Όπως οι μεσημβρινοί της γης διατρέχουν παράλληλα την υδρόγειο σφαίρα και δε συναντιούνται παρά μόνο σε δύο σημεία, τους πόλους της, έτσι και οι δύο ηρωίδες της τριλογίας που τελειώνει με αυτό το βιβλίο, η Βασιλική και η Ιλαρία, συναντιούνται κάποια στιγμή. Νομίζεις ότι αυτές οι δύο γυναίκες δεν έχουν τίποτα κοινό κι όμως έρχονται η μία ενώπιον της άλλης. Το πώς μας το ξετυλίγει με μαεστρία η συγγραφέας. Πρόκειται για μια υπέροχη τριλογία, πυκνογραμμένη, γεμάτη πρόσωπα, καταστάσεις, περιπέτειες, ανατροπές, αγωνία, έρωτα, αποφάσεις και συνέπειες, που τη ρούφηξα κυριολεκτικά. Τον χαρακτήρα και τις περιπέτειες της Ιλαρίας και της Βασιλικής τα εμπνεύστηκε η συγγραφέας από τις δύο διαφορετικές γιαγιάδες της: διαφορετικοί τόποι καταγωγής, διαφορετικές εμπειρίες, διαφορετικές νοοτροπίες, διαφορετικές και παράλληλες ιστορίες που γέμισαν το μυαλό της συγγραφέως, το προκάλεσαν και το ερέθισαν. Το αποτέλεσμα το κρατάει στα χέρια του ο αναγνώστης.

Επιτέλους έφτασα στο τέλος της ιστορίας των δύο γυναικών. Τα μυστικά αποκαλύφθηκαν όλα, τα κομμάτια του παζλ μπήκαν όλα στη θέση τους, οι Μοίρες αρχίσουν να μοιράζουν κρασί και σαμπάνια για να το γιορτάσουν που τα κατάφεραν άλλη μια φορά. Οι κλοιοί έκλεισαν, οι καρδιές ολοκλήρωσαν τους χτύπους τους, τα όνειρα διαψεύστηκαν ή εκπληρώθηκαν, οι ήρωες χάραξαν το μονοπάτι τους.

Το τελευταίο βιβλίο δε με κράτησε όσο τα πρώτα. Ένιωσα μια μεγάλη αμηχανία από μεριάς της συγγραφέως, ότι έφτιαξα μια ωραία ιστορία, έφερα πολύ ωραία τα γεγονότα σε μια σειρά, τώρα τι κάνουμε; Πάρα πολλές επαναλήψεις της ιστορίας έστω κι από διαφορετική σκοπιά και διαφορετικούς χαρακτήρες, πάρα πολλές επαναλήψεις λέξεων, πολλές παράγραφοι και κεφάλαια που περιγράφουν την ψυχολογία των πρωταγωνιστών ή τα τοπία ή δίνουν μια περίληψη των πρώτων βιβλίων (κάτι που δεν ήταν τόσο έντονο στο δεύτερο βιβλίο) αλλά καθυστερούν σημαντικά την πλοκή και τις τελικές αποκαλύψεις. Μέσα σε όλο τον κυκεώνα των γεγονότων, η περιπέτεια του Νικολά και της κορσικανής μητέρας του, η ζωή της Υβέτ με το όνομα στη Μυτιλήνη, η σύμπτωση (ναι, κι άλλη) της Ζωής να συναντήσει το αδικημένο παρελθόν της μητέρας της και να επανορθώσει, ήταν υπερβολικά πολλά κατ’ εμέ. Ναι, και στα τρία βιβλία ήταν πολλές οι συμπτώσεις όμως η ιστορία κύλαγε πολύ ωραία, απαιτούσε πλήρη προσοχή του αναγνώστη για να μη χαθεί αλλά δε με κούρασε όσο το τελευταίο μέρος της τριλογίας.

Η ωραιότερη σκιαγράφηση χαρακτήρα είναι αυτή του Αδάμου ή Δαμιανού που άλλαξε ταυτότητα για να πάψουν να τον κυνηγούν οι δαίμονες και οι τύψεις κι όμως η μοίρα, σαν κακομαθημένο γατί, δεν έπαυε να τον σκουντάει κια να τον παρενοχλεί με πρόσωπα που του θύμιζαν το παρελθόν από το οποίο ήθελε να ξεφύγει. Πολύ αληθινός, πολύ ρεαλιστικός, με καταπληκτική κλιμάκωση και ωρίμανση, η απόφαση που πήρε στις τελευταίες σελίδες ήταν απόλυτα δικαιολογημένη. Σε γενικές γραμμές η τριλογία είναι πολύ καλογραμμένη, είναι μια τεράστια προσπάθεια της κυρίας Κόντζογλου να στήσει μια πυκονγραμμένη, πολυπρόσωπη ιστορία και η προσπάθειά της απέδωσε καρπούς κι ας έχω αντιρρήσεις σε κάποια σημεία. Και μόνο για τη μελέτη, τον χειρισμό, την εξέλιξη της πλοκής, τα χαρακτηριστικά των ανθρώπων, τους τόπους και τα ήθη τη συγχαίρω και περιμένω το επόμενο έργο της. Μια διαφορετική ιστορία για απαιτητικούς αναγνώστες!