Δύο χρόνια μετά την εξαφάνιση της γιαγιάς της Εύης, ένας μυστηριώδης ασπρομάλλης άντρας εμφανίζεται στη ζωή της κοπέλας και της μιλάει για τις Νηρηίδες της θάλασσας. Τι είναι αυτά τα πλάσματα και γιατί βοηθάνε τους ανθρώπους; Τι σχέση έχει το όνομα της καθεμιάς με την αποστολή που αναλαμβάνει; Γιατί δεν τις βλέπουμε σήμερα; Ποιος είναι ο μυστηριώδης ηλικιωμένος και τι αποζητά; Πώς θα βοηθήσει την Εύη να καταλάβει τη ζωή της και να προχωρήσει μπροστά;
Η Κατερίνα Δημόκα έγραψε ένα συναρπαστικό, λυρικό μυθιστόρημα για παιδιά από 10 ετών και πάνω γεμάτο διαχρονικά νοήματα και τρυφερές αλήθειες και καταφέρνει να συνταιριάξει με υποδειγματικό τρόπο τον πλούτο της ελληνικής μυθολογίας με τη σημερινή πραγματικότητα. Μπορούν να το διαβάσουν και μικρότερα παιδιά απλά δε θα μπορέσουν να κατανοήσουν τον πλούτο των μεταφορών και των εννοιών που θα χαριστούν απλόχερα στα μεγαλύτερα. Το βιβλίο πάντως είναι ένα ταξίδι για όλους και μας συστήνει τις μυθικές Νηρηίδες, ποιες και πόσες ήταν, ποιος ήταν ο ρόλος τους στις θάλασσες και στα ποτάμια και πώς επηρέασαν τη σκέψη και τη λαογραφία του λαού μας. Ο σοφός ηλικιωμένος άγνωστος διατυπώνει υπέροχες αλήθειες και χαρίζει μια διαφορετική οπτική στα προβλήματα που ταλανίζουν την αφηγήτρια και συνεκδοχικά εμάς. Τη βοηθάει να μαλακώσει από τη σκληράδα που βλέπει γύρω της ένεκα της επιβίωσης: «Ένας λόγος παραπάνω τότε να ζητήσεις από τις Νηρηίδες την ειρήνη και την αρμονία». Οι απόψεις του, η ματιά του, η σιγουριά του, η εμπειρία της ζωής είναι τα καλύτερα εχέγγυα για να μάθουμε να δείχνουμε σεβασμό στη φύση γενικότερα και στη θάλασσα ειδικότερα. Ένα από τα πιο δυνατά μαθήματα του κειμένου είναι πως είναι άσχημο να προχωράμε μπροστά, σίγουροι για τον εαυτό μας και δείχνοντας αλαζονεία απέναντι στις καταβολές μας, τις οποίες βολικά διαγράφουμε. Ναι αλλά έτσι, γυρίζοντας την πλάτη στο παρελθόν μας, στην οικογένειά μας, στην καταγωγή μας, σημαντικό μέρος των οποίων είναι και η μυθολογία, ξεχνάμε πού ανήκουμε κι έτσι δεν βρίσκουμε ποτέ ποιοι πραγματικά είμαστε και τι θέλουμε. Γιατί όμως δεν βλέπουμε σήμερα αυτά τα γοητευτικά πλάσματα του νερού; Ανατριχιαστική η επεξήγηση: «…-γιατί δεν τις τιμούνε πια οι άνθρωποι; -…Επειδή πίστεψαν πως γίνανε οι ίδιοι θεοί. Πως φτιάχνοντας σιδερένια κατάρτια θα νικήσουν τη θάλασσα και δεν θα καραβοτσακίζονται. Όσο ψηλώνουν τα κατάρτια, βλέπεις, ψηλώνει και ο νους των σημερινών ανθρώπων» (σελ. 13). Η αφηγήτρια εξανίσταται αλλά ο παππούς της λέει κάτι σημαντικό: «-Μην παίρνετε, παππού, στα σοβαρά τους μύθους! -Μα οι μύθοι είναι η ξεχασμένη μνήμη. Ό,τι ξεχνάμε δεν πάει να πει πως δεν υπήρξε κιόλας» (σελ. 15-16).
Το χειρότερο είναι πως ζούμε σε μια εποχή ρεαλισμού που έχει καταπνίξει τη φαντασία, έλλειψης αγάπης και σεβασμού απέναντι στους ανθρώπους γύρω μας κι όλα αυτά ο μυστηριώδης άγνωστος τα φέρνει μπροστά μας, τα φωτίζει σωστά και μας βοηθάει να πιάσουμε το νήμα του εαυτού μας από την αρχή. Συναρπαστικές ιστορίες από την ελληνική μυθολογία (ο Αχιλλέας και η Θέτιδα, η αρπαγή της Ευρώπης κ. π. .ά.) εντάσσονται σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση μεταξύ της Εύης και του ηλικιωμένου άντρα, με τρόπο που δείχνει πως οι Νηρηίδες υπάρχουν πάντα και παντού στη ζωή μας, ακόμη και στην ηρεμία και στην απραξία: «-Όμως η μικρή μου πατρίδα δεν έχει και τίποτα ξεχωριστό. Ήλιος, πέλαγος και ησυχία. -Να ευγνωμονείς τότε, παιδί μου, τη Γαλήνη, που χαρίζει τα σπουδαία. Όπως λέει δηλαδή και το όνομά της, την αρμονία και την ηρεμία» (σελ. 25). Η εικονογράφηση του Βασίλη Γρίβα κινείται σε σκούρους τόνους και αποτυπώνει με άφθαστη τέχνη το σουρεαλιστικό σύμπαν της μυθολογίας, ζωντανεύοντας με λεπτομέρειες τις μορφές και τα γεγονότα που αφηγείται ο παππούς και ταυτόχρονα τις ξεχωριστές στιγμές που περνάνε οι δύο ήρωες του βιβλίου στην ακροθαλασσιά. Αέρινες φιγούρες σχεδιασμένες με τέτοιο τρόπο που ακολουθούν λες το αείρροον του λόγου και του μύθου που ξεδιπλώνονται στο κείμενο.
Το βιβλίο Νηρηίδες μου, νεράιδες!» της Κατερίνας Δημόκα είναι ένα υποδειγματικό σύνολο λογοτεχνίας και μυθολογίας σ’ ένα κείμενο γεμάτο ομορφιά, αρμύρα και φαντασία. Χωρίς ηθικές επιταγές, χωρίς «πρέπει» και κουραστικές διδαχές, μέσα από τις σελίδες αυτού του ευφάνταστου βιβλίου ξεπηδούν υπέροχες και σημαντικές έννοιες που γεμίζουν τα κεφάλαια ομορφιά, ποίηση, νοήματα! Πρόκειται για μια διαφορετική βιβλιοπρόταση που καταφέρνει να συνταιριάξει άψογα τον ρεαλισμό με τη φαντασία και να εξηγήσει με υποδειγματικό τρόπο μικρά και μεγάλα μυστικά της καθημερινότητάς μας.
0 Σχόλια