–

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη

–

Η Μαριγώ είναι κομμάτι της ιστορίας όλων μας. Είναι μια τολμηρή και ατρόμητη γυναίκα που θα αγωνιστεί για την ελευθερία, θα συμμετάσχει στην επανάσταση του 1821, θα θυσιάσει την περιουσία της και όπως πολλοί άλλοι θα ξεχαστεί από το ελληνικό κράτος και θα περάσει εύκολα στη λήθη.

Την ιστορία της θα υφάνει η πένα της Μάρθας Πατλάκουτζα που θα μας ταξιδέψει από την Πόλη στη Μολδοβλαχία, στην Τριπολιτσά, στις Σπέτσες, στο Ναύπλιο, στη Χίο και θα αγκυροβολήσει στην Ύδρα. Ο Υψηλάντης, ο Παπαφλέσσας, ο Περραιβός, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Θοδωράκης Κολοκοτρώνης, η Λασκαρίνα και τόσοι άλλοι ήρωες, αφήνουν το δικό τους χνάρι στη ζωή της Μαριγώς και της ελληνικής ιστορίας και μας καλούν να τη γνωρίσουμε.

…το να γεννηθείς γυναίκα είναι ευλογία μα και κατάρα…

Η Μαρία Σαράφη είναι όμορφη, δυναμική, πεισματάρα, έξυπνη και θαρραλέα. Στα άμεσα σχέδιά της δεν υπάρχει ο γάμος και η αποκατάσταση αλλά ονειρεύεται διακαώς να γνωρίσει τον κόσμο και γιατί όχι να εργαστεί, πράγμα ανήκουστο για γυναίκα της τότε εποχής. Ζει με τον αδερφό της Χατζή – Βασίλη σε ένα όμορφο αρχοντικό στην Κωνσταντινούπολη και αποκούμπι της έχει τη θεία δόνα – Ασπασία μια επιβλητική, εκκεντρική και συνάμα τρυφερή γυναίκα.

Ο Χατζή – Βασίλης είναι ενσωματωμένος στη Φιλική Εταιρεία και συνδράμει δυναμικά στην οργάνωση του απελευθερωτικού αγώνα. Με φόβο ψυχής και περίσσεια αγωνία θα δώσει τη συγκατάθεσή του για την μύηση της Μαριγώς που στόχο θα έχει να περνά απαρατήρητη ως γυναίκα και να μεταφέρει μηνύματα μεταξύ των συνδετικών κρίκων της οργάνωσης.

Η στιγμή που η αρχοντοπούλα θα δώσει τρεμάμενη τον όρκο των Φιλικών, το κωδικό όνομα ‘χελιδόνι’ που θα την κάνει γνωστή στους μυημένους, ο παραγιός Αλή και η αμέριστη μεταξύ τους αγνή, ανιδιοτελή αγάπη και αφοσίωση, το δαχτυλίδι με τη περίεργη πέτρα έσω έτοιμο να δείξει σημάδια για το μέλλον αλλά και ο αντιπαθητικός παγερός κηφήνας Ασημάκης Θεοδώρου ανοίγουν την αυλαία της ιστορίας και μας προσκαλούν στα άδυτά της.

Η σκυτάλη περνά στα χέρια της τέχνης της υποκριτικής που βοηθά στην εκμαίευση πληροφοριών από τον εχθρό, στην παράτολμη απόδραση των αδερφών Γιώργη και Αναστάση, στον αδίστακτο Χαλέτ Εφέντη και τους ακολούθους του και καταλήγει στο ποτάμι της εκδίκησης που γίνεται άλικο από τα αίματα που στάζουν τα γιαταγάνια ενόσω θερίζουν αλύπητα ψυχές.

Το κακό δεν έχει τέλος. Βιασμοί, αποκεφαλισμοί, στραγγαλισμοί, ανασκολοπισμοί, φωτιές που με τις φλόγες τους γλύφουν το βιός των αθώων ανθρώπων, θανατικό και αίμα σαν πορφύρα, ζώνουν την Πόλη απ’ άκρη σ’ άκρη.

…το παρελθόν δεν μπορεί να αλλάξει… όμως μπορεί να αλλάξει το μέλλον…

Ποιος να το πιστέψει το κακό που σκόρπισε στην άλλοτε ευτυχισμένη ζωή τους;

Ποιος κακός άνεμος πνέει μένεα και γιατί;

Ποιος διάβολος πυροδοτεί τα χέρια και τις καρδιές και στη συνέχεια αυτά σκορπούν αντάρες και θάνατο;

Η Πόλη καταρρέει σαν χάρτινος πύργος και οι Έλληνες αναζητούν άμεσα λύση στη φυγή ή την αβέβαιη κρυφή παραμονή. Σειρά για τους ήρωές μας έχει η σύλληψη, τα βασανιστήρια, η φυλάκιση και η απρόσμενη βοήθεια που θα οδηγήσει την Μαριγώ και τη την Ασπασία σε ένα μακρινό ταξίδι μέσα από τον Δούναβη.                           

Νέα φυγή, νέα πορεία πλεύσης, μια πειρατική επίθεση και τα σημάδια του έρωτα που μπορεί μεν να μη χωρούν σε καιρούς πολέμου, πλην όμως κάνουν δειλά – δειλά την εμφάνισή τους και αναζητούν πρόσφορο έδαφος για να αναπτυχθούν, αποτελούν τη συνέχεια της ιστορίας τόσο της Μαριγώς όσο και την εξέγερσης έναντι του τούρκικου ζυγού.

Η Μαρίγω είναι πλέον κομμάτι της επανάστασης, πλάι σε άνδρες που έβαλαν τη σφραγίδα τους στον αγώνα. Πολεμάει όπου και όπως μπορεί, προσφέρει χρήματα, προσφέρει γνώσεις και βοηθά με ή χωρίς της συγκατάθεση των αρχηγών της. Σειρά έχουν οι χανούμισες της πανέμορφης Εσμέ Χανούμ και το σχέδιο δράσης τους, η πόρθηση της Τριπολιτσάς, μια βαθιά εξομολόγηση, η θεία Σπυριδούλα που θα πάρει κάτω από τις φτερούγες της τη Μαριγώ και θα τη φροντίζει σαν παιδί της, ένας γάμος που κράτησε τρεις μέρες και οι φύλακες και καθοδηγητές της Αμπάτι και Θοδωρής.

Η μελανή σελίδα του εμφυλίου πολέμου ήρθε μαζί με το έτος 1826, ένα άνανδρο βόλι θα βρει τον στόχο του και λίγο αργότερα θα έρθει η στιγμή που οι καμπάνες θα σημάνουν την απελευθέρωση μετά από 400 χρόνια τούρκικης σκλαβιάς.

Από τα βιβλία που διαβάζω, επιλέγω μια φράση που μου κίνησε το ενδιαφέρον για να την μοιραστώ μαζί σας. Από το βιβλίο της Μάρθας Πατλάκουτζα, ένα σύντομο βιογραφικό της οποίας θα βρείτε στο τέλος του άρθρου, επέλεξα την παρακάτω:

…αλίμονο στους άλλους, αν ένα θηλυκό γυρέψει εκδίκηση για τον πόνο του …

Ο πόλεμος πια έχει τελειώσει, η Μαριγώ πορεύεται φτωχή όπως μπορεί στηριζόμενη στα πόδια της και η Ελλάδα κωφεύει για ακόμη μια φορά, ξεχνώντας τους αγωνιστές της. Οι συμφεροντολόγοι πολιτικάντηδες δεν αναγνωρίζουν την αξία όσων πολέμησαν και είναι στη ζωή, όσων έδωσαν την περιουσία τους για τον αγώνα, παρά τους αφήνουν να ζουν χωρίς ίχνος εισοδημάτων, μονάχα με την αξιοπρέπειά τους.

Αχ Ελλάδα, ως πότε θα τρως τα παιδιά σου…

Η Μαριγώ, άλλο ένα θύμα της πατρίδας, πολέμησε για την ελευθερία, γεύτηκε τη χαρά της πάταξης του τούρκικου ζυγού και έφυγε πικραμένη, όπως τόσοι και τόσοι άλλοι. Χαίρομαι που διάβασα την ιστορία της, χαίρομαι που έχει μια θέση στο κάδρο των ηρώων και πραγματικά θλίβομαι διαβάζοντας ότι το κράτος δεν έδωσε σε αυτούς τους αγωνιστές τον φόρο τιμής που τους άρμοζε.

Μαριγώ, σε ευχαριστώ για όσα έπραξες, για όσα είσαι ικανή να μας διδάξεις και εύχομαι το όνομά σου να δοξάζεται ανά τους αιώνες.

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα του βιβλίου.

Η προσφυγομάνα Θεσσαλονίκη είναι η πόλη που με γέννησε.

Μεγάλωσα με ακούσματα χαμένων πατρίδων, με όνειρα και καημούς μιας Ελλάδας που πάλευε να ορθοποδήσει. Τα παιδικά μου χρόνια είχαν να κάνουν με αποδράσεις σε αλάνες και βιβλιοθήκες. Ο χάρτινος κόσμος των βιβλίων με μάγεψε. Οι ιστορίες και οι εμπειρίες έπλασαν μέσα μου τη δασκάλα, τη μητέρα, τη γιαγιά, τη συγγραφέα που σήμερα είμαι.

Μέσα από τη γραφή ξεκίνησαν τα ταξίδια μου στον χρόνο. Έγιναν το καταφύγιο της ψυχής μου, μια αστείρευτη πηγή δύναμης, μα και η πυξίδα του συγγραφικού μου πηγαιμού προς την Ιθάκη. Το φθάσιμον εκεί είναι ο προορισμός μου.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΕΞΗ.

Το οπισθόφυλλο του βιβλίου αναφέρει:

Η αληθινή ιστορία μιας αδάμαστης γυναίκας, της οποίας το θάρρος και η ανιδιοτελής αγάπη για την πατρίδα θα συντελέσουν καθοριστικά στην απελευθέρωση της Ελλάδας.

«Μαριγώ Ζαραφοπούλα είναι το όνομά μου. Γεννήθηκα στην Πόλη, όταν η σκλαβιά ταλάνιζε το έθνος μου. Γεννήθηκα γυναίκα σε μια εποχή που ήμασταν αθέατες. Αυτή, όμως, ήταν και η δύναμή μου για να ζήσω όπως εγώ ήθελα. Κι έζησα τόσα πολλά…»

Η Μαριγώ είχε όλα όσα ήθελε ένα κορίτσι της εποχής της, όμως δεν της ήταν αρκετά, γιατί δεν ήταν ελεύθερη. Πίσω από το όμορφο και εύθραυστο παρουσιαστικό της έκρυβε έναν ριψοκίνδυνο χαρακτήρα, ικανό να αγωνίζεται ισάξια στον κόσμο των αντρών. Δραστήρια και ατρόμητη, γίνεται μέλος της Φιλικής Εταιρείας. Όταν η δράση της αποκαλύπτεται, φυλακίζεται και βασανίζεται, όμως ούτε για μία στιγμή δεν χάνει την πίστη της. Μέσα στη φωτιά του πολέμου θα ζήσει τον μεγάλο έρωτα, αλλά δεν θα σταματήσει να αγωνίζεται για τη λευτεριά. Γι’ αυτήν πάλεψε και τελικά τη γεύτηκε.

Το όνομά της, η δράση της και η προσφορά της στον αγώνα θα χανόταν στη λήθη του χρόνου. Όμως, η ιστορία της έχει φωνή και ήρθε η ώρα να πει την αλήθεια της.

Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο, θα βρείτε εδώ.