–

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη

–

Η Δώρα, μια άβουλη μητέρα είναι παντρεμένη με τον Τάκη και έχουν τρία παιδιά, τη δυσλεκτική Μάντια που είναι η κεντρική ηρωίδα του βιβλίου μας και τα δίδυμα Μηνά και Βλάση. Ο Τάκης, ένας αιμοβόρος, νταής, αλκοολικός και πάντα οργισμένος άντρας, χτυπούσε ανελέητα δίχως λόγο και αφορμή τόσο τη γυναίκα του όσο και την κόρη του, προξενώντας πέραν των σωματικών, ανεξίτηλα ψυχικά τραύματα. Ξυλοδαρμοί, επικίνδυνα χτυπήματα που προκαλούσαν ανείπωτο πόνο αλλά και σημάδια στο σώμα που μπορεί να χάνονταν με τον καιρό, ή να κουκουλώνονταν με «βαφτικά», μα έμεναν θαμμένα στα δύσβατα της ψυχής για πάντα.

Η Μάντια μεγάλωσε χωρίς φίλες, χωρίς συγγενείς, χωρίς προσκλήσεις σε παιδικά πάρτι, με περιφρόνηση, μια ζωή στο περιθώριο, μονάχα με τη ζεστή αγκαλιά της μάνας που παρακολουθούσε στωικά τα όσα διαδραματίζονταν στο σπίτι της, βιώνοντας και η ίδια αρρωστημένες καταστάσεις χωρίς να αντιλαμβάνεται ότι όλο αυτό είναι στη σφαίρα του παράλογου μιας και η κακοποίηση τής ήταν μια παντελώς άγνωστη λέξη.

Τα συναισθήματα της Μάντιας ανάμεικτα. Λύπη, ντροπή αλλά και εγωισμός μαζί με περηφάνεια, την κρατούν ζωντανή. Ο πατέρας για εκείνη είναι ένας διαρρήκτης. Ρημάζει τη ζωή τους όταν υπάρχει και ποτέ δεν εμφανίζει το αληθινό του πρόσωπο, ενώ τα ανήθικα και πικρόχολα σχόλια και οι αηδιαστικές κουβέντες που ξεστόμιζε στην κόρη του, ήταν αρκετά για να θέλει να απομακρυνθεί από το σπίτι τους. Μονάχα τα δίδυμα τον είχαν σαν θεό τους και προσπαθούσαν να του μοιάσουν, προσδοκώντας σε κάτι τόσο αποτρόπαιο και σαθρό.

Η Μάντια με τη βοήθεια της Δώρας, το σκάει από το σπίτι και αναζητά καταφύγιο στη Θεσσαλονίκη. Γνωρίζει τη Λενιώ, η οποία σπουδάζει ψυχολογία και εργάζεται σε ένα καφέ και σε ένα μπαράκι της αδειάζει τα εσώψυχά της σε έναν εμετικό μονόλογο που στάζει χολή.

Στη ζωή της θα έρθει ο Άκης, ένας 39χρονος κούκλος και ευκατάστατος φιλόλογος, λάτρης της ελληνικής γλώσσας σε προσβλητικό βαθμό, τόσο που τη διόρθωνε και την επέπληττε από την πρώτη φορά που την αντίκρισε στη Θεσσαλονίκη.

Ο Άκης είναι μια φυσιογνωμία με πολλές εκδοχές. Άλλες φορές αυταρχικός, ζηλιάρης, γεμάτος οργή όταν έπινε και μεθούσε και άλλες πάλι στοργικός και περιποιητικός.  Ζει σε ένα απομονωμένο σπίτι, μια διώροφη βίλα, προσέχει την εμφάνιση και τη σωματική του υγεία και συνάπτει με τη Μάντια μια αλλοπρόσαλλη σχέση, θέλοντας να έχει σε όλα, το πάνω χέρι. Της ζητά τυφλή υπακοή, κάτι που η Μάντια δίνει χωρίς δεύτερες σκέψεις, μισεί τη φίλη της Λενιώ και προσπαθεί να τις απομακρύνει, ώσπου στη ζωή τους εμφανίζεται μια εγκυμοσύνη που χαροποιεί στο έπακρο τον Άκη και στερεί τα λίγα ψήγματα ελευθερίας της Μάντιας.

Η φυλακή – ανάκτορο έγινε το σπίτι της και η Λενιώ μια κουκίδα στη ζωή της…

Δυστυχώς η μοίρα της κρύβει πολλά και η επανάληψη έχει την τιμητική της. Βρισιές, γροθιές, ένας πολιτικός γάμος, ένα γαμήλιο τραπέζι για τέσσερις, η έλλειψη της ιατρικής παρακολούθησης, μια νοητικά ασθενής στον στενό οικογενειακό κύκλο, μια γούνα τσιντσιλά, μια ταινία στο Netflix, ο τηλεφωνικός αριθμός 1-800, ένα παμπάλαιο κουμπωτό κινητό Alcatel, σωματικές τιμωρίες συνοδεία με ξεμαλλιάσματα και σφαλιάρες αλλά και ένα αποφρακτικό παχύρρευστο οξύ, λαμβάνουν χώρα και ταρακουνούν τον αναγνώστη στον υπερθετικό βαθμό.

Εύλογη ερώτηση που αυθόρμητα σου γεννιέται, γιατί δε φεύγει; Δεν ήθελε. Ίσως ήταν δειλή, ίσως παραιτημένη από όλα, ίσως είχε μάθει να επιβιώνει σε παρόμοιες καταστάσεις ή πάλι ίσως να αναζητούσε τη νηνεμία και την αγάπη και ήλπιζε ότι θα τη βρει.

Το τέλος της ιστορίας κρατά τον αναγνώστη στην κόψη του ξυραφιού και ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του εκδοχή σχετικά με την εξέλιξη της ζωής της ηρωίδας. Για μένα το βιβλίο του Αύγουστου Κορτώ, ένα μικρό βιογραφικό του οποίου υπάρχει στο τέλος της παρουσίασης, είναι μια δυνατή γροθιά, μια άβαφτη εκδοχή της κακοποίησης, χωρίς ωραιοποιήσεις και επιδερμικές αναφορές.

Μια καυστική άποψη για την κακοποίηση της γυναίκας, τέτοια ώστε να αφυπνιστούν οι συνειδήσεις, να ξυπνήσουν οι από λήθαργο αισθήσεις και να δούμε κατάματα το αληθινό πρόσωπο αυτής της μάστιγας, αυτής της τραγωδίας. Φυσικά αν εστιάσεις εκτενέστερα στο εξώφυλλο, μπορείς να αντιληφθείς σε μεγάλο βαθμό τη δυναμική που κρύβεται στο κείμενο και σε περιμένει να την ανακαλύψεις.

Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης  θύμωσα, προβληματίστηκα, τράβηξα το βλέμμα από τις λέξεις φοβούμενη τη συνέχεια, λυπήθηκα για τα δεινά της Μάντιας, πόνεσα μαζί της, γεύτηκα την αγωνία της συνέχειας και προσπάθησα να ταυτιστώ για να κατανοήσω τις επιλογές και τις σκέψεις της.

Οφείλω να ομολογήσω ότι η δομή και η ανυπαρξία κεφαλαίων με κούρασε, αλλά όσο προχωρά η ιστορία, δεν στέκεσαι σε τέτοια σημεία, παρά προσπερνάς τέτοιες λεπτομέρειες, για να φτάσεις διακαώς στο τέλος του ταξιδιού.

Από τα βιβλία που διαβάζω, επιλέγω μια φράση, για να την μοιραστώ μαζί σας. Από το βιβλίο του Αύγουστου Κορτώ, επέλεξα την παρακάτω:

…κανείς δε μπορεί να σώσει αυτόν που δε θέλει με τίποτα να σωθεί – απ’ το πένθος, την ιδιότητα του θύματος, απ’ τον εθισμό, την αυτοκαταστροφή…

Ο Αύγουστος Κορτώ, κατά κόσμον Πέτρος Χατζόπουλος, γεννήθηκε το 1979 στη Θεσσαλονίκη. Έχει εκδώσει διηγήματα, μυθιστορήματα, ποιήματα, νουβέλες, κριτικές και βιβλία για παιδιά. Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν τα μυθιστορήματά του Το βιβλίο της Κατερίνας (2013), Επειδή είναι η καρδιά μου (2014), Μικρό χρονικό τρέλας (2016), Ρένα (2017), Σκυλίσια ψυχή (2018), Το μυστικό του Λεονάρντο (2019), Δέσποινα (2020), Όταν κοιμούνται οι φίλοι μου (2021), Μισό παιδί (2021), Η άλλη Κατερίνα (2022), Η μικρή λέξη αγάπη (2022), τα ευθυμογραφήματα Έρως ανίκατε μάσαν (2015), Νεοελληνική μυθολογία (2016), Ο άνθρωπος που έτρωγε πολλά (2016), Φωτιά στα Σαββατόπαχα (2018), η μαρτυρία Η καλύτερη χειρότερη μέρα της ζωής σου. Κουβέντες για το φως μες στο σκοτάδι της κατάθλιψης (2020).

Επίσης, έχει γράψει βιβλία για παιδιά: Η εξαφάνιση της Ντόροθυ Σνοτ (2003), που απέσπασε το Κρατικό Βραβείο παιδικής λογοτεχνίας, καθώς και το Βραβείο Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού βιβλίου, Ο στοιχειωμένος πύργος της Ούρσουλα ντε Φλαφ (2005), Η μαμά δε θέλει να μου πάρει ζωάκι (2005), Έγκλημα στο Τούνδρα εξπρές (2011), Δεν ξανακάνω μπάνιο ποτέ! (2013), Το καταραμένο περιδέραιο της Νιαουφερτίτης (2016), Κορνήλιος Κρικ, σκίουρος ντετέκτιβ (2016) και Το ουφάκι (2017).

Το βιβλίο κυκλοφορεί από την Πατάκη.