γράφει ο Πάνος Τουρλής

Η αδελφή μιας ακτιβίστριας βρίσκεται νεκρή σ’ ένα ακυβέρνητο γιοτ στο αρχιπέλαγος της Στοκχόλμης. Ο άνθρωπος που επικυρώνει τα συμβόλαια εξοπλισμών της Σουηδίας βρίσκεται επίσης νεκρός. Ένας νεαρός καίγεται ζωντανός σε μια ερημική καλύβα από κάποιον που του λέει: «Δε φταις εσύ αλλά ένας εφιάλτης πρέπει να γίνει πραγματικότητα». Πώς συνδέονται όλα αυτά με μυστικές προμήθειες όπλων και σιωπηρές συμφωνίες που παραβαίνουν διεθνείς κανόνες δικαίου; Τι απεικονίζει μια φωτογραφία, πόσο κακό μπορεί να προκαλέσει και πόσο αποφασισμένος είναι κάποιος για να την πάρει πίσω; Τι αποδεικνύει η παρέα των προσώπων που αποτυπώνεται σ’ αυτήν; Τι είναι το συμβόλαιο Παγκανίνι και πώς σχετίζεται με τον γνωστό συνθέτη; Είναι δυνατόν να προσδιορίσεις τι νότα παίζει κάποιος από τη θέση των δακτύλων του στο βιολί;

Το δεύτερο μυθιστόρημα της σειράς βιβλίων με ήρωα τον αστυνομικό επιθεωρητή Γιούνα Λίννα είναι πιο γρήγορο και πιο ανατρεπτικό από το πρώτο, με την ένταση να χτυπάει συχνά κόκκινο, με τις εκπλήξεις να διαδέχονται η μία την άλλη, με τα κομμάτια του παζλ να ενώνονται απρόσμενα και σε κρίσιμα σημεία, απογειώνοντας τις εξελίξεις. Οι δύο αρχικά δολοφονίες φαίνονται άσχετες μεταξύ τους, σύντομα όμως διαπιστώνουμε πως πρόκειται για τις δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος, αυτού που συνδέει το λαθρεμπόριο όπλων σε χώρες της Αφρικής με ανθρώπους που θα κάνουν τα πάντα για να κερδοσκοπήσουν από αυτό παρά την άσπιλη δημόσια εικόνα τους. Πώς δυσχέρανε την εξαγωγή όπλων από τη Σουηδία το ένταλμα σύλληψης εναντίον του προέδρου του Σουδάν Ομάρ ελ-Μπεσίρ και πώς συνδέονται οι δύο χώρες; Τι κρύβεται πίσω από την εταιρεία κατασκευής όπλων Silencia Defence AB; Τι είναι η Ταξιαρχία και πόσο ταιριάζει ιδεολογικά με τη Μοσάντ και τον Κόκκινο Στρατό; Έχουν σχέση η κλοπή εκρηκτικών από στρατιωτικές αποθήκες με την αύξηση δραστηριότητας στις εξτρεμιστικές ομάδες της αριστεράς;

Αυτά είναι τα ερωτήματα που αντιμετωπίζει στις έρευνές του ο πεισματάρης Γιούνα Λίννα, αστυνομικός επιθεωρητής της Δίωξης Εγκλήματος, το μοναδικό αστυνομικό σώμα της Σουηδίας με επιχειρησιακή δράση και με την ευθύνη για την καταπολέμηση της εγκληματικότητας. Είναι γιος αστυνομικού που σκοτώθηκε στο καθήκον κι έχει διαγράψει σημαντική πορεία ως τώρα, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει στην ιεραρχία, χωρίς ωστόσο να είναι αυτός ο σκοπός του. Έχει μια αναλυτική σκέψη που τον οδηγεί σε συμπεράσματα βάσει των στοιχείων που κρατά στα χέρια του κάθε φορά, δεν ακολουθεί την πεπατημένη, ξεχωρίζει τα στοιχεία που γνωρίζει από αυτά που υποθέτει, θέλει ησυχία για να σκεφτεί, διαβλέπει κάτι που άλλα μάτια δεν παρατηρούν. Σε αυτό το βιβλίο μαθαίνουμε λίγα ακόμη πράγματα για το ερωτικό του παρελθόν, κάποιο ψυχολογικό φορτίο που τον ταλανίζει ακόμη και στο τέλος γίνεται μια μεγάλη προσωπική αποκάλυψη που εξηγεί πολλά. Ο Λίννα προσπαθεί να εξιχνιάσει την υπόθεση με τη βοήθεια της Σάγκα Μπάουερ, επικεφαλής επιθεωρήτριας της Αντιτρομοκρατικής, παρά τις αντιρρήσεις του διοικητή της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας Βέρνερ Ζαντίεν που νοιάζεται για κείνη. Ομολογώ πως βαρέθηκα να την ακούω να κλαίγεται «είναι δική μου η έρευνα» και «είναι δική μου η έρευνα» αλλά είναι μια πολύτιμη συνεργάτις και της το συγχωρώ. Την πορεία των ερευνών παρακολουθεί η Εθνική Επιτροπή Εγκληματολογικών Ερευνών, μια επιτροπή από έξι άντρες που συνεργάζονται σε υποθέσεις ανθρωποκτονιών σε όλη τη Σουηδία, με κολοσσιαίο έργο και περιζήτητα μέλη. Υπάρχει φυσικά η πρόταση στον Λίννα να προστεθεί στην ομάδα αλλά εκείνος θεωρεί τη μέθοδο που ακολουθούν για τη διερεύνηση δύσκαμπτη για κείνον και αρνείται. Οικεία πρόσωπα από το προηγούμενο βιβλίο εμφανίζονται κι εδώ, προσθέτοντας το λιθαράκι τους στις εξελίξεις: ο διοικητής Κάρλος Ελίασσον, ο επιθεωρητής και προϊστάμενος Πέττερ Νέσλουντ, η βοηθός του Γιούνα, Άννια Λάρσον, ο ιατροδικαστής Νιλς Ολέν κ. ά.

Η ακτιβίστρια Πενέλοπε Φερνάντες, πρόεδρος της SFSF, της σουηδικής οργάνωσης για την ειρήνη και τη διαιτησία, διώκεται μαζί με τον σύντροφό της, Μπιορν Άλμσκογκ, από έναν επαγγελματία εκτελεστή που ήδη κατάφερε να σκοτώσει την αδελφή της, Βιόλα. Ο Καρλ Παλμκρόνα, γενικός διευθυντής της Επιθεώρησης Στρατηγικών Προϊόντων, που επικυρώνει τα συμβόλαια εξοπλισμών της Σουηδίας και είναι υπεύθυνος για τις εξαγωγές σουηδικού πολεμικού υλικού, βρίσκεται κρεμασμένος σ’ ένα άδειο δωμάτιο. Το πτώμα αιωρείται από το ταβάνι και δεν υπάρχουν άλλα έπιπλα στο δωμάτιο. Δολοφονία ή αυτοκτονία; Τι σημαίνουν τα τελευταία του λόγια σε μια γενική συνέλευση «το μόνο που μας μένει είναι να μιμηθούμε τον Άλγκερνον  για να μην έρθουμε αντιμέτωποι με τον εφιάλτη μας»; Ο Άξελ Ρίεσσεν, ύστερα από είκοσι χρόνια αδιάκοπης κατανάλωσης υπνωτικών χαπιών και αλκοόλ κατέστρεψε το ήπαρ του, τα πάντα απαγορεύτηκαν και κατάντησε να κοιμάται μια ώρα κάθε βράδυ. Διαλογισμός, ύπνωση και αυθυποβολή δεν έφεραν αποτελέσματα, ώσπου σε μια ψυχιατρική κλινική γνώρισε τη 14χρονη Μπέβερλι που πάσχει από οριακή διαταραχή προσωπικότητα και συνάπτει παρορμητικές σχέσεις, δεν ξέρει να βάζει όρια και δεν έχει φυσιολογικό ένστικτο αυτοσυντήρηση. Ο Άξελ προσπαθεί να κρύψει τη σχέση τους γιατί έχει ανάγκη να κοιμηθεί κι εκείνη τον χρειάζεται για να είναι ήρεμη κι ευτυχισμένη.

«Το συμβόλαιο του Παγκανίνι» είναι ένα ταξίδι στον σκοτεινό κόσμο του λαθρεμπορίου όπλων, όπου ο θάνατος δε χαρίζεται και η τρομοκρατία είναι αγκαλιά με τον εκβιασμό για να επιτευχθούν τα σκοτεινά συμφέροντα όσων κρύβονται πίσω από τον λαβύρινθο που προσπαθεί να φωτίσει ο Λίννα. Μυστικές προμήθειες, σιωπηρές συμφωνίες, συμβόλαια με τον διάβολο, εκμετάλλευση εμφύλιων καταστάσεων είναι μερικά μόνο από τα εμπόδια που θα συναντήσει στην προσπάθειά του να ενώσει τα κομμάτια ενός αταίριαστου φαινομενικά παζλ. Το κτήριο της Γενικής Διοίκησης της Αστυνομίας, το πανεπιστημιακό νοσοκομείο, τα εξοχικά σπίτια, οι αποθήκες, όλα περιγράφονται με ρεαλισμό και οι λέξεις χρησιμοποιούνται με τέτοιο τρόπο που δίνουν ατμοσφαιρικότητα στο κείμενο και μια γοητεία στην πόλη της Στοκχόλμης. Η υπόθεση προχωράει σχετικά γρήγορα, μέσα από ανακρίσεις και έρευνες, με την αγωνία για το ποιος σκότωσε τη Βιόλα και κυνηγάει την Πενέλοπε και τον Μπιορν να μεγαλώνει, ειδικά όταν βλέπουμε τι είναι ικανός να κάνει για να ξαναπάρει κάτι που έχουν. Σε αυτό το βιβλίο επιπλέον έχουμε πολλές σκηνές ανάλυσης και έρευνας των τόπων του εγκλήματος, με όρους και πρωτόκολλο που μου θύμισε πολύ τις σειρές CSI, έχουμε άφθονες πληροφορίες για τον τρόπο σύνθεσης του Παγκανίνι, για τις νότες και τη θεωρία της μουσικής, για το πώς εκμεταλλεύονται κάποιες χώρες τις εμφύλιες διαμάχες για να πλουτίσουν πουλώντας όπλα και πολλά άλλα. Ταυτόχρονα οι φλυαρίες και οι υπερβολικές περιγραφές μειώθηκαν αρκετά, δεν εξαλείφθηκαν όμως. Για παράδειγμα, υπάρχουν πολλά και εκτενή κεφάλαια γύρω από τις περιπέτειες της Πενέλοπε και του Μπιορν που τους κυνηγάει ένας εκτελεστής και κρύβονται σ’ ένα νησί. Σε γενικές γραμμές, ένα μυθιστόρημα με λίγη περισσότερη δράση από τον «Υπνωτιστή», με άσχετες με την κεντρική πλοκή εγκυκλοπαιδικές πληροφορίες, με σκηνές και κεφάλαια που θα μπορούσαν να κοπούν ή και να περιοριστούν, με κλιμακωτή δράση από ύποπτο σε ένοχο, οπότε εξακολουθώ να μην έχω αποφασίσει αν μου αρέσει ή όχι αυτή η σειρά βιβλίων. Ας πάμε και στο επόμενο.