Αλέξανδρος Κεφαλάς
Εκδόσεις ΛΕΜΒΟΣΈνα χρόνο μετά την κυκλοφορία της πρώτης του συλλογής διηγημάτων (Νυχτερινός Διαβάτης, εκδόσεις Λέμβος) ο Αλέξανδρος Κεφαλάς μιλάει στο τοβιβλίο.net για το ταξίδι του «διαβάτη» του.

Καταρχάς, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Κώστα Θερμογιάννη για τη διαδικτυακή του φιλοξενία και να του ευχηθώ καλή δύναμη και κάθε επιτυχία στο τοβιβλίο.net, έναν από τους πλέον ενημερωμένους ιστοτόπους για το βιβλίο.

Ο Νυχτερινός Διαβάτης κλείνει αισίως ένα χρόνο κυκλοφορίας και παρά τις αντιξοότητες που όλοι γνωρίζουμε όσον αφορά στην ελληνική βιβλιοπαραγωγή στα χρόνια της κρίσης χαίρομαι που το αναγνωστικό κοινό αλλά και άνθρωποι του χώρου (λογοτέχνες και κριτικοί) τον αγκάλιασαν από τους πρώτους κιόλας μήνες της κυκλοφορίας του. Ήταν η πρώτη φορά που ως συγγραφέας καταπιάστηκα με αυτό που αποκαλούμε «μικρή φόρμα», αφού στο παρελθόν είχα κατά κύριο λόγο ασχοληθεί με το μυθιστόρημα. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αναγέννηση του είδους στα ελληνικά γράμματα, πράγμα που με έκανε κι εμένα να πειραματιστώ. Κάθε χρόνο εκδίδονται αρκετές, συγκριτικά με τη ζήτηση και το αναγνωστικό κοινό, συλλογές διηγημάτων, ενώ αρκετοί είναι οι ομότεχνοι που δηλώνουν αυστηρώς «διηγηματογράφοι». Δε θα εξετάσω τις αιτίες γέννησης και τα χαρακτηριστικά του είδους, η τιμή αυτή ανήκει στους φιλολόγους και τους θεωρητικούς της αφήγησης. Θα πω μονάχα πως, ίσως, η άνθηση του μικρού πεζού να είναι κι αυτή σημείο των καιρών μας και της ταχύτητας που τους διέπει. Το διήγημα, πιστεύω, δίνει μια δημιουργική και ανανεωτική διέξοδο στον συγγραφέα, καθώς μπορεί με πιο «συμπυκνωμένο» τρόπο και σε σύντομο διάστημα, χωρίς αυτό να αφαιρεί κάτι από την ποιότητα της γραφής του ή τα χαρακτηριστικά του προσωπικού του ύφους, να αποδώσει ολοκληρωμένα μέσα σε λίγες γραμμές ή μερικές παραγράφους ένα μικρό λογοτεχνικό επεισόδιο, μια ιστορία. Η καίρια αφήγηση, η οικονομία, η δημιουργία πειστικών χαρακτήρων και ολοκληρωμένης πλοκής μέσα σε λίγες σελίδες δεν είναι κάτι εύκολο, κι ας φαντάζει έτσι στον αναγνώστη. Χρειάζεται βαθιά προσωπική διεργασία στη σύλληψη και την επεξεργασία του θέματος, προκειμένου να αποδοθεί με μια συγγραφική «μονοκονδυλιά».

Η μετάβαση από τη μεγάλη στη μικρή φόρμα δεν ήταν δύσκολη. Αν εξαιρέσουμε τρία από τα δέκα διηγήματα της συλλογής που είχαν γραφεί σε προγενέστερη φάση, το βιβλίο ολοκληρώθηκε σχεδόν μέσα σε ένα μήνα «οργιαστικής» έμπνευσης. Αυτό που μου έκανε εντύπωση – μετά από ένα χρόνο κυκλοφορίας μπορώ να κάνω ένα μικρό απολογισμό αντιδράσεων – είναι η «διαταξική», αν μου επιτρέπεται ο όρος, ευμενής υποδοχή και αποδοχή του βιβλίου. Έλαβα πολύ θετικά σχόλια τόσο από ανθρώπους που ζουν κι αναπνέουν για το βιβλίο όσο και από αυτόν που καλούμε, κακώς, «μέσο» αναγνώστη. Αυτό ίσως οφείλεται στο γεγονός πως η ιστορίες του Νυχτερινού Διαβάτη είναι κι αυτές «διαταξικές», καθώς οι ήρωες αντλούνται από διάφορα στρώματα της νεοελληνικής κοινωνίας (επαρχιώτες, μικρομεσαίοι, αστοί, νεόπλουτοι). Έτσι κάθε αναγνώστης, όπου κι αν ανήκει, μπορεί να ταυτιστεί ή να προβάλει στις ιστορίες της συλλογής κάτι από τις δικές του εμπειρίες. Κοινό στοιχείο σε όλες είναι η σταδιακή απογύμνωση των χαρακτήρων από τα κοινωνικά στερεότυπα που κουβαλούν και το περιβάλλον μέσα στο οποίο κινούνται. Ο αναγνώστης καλείται να δει τις ζωές των ηρώων όχι όπως οι ίδιοι τις παρουσιάζουν, αλλά όπως πραγματικά είναι. Νομίζω πως αυτό είναι το κλειδί της καλής πορείας που μέχρι σήμερα είχε το βιβλίο, πράγμα που μου δίνει κι εμένα ως δημιουργό δύναμη, καθώς ετοιμάζω μια δεύτερη συλλογή εξερευνώντας πάλι τις δυνατότητές μου πάνω στη μικρή φόρμα.

–

Περισσότερες λεπτομέρειες στη σελίδα των εκδόσεων ΛΕΜΒΟΣ εδώ.

–

Διαβάστε εδώ την κριτική παρουσίαση του βιβλίου από τον Πάνο Τουρλή

–