γράφει ο Πάνος Τουρλής

Ένα μεταξένιο αγόρι γαλουχείται από τη μητέρα του να προσέχει τα πάντα μα πάνω απ’ όλα τους ανθρώπους. Κάποια στιγμή ο βασιλιάς της χώρας κάνει μια μεγάλη γιορτή και το μεταξένιο, σίγουρο ότι μπορεί να προφυλαχθεί και να προστατευθεί, αποφασίζει να παρακολουθήσει τη γιορτή. Πώς θα συμπεριφερθούν οι άνθρωποι όμως όταν ανακαλύψουν πως ανάμεσά τους είναι ένα παιδί από μετάξι; Θα πραγματοποιήσουν τις απειλές που υποστήριζε η μητέρα του παιδιού; Πώς θα βοηθήσει το μεταξένιο ένα μικρό ραφτάκι που έχασε τη γιορτή λόγω της πολλής δουλειάς που είχε;

Η συγκλονιστική αλληγορία του Κυριάκου Χαρίτου απευθύνεται σε μικρά αλλά και μεγάλα παιδιά. Τα μικρότερα μπορούν να διαβάσουν για τις περιπέτειες του μεταξένιου μόνα τους ή με κάποια βοήθεια και να εμπλουτίσουν έτσι το λεξιλόγιό τους ενώ τα μεγαλύτερα μπορούν να σκεφτούν πάνω στα όσα διαδραματίζονται στις σελίδες ή ακόμη και να ψάξουν να βρουν τι συμβολίζει το πάθημα του μεταξένιου. Είναι μια υπέροχη ιστορία για την αυτοεκτίμηση και τη φιλία, για τον φόβο και τη δειλία που μας εμποδίζουν να προχωρήσουμε στη ζωή μας και να μάθουμε από τα λάθη μας, για όλα τα θέσφατα που μας καθοδηγούν κι εμείς υπακούμε σε αυτά ωρίς να στηριχτούμε στις δικές μας δυνάμεις και χωρίς να σχηματίσουμε τη δική μας γνώμη μέσα από την εμπειρία και την αυτοψία.

Το κείμενο είναι αρκετά ιδιαίτερο και με πλούσιο λεξιλόγιο, μιας και η ιστορία ξετυλίγεται με μικρές προτάσεις αλλά και μόνο με λέξεις, με τέτοια δύναμη που μπορούν να ζωντανέψουν ένα στιγμιότυπο αυτές καθαυτές. «Τριγύρω του η ζωή τρομακτική κι υπέροχη. Μουσικές, χορευτές, φώτα, φωτιές, μυρωδιές, λαμπιόνια, τραγούδια, χοροί…» κλπ. Το κείμενο είναι πεζογράφημα, κάποιες φορές όμως κλίνει και προς την ελεύθερη ποίηση ενώ σε πολλά σημεία σχηματίζει κύκλους, σκάλες και άλλα σχήματα με τη σειρά και τη θέση των λέξεων. Πάρα πολλά επίθετα και ρήματα, πολλές περιγραφές που όμως δεν κουράζουν, συγκροτούν ένα αξιοπρόσεκτο και πολύ διαφορετικό κείμενο που με ταξίδεψε σε μια μακρινή χώρα και μου έδειξε μια αγνή φιλία ανάμεσα σ’ ένα μεταξένιο παιδί και σ’ ένα ταπεινό ραφτάκι. Αυτές οι πολλές λέξεις μάλιστα μπλέκονται και μεταξύ τους, σχηματίζοντας ποιητικές εκφράσεις: «Μα πάνω απ’ όλα, μεταξένιο μου κι απαλένιο μου, μεταξάκι μου κι απαλάκι μου, παιδάκι μου και ακριβό μου, μεταξομονάκριβό μου, πρόσεχε τους ανθρώπους»… Ακόμη και κάποια μοτίβα επαναλαμβάνονται: «Ναι. Τι; Δεν το πιστεύεις; Αλήθεια..». Όλα αυτά όμως αντί να κουράζουν ή να καθυστερούν την πλοκή εμπλουτίζουν τα δρώμενα και ξεδιπλώνουν τον γλωσσικό και εκφραστικό πλούτο της ελληνικής γλώσσας, πυροδοτώντας τη φαντασία των μικρών αναγνωστών και εμπλουτίζοντας το λεξιλόγιό τους.

Η εικονογράφηση του Βασίλη Κουτσογιάννη είναι άψογη, φαντασμαγορική και απόλυτα ταιριαστή με το κείμενο. Το μεταξένιο περιβάλλον του μικρού πρωταγωνιστή αποτυπώνεται όμορφα, σχεδόν τρισδιάστατα, με αεράτες απεικονίσεις και σωστό φωτισμό. Οι νουθεσίες της μαμάς μπλέκονται με μια πληθώρα κλουβιών, κάτι που υπονοεί τα στεγανά στα οποία κλείνεται το παιδί τάχα μου για το καλό του κι όλο αυτό μεταμορφώνεται σε αβάσταχτο, σκοτεινό βάρος με μάτι που αγρυπνεί για τις κινήσεις του μεταξένιου. Η γιορτή αποδίδεται εξαίσια, οι θεατές που επιτίθενται στο παιδί έχουν ποικιλία χρωμάτων, εκφράσεων, ρούχων ενώ η σκηνή όπου το ραφτάκι βρίσκει το μεταξένιο κουρελιασμένο είναι υπόδειγμα προοπτικής και ισορροπίας. Το βαμβάκι και το μετάξι αποτυπώνονται με ενάργεια και το φόντο σε κάθε σελίδα ποικίλλει όχι μόνο σε χρώματα αλλά και σε σκιάσεις.

«Το μεταξένιο» είναι μια τρυφερή και σκληρή αλληγορία για τον αγώνα του ανθρώπου να αποκτήσει αυτοπεποίθηση και να αγνοήσει το «κλουβί» στο οποίο τον βάζουν να μεγαλώσει οι άνθρωποι που τον αγαπούν. Είναι ένα γλυκόπικρο κείμενο για τη φιλία και την αγάπη και ένα καταπληκτικό ταξίδι στις διαπροσωπικές σχέσεις. Τέλος, σκανάροντας το QR Code στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, μπορούν μικροί και μεγάλοι να ακούσουν τον συγγραφέα να αφηγείται την ιστορία.