“…η γραφή είναι τόπος ιερός, διαμαρτυρία και ψυχοθεραπεία” – Τζίνα Ψάρρη 

Φωτογραφία: © Στράτος Γιαννόπουλος

Φιλοξενούμενη στη δράση «Ελάτε να μιλήσουμε για τη λογοτεχνία» είναι η συγγραφέας Τζίνα Ψάρρη!

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

Η Τζίνα Ψάρρη γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Αποφοίτησε από την ελληνογαλλική σχολή Ουρσουλινών και από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο πήρε το πτυχίο της Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας. Δίδαξε για είκοσι χρόνια γαλλικά και Ιστορία.

Διακρίσεις

2016 : 1ο βραβείο από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών, στον ετήσιο πανελλήνιο διαγωνισμό   διηγήματος

2020 : 2η θέση στον διαγωνισμό διηγήματος του αγγλικού εκδοτικού οίκου Ontime books,   συμμετοχή στην έκδοση που κυκλοφορεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό

Εργογραφία

«Μέχρι το πέμπτο σκαλοπάτι», μυθιστόρημα, Εκδόσεις Όστρια, 2015, εξαντλημένο

«Ανθολογία μικρού διηγήματος για την νύχτα», εκδόσεις Κύμα, Συλλογικό, 2016

«Οι κόρες της Ανάγκης», μυθιστόρημα, Άνεμος Εκδοτική, 2018

«Μέχρι το πέμπτο σκαλοπάτι», μυθιστόρημα, αναθεωρημένη επανέκδοση Άνεμος Εκδοτική, 2019

«Αριστερό Πέταγμα», μυθιστόρημα, Άνεμος Εκδοτική, 2019

«Coronavirus, an ancient or an alien virus», Ontime books, Συλλογικό διηγημάτων, 2020

«Οι εκπαιδευτικοί γράφουν», Εκδόσεις Γράφημα, Συλλογικό Διηγημάτων, 2020

«Κάθε Κυριακή την ίδια ώρα», μυθιστόρημα, Εκδόσεις Υδροπλάνο, 2021

«Femina», Συλλογικό, Εκδόσεις Διάνοια, 2023

«Ελευθέριες τέχνες», συλλογικό, Εκδόσεις Διάνοια, 2024

«Τ’ αγκάθια της φραγκοσυκιάς», μυθιστόρημα, Εκδόσεις Μιχάλη Σιδέρη, 2024

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

1. Ποιον συγγραφέα ή ποιητή θα θέλατε να συναντήσετε;

         Εκτιμώ ιδιαίτερα τον τρόπο γραφής του Ζουλφί Λιβανελί, από χρόνια ήθελα να είχα τη δυνατότητα να τον συναντήσω.  Χαίρομαι πραγματικά διότι αυτό θα συμβεί στις αρχές Δεκέμβρη, αφού ο Λιβανελί θα βρίσκεται στην Κομοτηνή για να μιλήσει για το έργο του. Δεν θα μπορούσα παρά να πάω να τον ακούσω και να συνομιλήσω μαζί του.

2. Αναφέρατε ένα απόσπασμα 1-4 σειρών από βιβλίο ή λεγόμενα του αγαπημένου σας ομότεχνου λογοτέχνη.

Ασφαλώς, δεν είναι μόνο ένας ο λογοτέχνης που αγαπώ. Διαλέγω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του Χαβιέρ Μαρίας «Έτσι αρχίζει το κακό», των Εκδόσεων Πατάκη, καθότι περιγράφει εξαιρετικά τα ασαφή όρια μεταξύ ιδιωτικού και δημόσιου βίου, μεταξύ παρατηρητή και συμμέτοχου: «… Το είδος των ανθρώπων δεν αλλάζει ποτέ, ή έτσι φαίνεται· οι άνθρωποι της πραγματικότητας και οι άνθρωποι της δίδυμης της, της μυθοπλασίας, επαναλαμβάνονται στο πέρασμα των αιώνων, σαν να στερούνται φαντασίας και οι δύο σφαίρες ή σαν να μην έχουν διεξόδους…»

3. Το είδος γραφής που υπηρετείτε σας εκφράζει απόλυτα; Θα μπορούσατε να πειραματιστείτε γράφοντας κάτι διαφορετικό, κι αν ναι τι θα θέλατε να δοκιμάσετε;

Γράφω ψυχογραφήματα, ασχολούμαι δηλαδή με τις ανθρώπινες συμπεριφορές, ψάχνοντας τις αιτίες και τις αφορμές τους, προσπαθώντας να γεννήσω στον αναγνώστη αναρωτήσεις και κριτική στάση απέναντι στους χάρτινους ήρωές μου αλλά και στον ίδιο τους τον εαυτό. Τον προκαλώ να νιώσει, να σκεφτεί, ν’ αποσαφηνίσει. Να διαγνώσει και ν’ απορήσει, ν’ αναζητήσει αυτό που κρύβεται πίσω από τις λέξεις, να ερμηνεύσει. Ναι, με εκφράζει απόλυτα το είδος της γραφής που υπηρετώ, αγαπώ, και σέβομαι βαθιά την ανθρώπινη φύση.

Θα μπορούσα ίσως να πειραματιστώ – γεννιέται αυτή η επιθυμία κατά διαστήματα – γράφοντας ιστορικό μυθιστόρημα. Παίρνοντας ωστόσο την ανθρώπινη διάστασή της και πάλι, όχι την γεωπολιτική των συμφερόντων.

4. Ποια είναι η γνώμη σας για τους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς;

Κυκλοφορεί ευρέως πως οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, είναι προαποφασισμένοι, πως εξυπηρετούν συμφέροντα μακράν της λογοτεχνικής αξίας. Δεν μπορώ να ξέρω αν αυτό ευσταθεί, ξέρω όμως πως η ρήση «όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά», έχει πολλάκις αποδειχτεί σωστή. Εύχομαι, στην συγκεκριμένη περίπτωση να είναι λανθασμένη, αν και υπήρξαν φορές που γνωρίζοντας το έργο κάποιου βραβευμένου, δεν κατανοώ τις αιτίες της βράβευσης. Και δεν μιλώ αποκλειστικά για την ελληνική πραγματικότητα.

5. Σε ποια ηλικία εκφραστήκατε για πρώτη φορά, γράφοντας το πρώτο σας πεζό ή ποιητικό κείμενο;

Έγραφα από πολύ μικρή ηλικία, μαθήτρια γυμνασίου ακόμα. Μα, όσα έγραφα, τα καταχώνιαζα σε συρτάρια, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Μεγαλώνοντας, η ζωή δεν σε ρωτά, σου ανοίγει δρόμους κι εσύ οφείλεις να διαλέξεις ποιον θα ακολουθήσεις. Δεν σταμάτησα ποτέ ωστόσο να εκφράζω γραπτά σκέψεις, επιθυμίες κι απορίες. Ανέκαθεν η γραφή ήταν η διαμαρτυρία και η ψυχοθεραπεία μου, ένας ιερός τόπος όπου κάθε δυσκολία νικιέται στο τέλος. Έγραφα όποτε ήθελα να καταλάβω τις φουρτούνες που σκάνε με δύναμη, όποτε έβλεπα ότι ο κόσμος μου χρειάζεται αλλαγή. Ωρίμαζε πάντα η ψυχή μου, γράφοντας. Ακόμα συμβαίνει.

6. Υπήρξε ποτέ στιγμή που θελήσατε να παρατήσετε την ενασχόλησή σας με την συγγραφή; Αν ναι, γιατί;

Ναι, ομολογώ πως τα τελευταία χρόνια πέρασε κάποιες στιγμές από το μυαλό μου η σκέψη να επαναφέρω την παλιότερη συνήθεια της γραφής μόνο για τον εαυτό μου. Όσο περισσότερη ήταν η ενασχόληση μου με την έκδοση των βιβλίων μου, τόσο μεγαλύτερη ήταν και η απογοήτευσή μου για τον  τρόπο που λειτουργεί ο εκδοτικός κόσμος. Όχι μόνο από προσωπική εμπειρία, αλλά και από εμπειρίες ομότεχνων. Πολλά τα «θολά» σημεία που η λογική μου δεν κατάφερνε να επεξεργαστεί. Ο λόγος που με απέτρεψε ήταν η ζεστή, εγκάρδια επικοινωνία με τους αναγνώστες, την οποία εκτιμώ και αγαπώ, πέραν ασφαλώς της εσωτερικής ανάγκης έκφρασης.

7. Γιατί γράφετε;

Γράφω γιατί, όπως ανέφερα ήδη, η γραφή είναι τόπος ιερός, διαμαρτυρία και ψυχοθεραπεία. Γράφω γιατί οι απορίες, οι σκέψεις, οι παρατηρήσεις μου, δεν είναι μόνο δικές μου, αφορούν πολύ ακόμα κόσμο και μέσα από τα βιβλία μου επικοινωνώ μαζί τους, ανταλλάσσουμε απόψεις και επιθυμίες. Αυτή η αλληλεπίδραση ασκεί ιδιαίτερη γοητεία, αφού ανέκαθεν έβρισκα μεγάλο ενδιαφέρον στο να παρατηρώ τις ανθρώπινες συμπεριφορές.

8. Η καλύτερη και η χειρότερη κριτική που ακούσατε για το έργο σας;

Η καλύτερη κριτική που άκουσα ποτέ, ήταν και η χειρότερη ταυτόχρονα, με την έννοια της δυσκολότερα διαχειρίσιμης συναισθηματικά. Μέχρι τώρα, είχα την τύχη και την τιμή να μην ακούσω άλλου είδους άσχημη κριτική.

«Ταυτίστηκα απόλυτα με την ηρωίδα, πόνεσα πολύ. Ήταν σαν να ήξερες, σαν να έγραψες το βιβλίο για μένα».

9. Πιστεύετε πως οι περισσότεροι ομότεχνοί σας γράφουν από εσωτερική ανάγκη ή επιδιώκουν αποκλειστικά το χρήμα και την δόξα;

Αν και στην Ελλάδα δεν πιστεύω πως η συγγραφή μπορεί να θεωρηθεί τόσο προσοδοφόρα ώστε να καθίσταται επάγγελμα, έχω γνωρίσει συγγραφείς με απόλυτη συνείδηση πως αυτό που κάνουν είναι να εκφράζουν μια βαθιά εσωτερική ανάγκη εκτόνωσης και δημιουργικότητας. Έχω γνωρίσει και άλλους, που επιδιώκουν την αναγνωρισιμότητα περισσότερο από κάθε τι άλλο. Άρα, είναι αυστηρά θέμα χαρακτήρα και προτεραιοτήτων. Νομίζω πως ο λογοτεχνικός χώρος δεν διαφέρει από όλους τους υπόλοιπους.

10. Αναφέρετε τρεις χαρακτηρισμούς για τον εαυτό σας για τους οποίους είστε υπερήφανος/η και άλλους τρεις για τους οποίους όχι.

Δεν μπορώ ν’ αλλάξω τα ιδιαιτέρως ελαστικά όρια της υπομονής μου, το πείσμα και την άνευ όρων δοτικότητα στους ανθρώπους που αγαπώ. Δεν ξέρω κι αν θέλω να το κάνω. Με ικανοποιούν και μ’ ενοχλούν ταυτόχρονα, και τα τρία.

Ελάτε να βάλουμε όλοι μας από ένα λιθαράκι ώστε ο λογοτεχνικός κόσμος να γίνει ακόμη ομορφότερος!

Σημαντική σημείωση: Οι απαντήσεις στις συνεντεύξεις των συγγραφέων και των αναγνωστών δίνονται με το δικαίωμα της ελευθερίας του λόγου και αντιπροσωπεύουν αποκλειστικά τις προσωπικές σκέψεις του εκάστοτε συμμετέχοντα. Ο υπεύθυνος της στήλης, Θεόφιλος Γιαννόπουλος και η ιστοσελίδα tovivlio.net δε φέρουν καμία νομική ευθύνη.

Με όλη τη θετική μου ενέργεια

Θεόφιλος Γιαννόπουλος