Συλλέκτες βιβλίων στην Νταράγια, της Ντελφίν Μινουί

Μπορείτε να φανταστείτε μια δανειστική βιβλιοθήκη να λειτουργεί εν καιρώ σφοδρού πολέμου; Ποιος τη δημιούργησε και γιατί; Πόσο σημαντική είναι για την ψυχολογία των επισκεπτών της και πόσες δραστηριότητες μπορούν να δημιουργηθούν με αφορμή τις συλλογές, τους ανθρώπους της, τον χώρο της τον ίδιο;

Η Delphine Minoui, Γαλλίδα δημοσιογράφος με επίκεντρο των ερευνών της το Ιράν και το Ιράκ, απ’ όπου και έκανε ανταποκρίσεις για την εφημερίδα Le Figaro από το 2002, έχει ταξιδέψει σε όλο τον αραβομουσουλμανικό κόσμο και σήμερα ζει στην Κωνσταντινούπολη, απ’ όπου εξακολουθεί να παρακολουθεί τη συριακή επικαιρότητα. Τον Μάρτιο του 2011 ξέσπασε εμφύλια διαμάχη στη Συρία ανάμεσα στις δυνάμεις του στρατού και στις αντάρτικες ομάδες που συγκροτήθηκαν εναντίον του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ, η οποία συνεχίζεται μέχρι και σήμερα, με πολλές χιλιάδες θύματα. Η Νταράγια απέχει 7 χιλιόμετρα από τη Δαμασκό και αποτέλεσε από την αρχή θέατρο σφοδρών συγκρούσεων, μιας και ήταν κέντρο αντικυβερνητικών διαδηλώσεων. Μέσα σε αυτόν τον χαλασμό μια ομάδα νέων ανθρώπων δημιούργησε μια υπόγεια βιβλιοθήκη όπου ο κόσμος κατέφευγε για να διαβάζει. Συγκεντρώθηκαν 15.000 τόμοι βιβλίων που βρέθηκαν στα ερείπια και τα καταχώρησαν με το όνομα του ιδιοκτήτη ώστε να του επιστραφούν μετά το τέλος του πολέμου. Στα τέλη του 2016 ο κυβερνητικός στρατός κατέλαβε την πόλη κι ανάγκασε τον κόσμο να απομακρυνθεί από τα σπίτια του, με αποτέλεσμα η βιβλιοθήκη να κλείσει.

Η δημοσιογράφος συγκινήθηκε από αυτήν την κίνηση και ήρθε, με χίλιες δυσκολίες, σε επαφή με τους δημιουργούς της βιβλιοθήκης, παρακολουθώντας σχεδόν από την αρχή τον τρόπο περισυλλογής, καταλογογράφησης και λειτουργίας αυτής της υπόγειας βιβλιοθήκης κι έτσι το βιβλίο είναι το αποτέλεσμα των ερευνών και των συνομιλιών τους. Η επικοινωνία είναι αμφίρροπη, διακοπτόμενη, με αυτοσχέδια σύνδεση μέσω μικρών δορυφόρων που συγκέντρωσαν στις αρχές της επανάστασης. Η υπόγεια βιβλιοθήκη της Νταράγια είναι μια ειρηνική εικόνα που αντιβαίνει στον πόλεμο, στα ερείπια και στον αποκλεισμό της πόλης. Γκρεμισμένα σπίτια, φωτιά, σκόνη αλλά μες στον χαλασμό κάποιοι σώζουν βιβλία από τα ερείπια και τα συγκεντρώνουν σ’ ένα σημείο ανοιχτό για τον κόσμο. «Τα βιβλία, τα όπλα τους για μαζική μόρφωση» (σελ. 13). Γιατί «Οι βιβλιοθήκες έχουν κάτι το ανατρεπτικό και καταπραϋντικό συνάμα» (σελ. 35) ενώ «Τα βιβλία, αυτά τα όπλα μαζικής μόρφωσης που κάνουν τους τυράννους να τρέμουν» (σελ. 79). Ποτέ δεν είχα σκεφτεί πόσο σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει μια βιβλιοθήκη στην ψυχολογία των κατοίκων μιας πόλης εν μέσω πολέμου: «Εμείς χτίζουμε όταν τα πάντα γύρω μας γκρεμίζονται… Το διάβασμα ως καταφύγιο. Μια σελίδα ανοιχτή προς τον κόσμο την ώρα που όλες οι πόρτες είναι αμπαρωμένες». Οι επισκέπτες, παρά τις δυσχέρειες, τα εμπόδια, τα προβλήματα, τον θάνατο που χτυπάει κάθε στιγμή, διαβάζουν για να εξερευνήσουν, για να μορφωθούν, για να αποδράσουν από τη σκληρή πραγματικότητα, για να γλυτώσουν από την παράνοια. «…μια απλή πράξη ανθρωπιάς που τους δένει με την τρελή ελπίδα της επιστροφής στην ειρήνη» (σελ. 34).

Η συγγραφέας καταγράφει το χρονικό των δραστηριοτήτων της βιβλιοθήκης, τις συνομιλίες με τους πρωτεργάτες Άχμαντ Μουντζαχέντ και Αμπού ελ-Εζ αλλά και με τους αναγνώστες, πίσω ή μπροστά από την κάμερα. Πάντα βέβαια υπάρχει ο φόβος να πέσεις στην παγίδα της παραπληροφόρησης ή να παρασυρθείς από τη μονοδιάστατη παράθεση των γεγονότων, η Delphine Minoui όμως προσπαθεί με προσωπική έρευνα, διασταυρώσεις στοιχείων, ακόμη και με συνεντεύξεις όσων κατάφεραν να φτάσουν στην Τουρκία να κατανοήσει και να αναδείξει τον αμοραλισμό και την αγνή ιδεολογία των ανθρώπων που στελεχώνουν τη βιβλιοθήκη. Ταυτόχρονα ξεδιπλώνεται και το χρονικό της πολιορκίας που στενεύει μέρα με τη μέρα, με τον λιμό να κρέμεται πάνω από τα κεφάλια των αιχμάλωτων κατοίκων μαζί με τα ελικόπτερα που τους βομβαρδίζουν και οι σελίδες γεμίζουν από εικόνες ανέχειας, εξαθλίωσης, φόβου. Ταυτόχρονα ξεδιπλώνεται και η ιστορία της επανάστασης στη Συρία, της εμφύλιας διαμάχης που την αιματοκύλισε, πώς ήταν τα πράγματα πριν και μετά, πώς λειτουργούσε το καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ, γιατί κατέφυγε στην «αστυκτονία», στην καταστροφή δηλαδή της πόλης με όλα τα μέσα: «Η διαγραφή διά της βίας, κλασική μέθοδος των τυράννων αυτού του κόσμου» (σελ. 39).

Γιατί αγωνίζεται το καθεστώς να εξαλείψει την Νταράγια; Τι την ξεχωρίζει από τις άλλες πόλεις; Πώς ήταν αυτή η πόλη, τι το ιδιαίτερο είχαν οι κάτοικοί της, πώς ξεκίνησαν οι αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις; Πώς ξεκίνησε η ιδέα της βιβλιοθήκης, πώς εμπνεύστηκαν οι δημιουργοί της, πόσο δύσκολη και τακτική ήταν η επικοινωνία μαζί τους; Αυτά και άλλα ερωτήματα απαντώνται με ρεαλισμό, τεκμηρίωση και συναισθηματισμό στο συγκλονιστικό αυτό χρονικό. Η συγγραφέας, η ζωή της οποίας επηρεάζεται δυο φορές (τον Νοέμβριο του 2015 στο Παρίσι όπου ζουν οι δικοί της άνθρωποι και τον Μάρτιο του 2016 στην Κωνσταντινούπολη, όπου ζει η ίδια με την κόρη της, γίνονται τρομοκρατικές επιθέσεις) και σαν από παιχνίδι της μοίρας βιώνει κι αυτή την αγωνία και τον φόβο των ανθρώπων που έχουν μετατρέψει την υπόγεια βιβλιοθήκη της Νταράγια σε πολιτιστική κυψέλη, διασταυρώνει, ρωτάει, ερευνά και η γραφή της είναι καταιγιστική, αντικειμενική, μεστή, γρήγορη, εύληπτη. Ένα βιβλίο που δύσκολα θα ξεχάσω.

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 15 – 16 Φεβρουαρίου 2025

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 15 – 16 Φεβρουαρίου 2025

Real News https://youtu.be/2a72XROiaaUΚαθημερινή https://youtu.be/TvC4bKhFsr8?si=NU_CAZ-ZoUZtWPeR https://youtu.be/x7nNBchmgw8?si=kp3f-okyaaz7rDHxΠρώτο Θέμa Το Βήμα της Κυριακής Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των...

Κοίτα τη φύση ξανά, της Αζούλ Λόπες

Κοίτα τη φύση ξανά, της Αζούλ Λόπες

γράφει ο Πάνος Τουρλής Ένας άνθρωπος κάποτε είχε μεγάλη περιέργεια για τον ουρανό, αναρωτιόταν τι να υπήρχε εκεί πάνω και περνούσε την ημέρα του κοιτώντας συνεχώς ψηλά. Προσπάθησε να τραβήξει το ενδιαφέρον των συνανθρώπων του προς τον ουρανό αλλά κανείς δεν του έδινε...

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη Έχουμε ακούσει για πολλές γυναίκες που πέρασαν στην ιστορία, για γυναίκες που κατέχουν περίοπτη θέση στο κάδρο της. Αν με ρωτάτε, γνώρισα κάμποσες, μα όχι όλες όσες το σημερινό βιβλίο φιλοξενεί. Μαγεύτηκα πραγματικά από το περιεχόμενό του, από...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Επιμέλεια άρθρου

Διαβάστε κι αυτά

Βιβλιοκριτικές
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

Γράφει η Κατερίνα Σιδέρη

Βιβλιοκριτικές
Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ
Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ

Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ

γράφει η Παναγιώτα Μπαϊράμη Το βιβλίο, που έλαβε το βραβείο Πούλιτζερ Γενικής Τεκμηριογραφίας 2024, επιχειρεί, αξιοποιώντας ως αφηγηματικό πυρήνα ένα πραγματικό τραγικό συμβάν, ένα θανατηφόρο ατύχημα, εμπλουτισμένο με επαρκές πρωτογενές υλικό, να αποτυπώσει τις...

Βιβλιοκριτικές
Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου
Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου

Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου

γράφει ο Πάνος Τουρλής Γυναίκες που μπλέκονται σε κυκλώματα πορνείας και trafficking, σεξεργάτριες που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα, όνειρα κι ελπίδες που διαψεύστηκαν, «πελάτες» που φέρονται υποτιμητικά και ευτελιστικά στις κοπέλες που επιλέγουν. Το νέο...

0 σχόλια

0 Σχόλια

Υποβολή σχολίου