Και θέλω να παίζουμε κρυφτό και να σου δίνω τα ρούχα μου
και να σου λέω πόσο μ’ αρέσουν τα παπούτσια σου
και να κάθομαι στα σκαλιά ενώ εσύ κάνεις ντουζ
και να σου τρίβω το σβέρκο
και να σου φιλάω τα πόδια και να σε κρατάω απ’ το χέρι
και να βγαίνουμε για φαγητό
και να μη με νοιάζει που τρως το δικό μου
και να σε συναντώ στου Ρούντυ και να μιλάμε για τον καιρό
και να πληκτρολογώ τα γράμματά σου
και να κουβαλάω τα πράγματά σου
και να γελάω με την παράνοιά σου
και να σου δίνω κασέτες που δεν τις ακούς
και να βλέπουμε σπουδαίες ταινίες και να βλέπουμε άθλιες ταινίες
και να γκρινιάζουμε για το ραδιόφωνο
και να σε βγάζω φωτογραφίες όταν κοιμάσαι
και να σηκώνομαι για να σου φέρνω καφέ
και κουλούρια και κρουασάν
και να πηγαίνουμε στου Φλόρεντ
και να πίνουμε καφέ τα μεσάνυχτα
και να μου κλέβεις τα τσιγάρα
και ποτέ να μην μπορώ να βρω ένα σπίρτο
και να σου λέω τι είδα στην τηλεόραση το προηγούμενο βράδυ
και να σε πηγαίνω στον οφθαλμίατρο
και να μη γελάω με τα αστεία σου
και να σε θέλω το πρωί μα να σ’ αφήνω να κοιμηθείς λίγο ακόμα
και να φιλάω την πλάτη σου και να χαϊδεύω το δέρμα σου
και να σου λέω πόσο μ’ αρέσουν τα μαλλιά σου,
τα μάτια σου, τα χείλη σου,
ο λαιμός σου, το στήθος σου, ο κώλος σου
και να περιμένω στα σκαλιά καπνίζοντας
μέχρι να γυρίσει σπίτι ο γείτονάς σου
και να περιμένω στα σκαλιά καπνίζοντας
μέχρι εσύ να γυρίσεις σπίτι
και να ανησυχώ όταν αργείς
και να ξαφνιάζομαι όταν έρχεσαι νωρίς
και να σου δίνω ηλιοτρόπια
και να πηγαίνω στο πάρτι σου
και να χορεύω μέχρι τελικής πτώσης
και να μετανιώνω όταν κάνω λάθος
και να χαίρομαι όταν με συγχωρείς
και να κοιτάω τις φωτογραφίες σου
και να εύχομαι να σε ήξερα από πάντα
και ν’ ακούω τη φωνή σου στα αυτιά μου
και να νιώθω το δέρμα σου στο δέρμα μου
και να τρομάζω όταν θυμώνεις
και το ένα σου μάτι έχει γίνει κόκκινο
και το άλλο γαλάζιο και η χωρίστρα σου στα αριστερά
και το πρόσωπο σου σαν Κινέζου
και να σου λέω ότι είσαι πανέμορφος
και να σε αγκαλιάζω όταν αγχώνεσαι
και να σε κρατάω όταν πονάς
και να σε θέλω όταν σε μυρίζω
και να σε προσβάλλω όταν σε αγγίζω
και να κλαψουρίζω όταν είμαι δίπλα σου
και να κλαψουρίζω όταν δεν είμαι
και να μου τρέχουν τα σάλια στο στήθος σου
και να σε πνίγω τη νύχτα
και να κρυώνω όταν παίρνεις την κουβέρτα
και να ζεσταίνομαι όταν δεν την παίρνεις
και να λιώνω όταν χαμογελάς
και να διαλύομαι όταν γελάς
και να μην καταλαβαίνω γιατί νομίζεις ότι σε απορρίπτω
όταν δε σε απορρίπτω
και να αναρωτιέμαι πως σου πέρασε απ’ το μυαλό
ότι θα μπορούσα
ποτέ να σ’ απορρίψω
και να αναρωτιέμαι ποιος είσαι
αλλά να σε δέχομαι ούτως ή άλλως
και να σου λέω για το μαγεμένο ξωτικό του δάσους
που διέσχισε πετώντας τον ωκεανό επειδή σε αγαπούσε
και να σου γράφω ποιήματα
και να αναρωτιέμαι γιατί δε με πιστεύεις
και να αισθάνομαι κάτι τόσο βαθύ
που να μη βρίσκω λόγια να το περιγράψω
και να θέλω να σου αγοράσω ένα γατάκι
το οποίο θα ζηλεύω επειδή θα το προσέχεις περισσότερο από μένα
και να σε κρατάω στο κρεβάτι όταν πρέπει να φύγεις
και να κλαίω σα μικρό παιδί όταν τελικά το κάνεις
και να διώχνω τις κατσαρίδες
και να σου αγοράζω δώρα που δε θέλεις
και να τα παίρνω πάλι πίσω
και να σου ζητάω να με παντρευτείς
και να λες πάλι όχι
αλλά να συνεχίζω να στο ζητάω
επειδή αν και νομίζεις ότι δεν το εννοώ
πάντα το εννοούσα από την πρώτη φορά που στο ζήτησα
και να περιπλανιέμαι στην πόλη
με τη σκέψη πως είναι άδεια χωρίς εσένα
και να θέλω ό,τι θέλεις
και να νομίζω ότι χάνω τον εαυτό μου
αλλά να ξέρω πως είμαι ασφαλής μαζί σου
και να σου λέω για τη χειρότερη πλευρά μου
και να προσπαθώ να δώσω τον καλύτερο εαυτό μου
επειδή δεν αξίζεις τίποτα λιγότερο
και να απαντάω στις ερωτήσεις σου
όταν θα προτιμούσα να μην το κάνω
και να σου λέω την αλήθεια
όταν στην πραγματικότητα δεν το θέλω
και να προσπαθώ να είμαι ειλικρινής
επειδή ξέρω ότι το προτιμάς
και να νομίζω ότι όλα έχουν τελειώσει
αλλά να κρατιέμαι για δέκα λεπτά ακόμα
πριν με πετάξεις έξω από τη ζωή σου και ξεχάσω ποια είμαι
και να προσπαθώ να σε πλησιάσω
επειδή είναι όμορφα να σε μαθαίνω και αξίζει τον κόπο
και να σου μιλάω κακά γερμανικά και εβραϊκά χειρότερα
και να σου κάνω έρωτα στις τρεις το πρωί
και κάπως
με κάποιο τρόπο
να σου εκφράζω έστω και λίγο
τον ακάθεκτο
τον ακατάλυτο
τον ακατάσβεστο
τον μεταρσιωτικό
τον ψυχαναλυτικό
τον άνευ όρων
τον τα πάντα πληρούντα
τον δίχως τέλος και δίχως αρχή,
ερωτά μου για σένα.
_
Crave, της Sarah Kane, μετάφραση: Τζένη Μαστοράκη
(πηγή)
Ένας απόλυτος ύμνος του έρωτα σε όλες του τις εκφάνσεις, από την γέννηση μέχρι τον θάνατό του, είναι το παρατιθέμενο απόσπασμα του θεατρικού έργου της Σάρα Κέιν.
Η Σάρα Κέιν (Sarah Kane) ήταν μια αγγλίδα συγγραφέας θεατρικών έργων, η οποία και έζησε από το 1971 έως τον Φεβρουάριο του 1999. Ο πρόωρος θάνατός της, αποτέλεσμα της χρόνιας κατάθλιψης από την οποία έπασχε, προήλθε από την ίδια, καθώς βρέθηκε κρεμασμένη από τα κορδόνια των παπουτσιών της, στο μπάνιο του νοσοκομείου όπου νοσηλευόταν.
Η Κέιν ξεκίνησε τα πρώτα της βήματα ενασχολούμενη με την ποιητική τέχνη μέχρις ότου συνειδητοποίησε ότι αυτό που ουσιαστικά της ταίριαζε ήταν το θεατρικό σανίδι. Έτσι, τα έργα που συνέθεσε κατά τη διάρκεια του σύντομου βίου της, ήταν ως επί των πλείστων θεατρικά έργα, που όμως καμία σχέση δεν είχαν με ανάλογα έργα της εποχής της.
Κύριο χαρακτηριστικό των έργων της ήταν η βίαιη δράση επί σκηνής, η οποία συνήθως συνδεόταν άρρηκτα με μια παθιασμένη ιστορία έρωτα, άλλοτε εμπνευσμένη από προσωπικά της βιώματα και άλλοτε από συνθέσεις άλλων σπουδαίων συγγραφέων (π.χ. Phaedra’s Love). Αδιαμφισβήτητα γίνεται λόγος για μια μικρή επανάσταση στα δεδομένα της τότε σκηνής, όχι τόσο από άποψη εποχής (μιλάμε για μια σύγχρονη ουσιαστικά συγγραφέα), όσο από άποψη χώρου και χρόνου και δράσης στην σκηνή.
Το θέατρο της Κέιν σε καμία περίπτωση δεν είναι ανάλαφρο ή «οριοθετημένο». Έχει πολύ βαθιά και «βαριά» για τον θεατή νοήματα και δεν ακολουθεί κάποιους συγκεκριμένους κανόνες παρά μόνο το συναίσθημα αυτό καθ’ αυτό. Ίσως η δύσκολη προσωπική της ζωή και τα προβλήματα της ώθησαν την Κέιν στο να εκφραστεί με αυτόν τον τρόπο επάνω στο χαρτί. Αυτό ωστόσο που έχει σημασία είναι πως η παρακαταθήκη που άφησε πίσω της, εάν και μικρή, είναι εξέχουσας σημασίας.
Το παρατιθέμενο απόσπασμα από το έργο της με τίτλο “Crave” είναι ένα αρκετά διαφορετικό από τα άλλα και αυτό γιατί λείπει το βίαιο στοιχείο που προαναφέραμε. Παρ’ όλη την απουσία της βιαιότητας όμως γίνεται φανερή μια ένταση και μια έντονη ταχύτητα στον λόγο, πράγμα που από μόνο του τον κάνει ξεχωριστό και σε καμία περίπτωση βαρετό ή παρωχημένο.
Έντονη και η ύπαρξη του «εγώ», όπως και αυτή του «εσύ». Αυτά τα δύο πρόσωπα και ουσιαστικά η πρωτοπρόσωπη αφήγηση, κάνουν το έργο μια ερωτική εξομολόγηση. Ο έρωτας για τον οποίο μιλάει η αφηγήτρια είναι πραγματικός και παροντικός ενώ συχνά γίνονται αναφορές και στο παρελθόν του ερωτευμένου ζευγαριού.
Μια αγάπη, λοιπόν, που πήρε σάρκα και οστά και λόγια που είτε μιλούν για καταστάσεις που έγιναν, είτε μιλούν για άλλες που θέλει το «λυρικό εγώ» να γίνουν, μοιάζουν και αυτά με την σειρά τους να λαμβάνουν την ίδια σάρκα και τα ίδια οστά.
Το έργο αυτό της Σάρα Κέιν είναι δραματικό και λυρικό ταυτόχρονα. Δραματικό γιατί παίζεται σε μία σκηνή και λυρικό γιατί στέκεται άνετα από μόνο του και σαν ποίημα.
Ένα μικρό μόνο κομμάτι της σπουδαίας αυτής ερωτικής εξομολόγησης θα μπορούσε εύκολα να αποτελέσει αντικείμενο διδακτορικής διατριβής και αυτό γιατί η ουσία που εμπεριέχεται σε αυτό, δεν μας επιτρέπει να το χαρακτηρίσουμε ως κάτι το απτό και το συνηθισμένο.
Ακόμη και ο χαρακτηρισμός «ερωτική εξομολόγηση» είναι πολύ λίγος για αυτόν τον σπουδαίο λόγο. Και παρ’ όλο που αυτός μιλάει για απλά καθημερινά πράγματα που συμβαίνουν ανάμεσα σε ένα ζευγάρι, καταφέρνει να τα κάνει τόσο σύνθετα ώστε να φαίνονται στον αναγνώστη ή στον θεατή σαν να είναι απίθανα να τα ζήσει κανείς.
Από την μία απόμακρη και από την άλλη οικεία κατάσταση και όλα αυτά στολισμένα με την ένταση, την ταχύτητα, το πάθος, το συναίσθημα, τον λυγμό και την κομμένη αναπνοή.
Είναι άχρηστο να πιάσω και να σχολιάσω το έργο στίχο-στίχο γιατί εκτός από τον χρόνο που θα μου πάρει για να τον αναλύσω, κινδυνεύω να χαλάσω την τόσο καλά πλασμένη-αυθόρμητη μουσικότητα του και την αληθινή πραγματικότητα που κρύβεται πίσω από αυτήν.
…και να αναρωτιέμαι ποιος είσαι
αλλά να σε δέχομαι ούτως ή άλλως …
Αυτή η αληθινή πραγματικότητα είναι που ουσιαστικά ξεφεύγει από τα όρια του έρωτα και αγγίζει εκείνα της απόλυτης αγάπης. Η συγγραφέας μέσα σε δύο μόλις στίχους τονίζει την ύψιστη αξία της αγάπης που δεν είναι άλλη από το να δέχεσαι τον άλλον όπως είναι.
Χρησιμοποιώντας το «θέλω» μιλά για όλα εκείνα που ζει και που σκοπεύει να κάνει, χτίζοντας ένα μέλλον μαζί με το πιο αγαπημένο της πρόσωπο. Έτσι, μετά απ’ όλα αυτά δεν θα μπορούσε παρά να λήξει τον λόγο της με τον πιο εντυπωσιακό τρόπο:
και κάπως
με κάποιο τρόπο
να σου εκφράζω έστω και λίγο
τον ακάθεκτο
τον ακατάλυτο
τον ακατάσβεστο
τον μεταρσιωτικό
τον ψυχαναλυτικό
τον άνευ όρων
τον τα πάντα πληρούντα
τον δίχως τέλος και δίχως αρχή,
ερωτά μου για σένα.
Η αφηγήτρια-ηθοποιός χαρακτηρίζει τον έρωτα της και η ίδια η Σάρα Κέιν δίνει έναν εκτενή αλλά και τόσο σύντομο και απλό ταυτόχρονα ορισμό του έρωτα μέσα από τις λέξεις της.
Πρόκειται πράγματι για μια μοναδική στο είδος της συγγραφέα, που είχε πολλά ακόμη να προσφέρει στην σύγχρονη λογοτεχνία. Όσο για το συγκεκριμένο έργο, τίποτε παραπάνω δεν αξίζει να ειπωθεί, καθώς είναι από τις λίγες φορές που ο στίχος έχει περισσότερα να πει από το οποιοδήποτε μακροσκελές σχόλιο.
_
γράφει η Άντια Αδαμίδου
0 Σχόλια