Δε νομίζω ότι μπορώ να κρίνω το έργο της μεγάλης Αλκυόνης Παπαδάκη, καθώς θα θεωρείτο κάτι τελείως φαιδρό και άσκοπο. Γιατί τους μεγάλους λογοτέχνες τους θαυμάζεις, τους διαβάζεις εσαεί και μεταδίδεις το ταλέντο τους από γενιά σε γενιά. Και η κυρία Παπαδάκη το έχει καταφέρει θαυμάσια αυτό, πολλά χρόνια τώρα. Θυμάμαι, μάλιστα, πως η αφορμή για να τη γνωρίσω συγγραφικά πριν λίγα χρόνια -ντροπή μου φυσικά που δεν το είχα κάνει νωρίτερα- ήταν η προτροπή μιας υπαλλήλου σε έκθεση βιβλίου που μου είπε χαρακτηριστικά: «Αν διαβάσετε ένα βιβλίο της, θα διαβάσετε στη συνέχεια και όλα τα υπόλοιπα, δε θα αρκεστείτε μόνο σ’ αυτό». Κι είχε πολύ δίκιο τελικά. Από εκείνη τη στιγμή άρχισα να αγοράζω τα βιβλία της το ένα μετά το άλλο, να τα διαβάζω μονορούφι και να μην ξέρω ποιο μου άρεσε περισσότερο. Κλίνω στο ότι το “Σκισμένο ψαθάκι” είναι το πιο σκληρό, το πιο ρεαλιστικό αλλά και το πιο ανθρώπινο βιβλίο της, χωρίς να είμαι σίγουρη αν είναι το καλύτερο της. Σίγουρα όμως δεν το ξεχνάς ποτέ αφού το διαβάσεις.
Μια δυσλειτουργική οικογένεια που καταστρέφει ό,τι υπάρχει πλάι της. Γονείς και παιδιά που μισούν ο ένας τον άλλο και οικογενειακές καταστάσεις που σχεδόν όλοι έχουμε ζήσει. Ή μήπως όχι;
Το κυριότερο χαρακτηριστικό στα βιβλία της Παπαδάκη είναι ένας απίστευτα σκληρός ρεαλισμός, ενίοτε ακραίος αλλά πλαισιωμένος με μια λυρική γραφή, τόσο παραμυθένια, που είναι δύσκολο να γίνει κατανοητό πώς μπορούν να συνυπάρχουν αυτά τα στοιχεία σε ένα βιβλίο. Νομίζω ότι κανείς άλλος δε θα μπορούσε να το κάνει καλύτερα από την ίδια τη συγγραφέα, που σε κάθε βιβλίο της σε παίρνει από το χέρι, σε γυρίζει κάποια χρόνια πίσω και σου διηγείται μια ιστορία από τη ζωή της, από τη ζωή των φίλων της, της οικογένειάς της ή κάποιων γνωστών της. Είναι όμως ανθρώπινες και άκρως ρεαλιστικές ιστορίες που προβάλλουν πρωτίστως την οικογένεια και τους ίδιους τους ανθρώπους μέσα από αυτές τις καταστάσεις. Το παράξενο είναι βέβαια ότι με αυτόν τον σκληρό ρεαλισμό που πολλές φορές η λεκτική και η ψυχολογική βία ξεπερνάει τα όρια, συνυπάρχει κι ένας μαγικός λυρισμός με απέριττες περιγραφές και καταγραφή συναισθημάτων που σε καμία περίπτωση δε σε αφήνουν ασυγκίνητο. Αν ακόμη έχετε αμφιβολίες πώς αυτά τα δύο τόσο διαφορετικά στοιχεία ταιριάζουν μεταξύ τους, το πρώτο βιβλίο που θα βρείτε της αγαπημένης Αλκυόνης θα σας το αποδείξει.
Στην παρούσα φάση, έχουμε μακράν την πιο ακραία λεκτική και ψυχολογική ενδοοικογενειακή βία που έχω συναντήσει σε βιβλίο. Νομίζω ότι αρκετές φορές θα σταματήσετε το διάβασμα θέλοντας να πάρετε μια ανάσα από το βάρος που σας έχει πλακώσει το στήθος αλλά θέλετε και να διαβάσετε παρακάτω για να δείτε πώς θα εξελιχθεί η ζωή των ηρώων. Ένα ακόμη θετικό της στοιχείο είναι ότι τα βιβλία της έχουν κινηματογραφική πλοκή, βλέπεις τα γεγονότα μπροστά σου, βλέπεις τα πρόσωπα των ανθρώπων να γελάνε, να πονάνε, να θυμώνουν και μπαίνετε στη διαδικασία να αναρωτηθείτε αν πρέπει να συμπάσχετε μαζί τους ή δίκαια πληρώνουν το τίμημα. Αυτό είναι στη δικαιοδοσία του καθενός.
Πολλά παραπάνω δεν έχω να πω, το συγκεκριμένο βιβλίο νομίζω κρίνεται απαραίτητο για έναν σοβαρό αναγνώστη γιατί έτσι γνωρίζει και τη γραφή της συγγραφέως αλλά και μια εναλλακτική μορφή οικογενειακών καταστάσεων. Το σίγουρο είναι ότι την Αλκυόνη τη λατρεύεις από την πρώτη στιγμή. Απλά.

_

γράφει η Μαρία Ανδρικοπούλου