–

γράφει ο Κώστας Τραχανάς

–

Μόναχο, 1957. O Μπέρνι Γκούντερ, με κρυφή ταυτότητα, με το όνομα Κρίστοφ Γκαντς, αναλαμβάνει να διαλευκάνει τη δολοφονία ενός πρώην στρατιώτη της Βέρμαχτ, ο οποίος υπηρέτησε στην Ελλάδα το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και είχε σχέση με τις λεηλασίες της περιουσίας των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που απελάθηκαν στο Άουσβιτς.

Ο Μπέρνι Γκούντερ δεν είναι πια αστυνομικός, αλλά αφού έχει εργαστεί ως υπάλληλος στο νεκροτομείο του νοσοκομείου Σβάμπινγκ, δέχεται την πρόταση του παλιού του φίλου, δικηγόρου, Μαξ Μέρντεν, να εργαστεί ως πραγματογνώμονας στις Αντασφαλίσεις Μονάχου, που είχαν διευθυντή τον διαβόητο Αλόις Αλτσχάιμερ. Ο νέος εργοδότης, αναγνωρίζοντας τις ικανότητές του Μπέρνι Γκούντερ, του αναθέτει μια αποστολή, να ταξιδέψει στην Ελλάδα και να διερευνήσει μια υπόθεση ενός ναυαγίου. Το πλοίο που βυθίστηκε είχε το όνομα Δωρίς και ήταν μια δικάταρτη σκούνα, μήκους τριάντα μέτρων, μεγίστου πλάτους οκτώ μέτρων και μέγιστου βυθίσματος 3,8 μέτρων. Η κατασκευή της ήταν εκατό τοις εκατό από ξύλο και αυτό εξηγεί γιατί κάηκε τόσο εύκολα και μετά βυθίστηκε. Ιδιοκτήτης του ήταν ο Γερμανός, επαγγελματίας δύτης Ζίγκφριντ Βίτσελ και πρώην στρατιώτης της Βέρμαχτ. Το Δωρίς το είχαν κατασχέσει στον πόλεμο οι ναζί από ένα εβραίο της Θεσσαλονίκης, τον Αλλατίνη, και το πούλησαν για ψωροδεκάρες στον Ζίγκφριντ Βίτσελ. Το πλοίο Δωρίς είχε μισθωθεί από μια άγνωστη εταιρεία, για να ψάξει για αρχαιότητες: αγάλματα, αγγεία, νομίσματα, αμφορείς κ.α. στην Ύδρα, αλλά έπιασε φωτιά στα ανοιχτά του Δοκού, ενός άλλου νησιού εκεί κοντά.

Ο Μπέρνι Γκούντερ συναντά στην Αθήνα, τον Ζίγκφριντ Βίτσελ, ο οποίος ζητάει την αποζημίωση (το πλοίο είχε ασφαλιστική αξία περίπου διακόσιες πενήντα χιλιάδες δραχμές) από τις Αντασφάλειες του Μονάχου, χωρίς όμως να ζητάει κάποια αποζημίωση από τα αρχαία αντικείμενα, που είχε βρει μαζί με τον καθηγητή αρχαιολογίας Μπούχολτς. Αυτό κάνει τον Μπέρνι Γκούντερ να υποψιαστεί, ότι ο Βίτσελ, λέει ψέματα. Αυτή η υπόθεση έκρυβε πολύ περισσότερα από ότι έβλεπε ο Γκούντερ, ο αντιπρόσωπος των Αντασφαλίσεων Μονάχου στην Ελλάδα Αχιλλέας Γαρλόπης και ο συνεργάτης τους, Έλληνας αστυνομικός, Λεβέντης. Η υπόθεση βρωμούσε, υπήρχαν πολλές ανακρίβειες στην ιστορία του Βίτσελ. Όταν ο Μπέρνι Γκούντερ πηγαίνει στο σπίτι του Βίτσελ, για να του θέσει κάποια ερωτήματα, βρήκε τον Βίτσελ νεκρό. Τον είχαν πυροβολήσει στα μάτια με δύο σφαίρες. Ήταν ληστεία ή ήταν φόνος από εκδίκηση; Ήταν πολιτική δολοφονία; Τι τελικά θησαυρό ψάχνανε να βρούνε ο Βίτσελ και ο καθηγητής Μπούχολτς; Επίσης δολοφονείται και ο εβραίος δικηγόρος Φριζής. Ο Μπέρνι Γκούντερ ερευνά τα αίτια του θανάτου του Βίτσελ και οδηγείται σε μια υπόθεση που εκκρεμεί από τα χρόνια της Κατοχής. Πάνω απ’ όλα, όμως, ο Μπέρνι Γκούντερ είναι ένας γενναίος άντρας. Γιατί όταν κάποιος δεν έχει τίποτε άλλο να χάσει, το μόνο που μετράει είναι η τιμή του.

Το 1943 οι ναζί είχαν εξοντώσει χιλιάδες εβραίους της Θεσσαλονίκης στο Άουσβιτς και είχαν κλέψει πολύ χρυσό από τους Εβραίους. Ο Μαξ Μέρντεν, πρωτοστάτησε στη δίωξη των Εβραίων, όταν υπηρετούσε με τον Γερμανικό στρατό στη Θεσσαλονίκη, είχε πει ψέματα στους Εβραίους, τους πήρε πολλά χρήματα και χρυσό και μετά τους έστειλε στον θάνατο. Ο Μαξ Μέρντεν ήταν πραγματικός εγκληματίας πολέμου. Είχε κατηγορηθεί μετά τον πόλεμο, με τις κατηγορίες της ανθρωποκτονίας, τη λεηλασία περιουσίας και της απαλλοτρίωσης χρυσών νομισμάτων, αλλά και άλλων εγκλημάτων πολέμου κατά των Εβραίων. Το 1957 ο Μαξ Μέρντερ επιστρέφει στην Ελλάδα για να βρει κάποιο κρυμμένο θησαυρό, αλλά συλλαμβάνεται από τις ελληνικές αστυνομικές αρχές. Δικάστηκε γι΄ αυτό και πλήρωσε με φυλάκιση πολλών χρόνων; Τι σχέση έχει με την υπόθεση του Δωρίς ο Μαξ Μέρντεν; Τι σχέση έχει με τα παραπάνω η Ραχήλ Εσκενάζι και οι μυστικές υπηρεσίες Μοσάντ, Στάζι και η γερμανική BND ; Τι σχέση έχει ο Έλληνας Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής και ο καγκελάριος Κονραντ Αντενάουερ; Βρέθηκε ποτέ ο χρυσός των Εβραίων Θεσσαλονίκης; Υπήρξε πραγματική εξιλέωση;

Οι Θεοί των αρχαίων Ελλήνων δεν δέχονται την βλασφημία. Μήπως η Νέμεσις τιμωρεί όλους όσους έχουν διαπράξει ύβρι;

Για μία ακόμη φορά, ο φημισμένος ήρωας του Φίλιπ Κερ βυθίζεται στη σκοτεινή ιστορία του Βʼ Παγκόσμιου πολέμου και ειδικότερα στο έγκλημα της εξόντωσης των Εβραίων της Θεσσαλονίκης και της υφαρπαγής της περιουσίας τους.

Καθώς η Ευρώπη μοιάζει έτοιμη να ακολουθήσει ένα κοινό μέλλον με τη Γερμανία σύμμαχο και όχι εχθρό της, τουλάχιστον ένα άτομο στην Ελλάδα δεν δείχνει διατεθειμένο ούτε να ξεχάσει ούτε να συγχωρέσει. Ακόμη και ο ίδιος ο Μπέρνι Γκούντερ πιστεύει ότι ο άνθρωπος αυτός μπορεί να έχει δίκιο…

Μια εξαιρετική πλοκή , μια αφηγηματική δεξιοτεχνία, ένα θαυμάσιο μυθιστόρημα από έναν προικισμένο συγγραφέα που έφυγε νωρίς.