«Τα τέρατα είναι αληθινά, και τα φαντάσματα επίσης. Ζουν μέσα μας και, μερικές φορές, νικάνε» γράφει στο προλογικό σημείωμα της «Λάμψης» ο Stephen King.
Για τον Τζακ Τόρανς, επίδοξο συγγραφέα και πρώην αλκοολικό, η καινούρια του δουλειά ως χειμερινός επιστάτης στο ξενοδοχείο «Θέα» αποτελεί ευκαιρία για μια νέα αρχή. Εκεί θα μπορέσει να αφοσιωθεί στο γράψιμο, να αποκαταστήσει τις εύθραυστες σχέσεις του με την οικογένειά του και να μείνει μακριά από κάθε είδους πειρασμούς. Η απομόνωση, οι ακραίες καιρικές συνθήκες και οι φήμες για παράξενα περιστατικά που έχουν συμβεί στο παρελθόν στο ξενοδοχείο δεν τον τρομάζουν.
Πράγματι, οι χιονοθύελλες είναι το λιγότερο τρομακτικό φαινόμενο στη «Θέα». Αυτό μπορεί να το επιβεβαιώσει ο πεντάχρονος γιος του Τζακ, ο Ντάνι, ο οποίος αρχίζει να έχει περίεργους εφιάλτες προτού μετακομίσουν εκεί. Γιατί το μικρό αγόρι διαθέτει ένα μοναδικό μεταφυσικό χάρισμα (ή κατάρα;), ένα είδος ενόρασης, τη «λάμψη». Και αυτή η «λάμψη» μοιάζει να ξυπνά το ενδιαφέρον στο ξενοδοχείο – ή σε κάτι κακό, παλιό και σκοτεινό που ζει σε αυτό.
Ο ερχομός του χειμώνα έχει ως αποτέλεσμα η «Θέα» να αποκλειστεί από τα χιόνια· και τότε τα πράγματα αλλάζουν – κι όχι προς το καλύτερο. Ο Ντάνι αρχίζει να αντιλαμβάνεται το αληθινό πρόσωπο του ξενοδοχείου και τις σκοτεινές δυνάμεις που υπάρχουν εκεί, αλλά και τη σταδιακή αλλαγή του πατέρα του. Γιατί ο Τζακ πλέον δεν θυμίζει τον άνθρωπο που ήταν όταν μετακόμισαν στη «Θέα», αλλά ένα πλάσμα που ισορροπεί ανάμεσα στη λογική και την παράνοια. Γιατί έχει αρχίσει να θεωρεί τον εαυτό του ως αναπόσπαστο μέλος του προσωπικού του ξενοδοχείου – ενός αιώνιου προσωπικού. Και φαίνεται πρόθυμος να κάνει ό,τι χρειαστεί, ώστε να αποδείξει σε όλους την αξία του. Ακόμα κι αν πρέπει να θυσιάσει γι’ αυτό την οικογένειά του…
Η «Λάμψη» δεν έχει χαρακτηριστεί άδικα ως ένα από τα καλύτερα θρίλερ που γράφτηκαν ποτέ. Οι περιγραφές του τοπίου και του ξενοδοχείου, των γεγονότων που εκτυλίσσονται εκεί, αλλά και οι σκιαγραφήσεις των χαρακτήρων, συνθέτουν ένα έργο χορταστικό, μια πλοκή συναρπαστική, με εξελίξεις που κόβουν την ανάσα, παγώνουν το αίμα και κάνουν την καρδιά να χτυπάει πιο γρήγορα. Ο King το καταφέρνει αυτό σε κάθε του βιβλίο· είναι το δικό του μοναδικό χάρισμα. Δεν λείπει η χαρακτηριστική «φλυαρία» του σε ορισμένες περιγραφές, βέβαια, όμως το σύνολο του βιβλίου είναι τόσο επιβλητικό, που αυτή παραβλέπεται και καταλήγει να συγκαταλέγεται τελικά στα θετικά του στοιχεία. Ιδανικότατο είναι και το σκηνικό όπου εκτυλίσσεται η ιστορία: ένα μεγάλο απομονωμένο ξενοδοχείο, αποκλεισμένο από το χιόνι και τον πάγο, αποκομμένο από τον έξω κόσμο και από οποιονδήποτε απρόσκλητο επισκέπτη.
Παρότι οι περιγραφές των μεταφυσικών πλασμάτων που έχουν τη «Θέα» ως αιώνια κατοικία τους μπορούν να σε κάνουν να ανατριχιάσεις με τη γλαφυρότητά τους, δεν είναι αυτές το πιο τρομακτικό κομμάτι του βιβλίου. Δεν είναι η πεθαμένη κυρία του 217, δεν είναι τα φυτογλυπτά που ζωντανεύουν, δεν είναι οι καλεσμένοι στο ξέφρενο πάρτι που επαναλαμβάνεται αέναα στην αίθουσα χορού ή το ασανσέρ που ανεβοκατεβαίνει μόνο του. Το πιο τρομακτικό κομμάτι αφορά στην αποτύπωση της ψυχοσύνθεσης του κεντρικού ήρωα και στο πώς αυτή κλιμακώνεται, στη συνεχή πάλη με τον εαυτό του και την παράνοια του περιβάλλοντός του και στην οριστική, τελική του παράδοση σε δυνάμεις απόκοσμες και πολύ πιο ισχυρές από τον ίδιο, που τον μετατρέπουν σε κάτι που δεν έχει καμία σχέση με την αρχική μορφή του. Η σταδιακή κλιμάκωση του χαρακτήρα του Τζακ Τόρανς είναι αναμφίβολα ένα από τα πιο δυνατά σημεία του βιβλίου: ένας άνθρωπος που κουβαλά πολλά τραύματα από το παρελθόν του και αμφιβάλλει πολλές φορές για την ικανότητά του να ελέγχει τις συνεχείς ψυχολογικές του μεταπτώσεις και τη συμπεριφορά του προς την οικογένειά του μετατρέπεται στο ιδανικό υποχείριο του Κακού, ώστε αυτό να αποκτήσει αυτό που πραγματικά θέλει – τη «λάμψη» του μικρού Ντάνι. Αν δεν είναι τρομακτική αυτή η αίσθηση του ανίσχυρου μπροστά στην απόλυτη καταστροφή, τότε τι είναι; Κι όμως, ο τραγικός αυτός ήρωας, ο ανήμπορος να αντισταθεί τελικά στο σκοτάδι του, είναι τόσο ανθρώπινα πλασμένος που παραμένει συμπαθής μέχρι το τέλος.
Όλα τα ψυχογραφήματα των ηρώων είναι λεπτοδουλεμένα, προσεγμένα μέχρι τη λεπτομέρεια, αποτυπώνοντας στο χαρτί ανθρώπους διαφορετικούς μεταξύ τους, που όμως ενώνονται από τις λεπτές και αόρατες κλωστές του πεπρωμένου. Ο Τζακ Τόρανς είναι η αντρική φιγούρα που προσπαθεί συνεχώς να πείσει (κυρίως τον ίδιο του τον εαυτό) πως είναι επαρκής πατέρας και σύζυγος και μπορεί να φροντίσει την οικογένειά του – κι ας αποδεικνύεται ο πιο αδύναμος κρίκος της. Αντίθετα ο Ντάνι Τόρανς, μόλις στα πέντε του χρόνια καλείται να διαχειριστεί καταστάσεις αδιανόητες για τον οποιονδήποτε – και αποδεικνύεται ο πιο δυνατός. Οι ρόλοι έχουν για τα καλά αντιστραφεί εδώ. Και στη μέση η σύζυγος, η Γουέντι, να προσπαθεί να διατηρεί τις εύθραυστες ισορροπίες και να τιθασεύει τους φόβους και τις ανησυχίες της – μέχρι να συνειδητοποιήσει πως η σωτηρία του Ντάνι και η επιβίωσή τους είναι μονόδρομος. Οι… μόνιμοι κάτοικοι της «Θέας», από την άλλη πλευρά, φροντίζουν να θρέφουν αδιαλείπτως το στοιχείο του υπερφυσικού τρόμου και να διατηρούν υψηλούς τους αναγνωστικούς παλμούς μέχρι τη συγκλονιστική κορύφωση.
Καθηλωτικό, ατμοσφαιρικό, καταιγιστικό, τρομακτικό και ταυτόχρονα βαθιά ανθρώπινο, το βιβλίο αυτό ταξιδεύει τον αναγνώστη σε ένα απομονωμένο ξενοδοχείο στο Κολοράντο, προσφέροντάς του το καλύτερο θεωρείο με την ωραιότερη Θέα, ώστε να απολαύσει στο έπακρο την απολαυστική «παράσταση» που έχει ετοιμάσει γι’ αυτόν ο μετρ του τρόμου, ο μοναδικός Stephen King.
0 Σχόλια