χρωμάτων
θα σε νανουρίζει στην αθανασία σου
όσο θα πουλάς λαχεία στον ουρανό.
Καληνύχτα Μάνο…
~
Μια κλέφτρα των ονείρων σου,
σ’ ένα γυάλινο κόσμο πόλης μαγικής,
μία Ελένη σ’ ένα παραμύθι με όνομα…
Ελλάς, η χώρα των ονείρων.
______________________________________________
ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΠΟΙΗΣΗ___ΕΛΕΝΗ ΙΩΑΝΝΟΥ
______________________________________________
(Η πλήρης εργογραφία και δισκογραφία του συνθέτη, με τα δικά του εισαγωγικά σημειώματα, καθώς και πρόσθετο αρχειακό υλικό, είναι προσβάσιμη στον επίσημο ιστότοπό του http://www.hadjidakis.gr/)
Λατρεμένος,Τεράστιος!!!♥