Σίγουρα κανείς δε θα περίμενε το 1996, όταν πρωτοεκδόθηκε, να διαβάσει -πόσω μάλλον, να αποδεχθεί και να πιστέψει- τα λεγόμενα και κυρίως τα γραφόμενα του Samuel Huntington. Ο εν λόγω κύριος ήταν ήδη καθηγητής του Χάρβαρντ, πρόεδρος της Ακαδημίας Διεθνών Σπουδών, πρόεδρος της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Επιστημών, διευθυντής σχεδιασμού ασφαλείας στο Εθνικό Συμβούλιο Ασφαλείας επί προεδρίας Τζίμι Κάρτερ, ιδρυτής και συνεκδότης του περιοδικού Foreign Policy! Τι θα μπορούσε λοιπόν να μας πει ένας «τέτοιος» κύριος γέννημα-θρέμμα του αμερικανικού συστήματος για συγκρούσεις πολιτισμών και ιδίως όταν πολλοί ήταν υποψιασμένοι ότι αυτή η συγκεκριμένη χώρα, πρωτοστατούσε σε αυτές τις συγκρούσεις;
Το βιβλίο του όμως, ήρθε και τάραξε τα ήδη τρικυμιώδη ύδατα της παγκόσμιας τάξης και πολιτικής. Ναι, ένας Αμερικάνος του συστήματος έλεγε τα πράγματα όπως ήταν και κυρίως όσο περνούσε ο καιρός, επαληθεύονταν αυτά που έγραφε. Όχι ως ένα σενάριο που κάποια «γεράκια» είχαν καλά ενορχηστρώσει και σχεδιάσει σε σκοτεινούς διαδρόμους μυστικών υπηρεσιών κάπου εκεί στο Langley της Virginia των Η.Π.Α. ή έστω στα φωτεινά δωμάτια του Λευκού Οίκου, αλλά ως μια πραγματικότητα εντελώς σκληρή και αδυσώπητη. Κι αν ο Φράνσις Φουκουγιάμα ονειρευόταν μια αιώνια ειρήνη μεταξύ των λαών και των πολιτισμών, ο Huntington ήρθε και του απόδειξε, εντελώς προκλητικά και προφητικά, ότι κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να ισχύσει.
Το βιβλίο αυτό έχει καταστεί ένα είδος -ας μου επιτραπεί η έκφραση- manual, στις Διεθνείς Σχέσεις και ως τέτοιο πια αντιμετωπίζεται. Αγγίζει, όχι επιδερμικά, αλλά εισχωρεί σε βάθος και αναλύει όλες τις πτυχές και τους λόγους που θα μπορούσαν δύο ή και περισσότεροι πολιτισμοί να έρθουν σε αντιπαράθεση.
Επιλέγω μέσα από το βιβλίο, Κεφ. 6-σελ. 159: «Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου μία χώρα μπορούσε να είναι ουδέτερη, και πράγματι πολλές ήταν, ή μπορούσε να τοποθετηθεί με τη μία πλευρά ή την άλλη… Ωστόσο στον νέο κόσμο, η πολιτισμική ταυτότητα είναι ο κεντρικός παράγοντας για τη διαμόρφωση των συνεργασιών… Το ερώτημα «Με ποιους είσαι;» αντικαταστάθηκε από το πολύ βασικότερο ερώτημα «Ποιος είσαι;». Κάθε κράτος πρέπει να μπορεί να απαντήσει στο ερώτημα αυτό. Η απάντηση που δίνει κάθε κράτος, η πολιτισμική του ταυτότητα δηλαδή, προσδιορίζει τη θέση του στην παγκόσμια πολιτική, καθορίζει τους φίλους και τους εχθρούς του».
Και, Κεφ. 8-σελ. 234-235: «…η υποκρισία, τα διπλά μέτρα και σταθμά και τα «ναι μεν αλλά» είναι το τίμημα των αξιώσεων για παγκοσμιότητα. Η δημοκρατία προωθείται, αλλά όχι όταν φέρνει φονταμενταλιστές του Ισλάμ στην εξουσία. Η μη διάδοση των πυρηνικών όπλων απαιτείται από το Ιράν και το Ιράκ, αλλά όχι από το Ισραήλ. Το ελεύθερο εμπόριο είναι το ελιξίριο της οικονομικής ανάπτυξης, αλλά δεν ισχύει για την αγροτική παραγωγή. Τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι πρόβλημα για την Κίνα, αλλά όχι για τη Σαουδική Αραβία. Η επιθετική διάθεση εναντίων Κουβετιανών ιδιοκτητών πετρελαιοπηγών απωθείται με τη χρήση στρατιωτικής δύναμης, όχι όμως και όταν στρέφεται εναντίον των Βοσνίων που δεν είναι ιδιοκτήτες πετρελαιοπηγών. Τα διπλά μέτρα και σταθμά είναι στη πράξη το αναπόφευκτο τίμημα των οικουμενικών αξιακών μέτρων και σταθμών».
Μη διστάσετε λοιπόν, να αγοράσετε και κυρίως να μελετήσετε βαθιά αυτό το βιβλίο. Τα οφέλη πολλαπλά. Σίγουρα θα εννοήσετε το πώς διαμορφώθηκαν λαοί και συνειδήσεις στο τέλος του 20ού αιώνα και το πως θα βαδίσει ο 21ος, που ήδη διανύουμε…
_
γράφει ο Θανάσης Σταυρόπουλος από τη σελίδα Βιβλιοσημεία
αναρτήθηκε από τη Λιάνα Τζιμογιάννη για το τοβιβλίο.net
0 Σχόλια