Praline Gay – Para
μτφρ: Σάμης Ταμπώχ
Ένεκεν
ISBN: 978-960-9708-34-0

Με τον περίεργο τίτλο «γιατί να μην έχω γεννηθεί στη Φιλανδία;» (ένεκεν, 2017) η Praline Gay-Para δημιουργεί μία αντιπολεμική ιστορία με επίκεντρο τον εμφύλιο πόλεμο του Λιβάνου που όμως διατηρεί μία χαρακτηριστική διαχρονικότητα. Οι αστικές μάχες, ο φανατισμός, η προσφυγιά, ο θάνατος παιδιών είναι τα βασικά θέματα του θεατρικού αφηγήματος.

Όλη η ιστορία είναι δομημένη πάνω στο τιτλικό ερώτημα, σε μια χώρα που φαντάζει εξωτική και ήσυχη, σχεδόν μαγική, στα μάτια ενός παιδιού εμπόλεμης ζώνης. Εκεί τα παραμύθια ζωντανεύουν παιδιά, ενώ στον Λίβανο όλα είναι σφαίρες και οβίδες ή οδοφράγματα.

Η αφήγηση, συνειρμική, “πετάγεται” από το ένα θέμα στο άλλο με θεατρική ζωντάνια, σαν να ακολουθεί την κλωστή της μνήμης. Στοιχεία χιούμορ συνδέονται με την αναδρομική αφήγηση σε μία χωροχρονική στρέβλωση, όπου το παρελθόν και το παρόν συνυφαίνονται∙ όπου ο παραλογισμός του πολέμου ακουμπά την παραδοξότητα της αναβίωσης της αφήγησης.

Η γυμνή αφήγηση είναι γεμάτη αμφιβολίες και αντιφάσεις∙ κινείται στη γραμμή της μνήμης βυθίζοντας μπρος-πίσω τον αναγνώστη. Άλλωστε, όλη η πλοκή είναι μία μονολογική ταλάντευση ανάμεσα στον πόλεμο, τη μνήμη, την άφιξη στη χώρα της ειρήνης, τη μυθική Φιλανδία με την αιώνια ειρήνη ως επί Γης ουτοπία.

Ξεχωρίζει η λιτή διήγηση. Αντιλυρική χωρίς τίποτα περιττό μεταπηδά διαρκώς από τον μικροπερίοδο στον μακροπερίοδο λόγο και από την ψυχρή αφήγηση στη θερμή. Μοιάζει σαν να πασχίζει να πολεμήσει τον πόλεμο με τις λέξεις καθαυτές και όχι να μιλήσει για αυτόν.

Τονίζει τον παραλογισμό της συμπεριφοράς, τις απότομες μεταλλάξεις των ανθρώπων, τη στράτευση ανηλίκων και την ανάγκη για επιβίωση. Ανέκδοτα και σκηνές ανεμελιάς συμπλέουν με τη δολοφονική μανία και τη δραπέτευση. Χαρακτηριστικό και το ερώτημα: είναι ο πόλεμος που τρελαίνει ή μήπως πρώτα είμαστε τρελοί και κατόπιν κάναμε πόλεμο;

Κράτα το

Κράτα το