–

γράφει η Μαρία Βασιλειάδου

–

Μπορεί, άραγε, η ξενοιασιά και η ελευθερία των νεανικών μας χρόνων να εμφανιστεί ξανά μπροστά μας στην εποχή της ωριμότητας; Μπορεί η ζωή να φαντάζει πιο εύκολη όταν έχει κάνει ήδη τον κύκλο της; Και αν ναι, είναι όντως έτσι ή υπάρχουν καταστάσεις, αποφάσεις και συνέπειες αυτών μεταμφιεσμένες με ένα πέπλο αυταπάτης;

«Η χαμένη κόρη» της Έλενα Φερράντε προσπαθεί να αποδείξει ότι μπορεί αυτό που καταγράφεται στο μυαλό και στην ψυχή μας να έχει διαφορετική έννοια και δυναμική από αυτή που του έχουμε δώσει, και ότι αυτό που φαντάζει δύσκολο μπορεί εύκολα να πάρει τη μορφή του απελευθερωτικού, καθώς και ό,τι μας φαίνεται μακρινό μπορεί κάλλιστα να είναι πολύ δικό μας.

Σε αυτό το σύντομο κοινωνικό μυθιστόρημα, μόλις 180 σελίδων, η συγγραφέας μάς συνεπαίρνει σε ένα ταξίδι ψυχογραφίας ηρώων. Μέσα από θυελλώδεις οικογενειακές σχέσεις, αποφάσεις και προφάσεις το βιβλίο ξεδιπλώνει με ειλικρίνεια, ρεαλισμό και στοχασμό τη γυναικεία φύση. Η μητρότητα εμφανίζεται όχι σαν αυτοσκοπός αλλά σαν μια επιλογή που πολλές φορές μπορεί να μην έχει την αίγλη και την αξία που της προσδίδει η κοινωνία. Η Φερράντε απομυθοποιεί τον όρο αλλά και την ουσία του ρόλου της γυναίκας ως μητέρας μέσα από την άμεση και ατόφια γραφή της. Εμφανίζει τη γυναίκα ως ένα ον διχασμένο ανάμεσα σε επιθυμίες και απαιτήσεις, κοινωνικές και οικογενειακές.

Η ηρωίδα ούσα σε ωριμότερη ηλικία μπορεί να αποστασιοποιηθεί από τα γεγονότα του δικού της παρελθόντος και να κρίνει την ίδια αλλά και τους γύρω της μέσα από μια άλλη ματιά. Η αλήθεια της θα εμφανιστεί μπροστά της και θα ζητήσει εξηγήσεις, αλλά θα φέρει και τη λύτρωση. Το ταξίδι χαλάρωσης θα μετατραπεί σε ταξίδι ενδοσκόπησης και απολογισμού που θα καταλήξει στην ελπίδα και τη μετάνοια. Το γήινο του χαρακτήρα της και η ειλικρινής παρουσίαση του ρόλου της γυναίκας μπορεί να ξενίσει και ίσως να εκνευρίσει κάποιους, χωρίς αυτό να μειώνει το αληθές των λόγων της. Άλλωστε, ποιος ο σκοπός των βιβλίων αν δεν ενέχουν και την πραγματικότητα μέσα τους;

«Η χαμένη κόρη» δεν απαίτησε πολύ από το χρόνο μου, μιας και λόγω μεγέθους αλλά και λόγω γραφής με αιχμαλώτισε μόνο για μια μέρα. Το μήνυμά της, ωστόσο, υπάρχει ακόμα μέσα μου. Ο εξομολογητικός χαρακτήρας και η οικεία ατμόσφαιρα του βιβλίου προκαλούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη και μολονότι το θέμα είναι η μητρότητα, ακόμα και ένας άντρας θα μπορούσε να βρει σημεία άξια προσοχής. Η αμεσότητα του πρώτου προσώπου στη γραφή μετατρέπει την αφήγηση περισσότερο σε συζήτηση της Φερράντε με τον αναγνώστη παρά σε συγγραφή. Αυτό είναι και το δυνατό χαρακτηριστικό της ως συγγραφέας, άλλωστε: να σε κάνει ενεργό κομμάτι της ιστορίας της.

Αυτό που θα μπορούσα δίχως ενδοιασμό να πω είναι ότι σίγουρα θα βρείτε κάπου και με κάποια μορφή τον εαυτό σας μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου. Δεν θα χρειαστεί να ψάξετε πολύ. Η ίδια η συγγραφέας θα σας χαμογελάσει όταν θα βρεθείτε μπροστά της.