Το πήρα και το διάβασα μέσα σε ένα βράδυ. Με ξενύχτησε. Πολύ καλό σενάριο, με αγωνία, ανατροπές και άρτια συγκροτημένα ιστορικά στοιχεία. Έξυπνο το εύρημα γάτας-ποντικού και όλων των άλλων ζώων (γουρούνια, σκύλοι κλπ.). Ήταν σαν να διάβαζα ιστορικό ντοκουμέντο. Με στενοχώρησε το μικρό σκίτσο όμως. Θα μπορούσε να είναι σε μεγαλύτερο μέγεθος να απολαύσω τις ωραιότατες λεπτομέρειες στο φόντο σε πολλά καρέ. Πολύ καλή η ιστορία που παρακολουθούμε στο σήμερα και οι διάφορες εναλλαγές παρόντος-παρελθόντος. Ο τρισδιάστατος χαρακτήρας του πατέρα ενισχύει τον μύθο του τσιγγούνη Εβραίου αλλά μας δείχνει και τις γενεσιουργούς αιτίες που τον αναγκάζουν να σκέφτεται ετσι. Κι ενώ βλέπουμε έναν γιο να συνομιλεί με τον πατέρα του διαπιστώνουμε ότι ούτε η δική τους σχεση είναι αρμονική. Διαφωνούν και τσακώνονται συνέχεια ενώ η άμοιρη μητριά προσπαθεί να ανεχτεί τον ιδιότροπο σύζυγο με τη βοήθεια του πρόγονού της. Ανθρώπινες καταστάσεις, γλαφυρές και αληθινές.  Επίσης καλό που δεν είχαμε απευθείας εικόνες φρίκης από στρατόπεδα συγκέντρωσης, θαλάμων αερίων κλπ αλλά οι φιγούρες κινούνταν γύρω από τις τότε φήμες, σήμερα πραγματικότητα. Ένιωθα την αγωνία και την αβεβαιότητά τους ακριβώς λόγω έλλειψης εικόνας. Πολύ καλό.

Στον δεύτερο τόμο έχουμε τις περιπέτειες στο Άουσβιτς, με απίστευτες εικόνες φρίκης, ωμής αλήθειας και ιστορικής τεκμηρίωσης. Το σκίτσο έπρεπε να είναι ασπρόμαυρο ακριβώς για να αποδώσει τη θηριωδία. Τι γινόταν στα στρατόπεδα του Άουσβιτς, τιμωρίες, ξύλο, απάνθρωπες συνθήκες και φυσικά οι φούρνοι. Ακόμη ανατριχιάζω με την εικόνα των φούρνων που απέδωσε ο καλλιτέχνης. Τι αγωνία, πώς να επιζήσεις, και να σκέφτεσαι και τη γυναίκα σου που είναι φυλακισμένη δίπλα. Πράγματα που εδραιώνουν τον μύθο του πολυπράγμονα Εβραίου που επιζεί υπό όλες τις συνθήκες αλλά πραγματικά ο καθένας το ίδιο θα έκανε: θα έστυβε το μυαλό του για να επιζήσει (συν το ποσοστό τύχης που αναλογεί στον καθένα). Και παράλληλα στο σήμερα προχωράμε ένα σκαλί παραπάνω στη σχέση πατέρα-γιου, που είναι πολύ τεταμένη γιατί ο πατέρας αρχίζει να παραλογίζεται και να φαντασιώνεται. Και ο γιος με την αρραβωνιαστικιά να μην ξέρει τι να κάνει: να τον πάρει σπίτι και να γίνει η δική του ζωή κόλαση; Να τον στείλει σε ίδρυμα; Να τον αφήσει μόνο του; Αληθινές, καθημερινές ιστορίες, αποδομένες σε μορφή κόμικ. Σα να διαβάζεις μυθιστόρημα.