Οι μάγισσες του Θερμαϊκού, της Όλγας Λιάρατζη

Δημοσίευση: 8.09.2023

Ετικέτες

Κατηγορία

Στη Θεσσαλονίκη του Μεσοπολέμου και της Κατοχής δυο γυναίκες θα έρθουν κοντά με απρόσμενο τρόπο, μόνο που η μία θα πεθάνει από δηλητηρίαση. Είναι αυτοκτονία ή δολοφονία; Ήταν όντως μάγισσα όπως της καταλόγιζε ο κόσμος; Μήπως όμως η μάγισσα δεν είναι αυτή που ασχολείται με τον πνευματισμό αλλά αυτή που χρησιμοποιεί τα θέλγητρά της για να σαγηνεύσει;

Η Όλγα Λιάρατζη έγραψε ένα συναρπαστικό κοινωνικό μυθιστόρημα με ενδιαφέρουσες ιδέες και χαρακτήρες που θα αγαπήσεις ή θα μισήσεις. Με φόντο τα ιστορικά γεγονότα της εγκαθίδρυσης της δικτατορίας Μεταξά, των αιματηρών απεργιακών κινητοποιήσεων του 1939 και της γερμανικής κατοχής ξεδιπλώνεται ένα μυθιστόρημα με απρόσμενες εξελίξεις και διαρκή πρωθύστερα που ολοκληρώνουν τους χαρακτήρες και δίνουν άφθονες πληροφορίες για τις καταβολές, τη νοοτροπία και τον τρόπο σκέψης των βασικών προσώπων του βιβλίου. Βρισκόμαστε αρχικά στη Θεσσαλονίκη του 1939, όπου ο Στέφανος Αβράμογλου που ζει στη Λειψία επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη με αφορμή τον θάνατο της μητέρας του, Κοραλίας που δηλητηριάστηκε. Βλέπει τις αντιδράσεις του κόσμου, παρατηρεί τη συμπεριφορά του πατέρα του κι αρχίζει να ψάχνει στο οικογενειακό παρελθόν όχι τόσο για τον ένοχο όσο για να κατανοήσει καλύτερα τις σχέσεις μεταξύ των γονιών του, αφού ως τότε αδιαφορούσε γι’ αυτό, παρασυρμένος από την ψευδαίσθηση της δεμένης κι ευτυχισμένης οικογένειας που είχε όταν έφυγε. Στον δρόμο του θα έρθει η Μυρτώ Παράσχου, η οποία γοητεύεται από τη γνωριμία τους αλλά όταν διαπιστώνει πως είναι ο γιος του Μίλτου εξαφανίζεται. Τι τη συνδέει με τους Αβράμογλου; Γνωρίζει κάτι για τον θάνατο της Κοραλίας; Γιατί η νεκρή πλέον αρχόντισσα δεν ήθελε τη Μυρτώ στη ζωή της; Τι φοβόταν; Τι κακό προέβλεψε;

Στη συνέχεια επιστρέφουμε στο 1935 και συγκεκριμένα στην περίοδο που οι εργάτες, στην πλειονότητά τους βενιζελικοί και αντιμοναρχικοί, οργανώνουν διαδηλώσεις στη συμπρωτεύουσα, με αποτέλεσμα, μετά τον Γενάρη του 1936 που υπήρξε από τους πιο δύσκολους στην ελληνική επικράτεια, με την πείνα και την ανεργία να δοκιμάζουν τις αντοχές του ελληνικού λαού και τη φτωχολογιά να βγαίνει στους δρόμους και να διεκδικεί ανθρώπινες συνθήκες εργασίας, να οδηγηθούν τα πράγματα στον αιματοβαμμένο Μάιο του ίδιου έτους και στη δικτατορία της 4ης Αυγούστου. Η Μυρτώ και η Θεανώ, Μικρασιάτισσες προσφυγοπούλες, ζουν με τη μητέρα τους στην Τούμπα, σε καταστάσεις απόλυτης φτώχειας, όπως και όλοι οι εργάτες των γύρω εργοστασίων. Είναι δύο διαφορετικές γυναίκες, εκ των οποίων η Μυρτώ μισεί τη φτώχεια και τη μιζέρια κι αγωνίζεται να αφήσει πίσω της τη δουλειά της υφάντρας, να ετοιμάσει ένα καλύτερο μέλλον ενώ η Θεανώ γοητεύεται από τους πύρινους λόγους του Αρίστου Καλογήρου, ενεργού μέλους στο συνδικαλιστικό κίνημα, που εμπνέει αγωνιστικότητα στους εργάτες. Ο Αρίστος και η Μυρτώ εκπροσωπούν δυο διαφορετικές προσωπικότητες που ακολουθούν παράλληλες πορείες στην προσπάθειά τους να υλοποιήσουν τα όνειρά τους σε μια περίοδο ταραχών και πολιτικής αβεβαιότητας. Εκείνος θα έδινε τα πάντα για τη θρησκεία των φτωχών κι εκείνη θέλει να πετύχει, να γίνει οικονομικά ανεξάρτητη και να δοκιμάσει τις δυνάμεις της.

Το μυθιστόρημα εξελίσσεται πολύ καλά, μας συστήνει χαρακτήρες που, όπως έγραψα και πιο πριν, ή θα αγαπήσεις ή θα μισήσεις και καταφέρνει με πιστότητα, ζωντανούς διαλόγους και ενδιαφέρουσες εξελίξεις να με κρατήσει γεμάτο αγωνία για τη συνέχεια. Τα πάντα αλλάζουν με τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά, λογοκρισία, βασανιστήρια, απηνές κυνηγητό των κομμουνιστών, εξορία στην Κίμωλο και αλλού, όπου καταγράφονται οι σκληρές στιγμές των εξορίστων, η καθημερινότητά τους, η σκληραγώγησή τους μέσα από τις απάνθρωπες αυτές συνθήκες. «…αντιστεκόμαστε στο μίσος με το οποίο μας περιβάλουν οι αρχές με την αγάπη και την αλληλεγγύη που έχουμε αναπτύξει μεταξύ μας» (σελ. 39), όπως γράφει η Θεανώ, η οποία μάλιστα βιώνει ένα οδυνηρό γεγονός που θα την αναγκάσει να πάρει κάποιες σημαντικές αποφάσεις και να κρύψει βαθιά μέσα της το τραύμα. Μόνο που αυτό θα ξαναβγεί στην επιφάνεια τη χειρότερη στιγμή.

Οι εξελίξεις στη ζωή των δύο αδελφών έρχονται και κουμπώνουν με όσα ήδη ξέρουμε από την αρχή του μυθιστορήματος κι έτσι οι χαρακτήρες ολοκληρώνονται, αφήνοντάς με σκεπτικό ως προς τις επιλογές τους και τις αντίστοιχες συνέπειες αυτών. Η οικογένεια Αβράμογλου ξανάρχεται στο προσκήνιο και μέσω των μελών της η συγγραφέας μας δείχνει με τεκμηριωμένο τρόπο το πεδίο των ψυχικών ερευνών της εποχής, μιας και η Κοραλία Αβράμογλου ήταν πνευματίστρια. Ήταν συνεργάτης του Άγγελου Τανάγρα και της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών και είχε ανησυχίες μεταφυσικές, πρσβεύοντας μεταξύ άλλων πως ο άνθρωπος είναι ελεύθερος και εισπράττει το αποτέλεσμα των επιλογών του, σαν ψυχή όμως μετενσαρκώνεται για να τελειοποιηθεί ηθικά. Είχε τηλεπαθητικά χαρίσματα, εκπληκτική διαίσθηση αλλά ήταν ευάλωτη, με αποτέλεσμα ο περισσότερος κόσμος να τη θεωρούσε αλαφροΐσκιωτη, να όμως που οι πνευματιστικές συγκεντρώσεις που έκανε έφερνε κόσμο στο σπίτι τους και φυσικά έσοδα. Τελικά αυτοκτόνησε ή δολοφονήθηκε; Από ποιον; Ποιο ήταν το κίνητρο; Οι ζωές της Μυρτώς και των Αβράμογλου διασταυρώνονται ξανά, αυτήν τη φορά με τον γιο τους, Στέφανο, να προσπαθεί να αποκωδικοποιήσει συμπεριφορές και να βρει κρυμμένα μυστικά.

Συμπάθησα πολύ τον ρόλο του Μίλτου Αβράμογλου γιατί είναι ένας άντρας που μπορεί να αγαπήσει κάποια χωρίς να εκμεταλλευτεί τη δύναμή του επ’ αυτής, έχει μια διαφορετική σχέση με τη γυναίκα του και η στάση του με προβλημάτισε ως προς τον βαθμό αγάπης που μπορεί να έχει κάποιος για τον σύντροφό του μετά από πολλά χρόνια γάμου που η αγάπη έχει πια ξεφτίσει. Η συγγραφέας ξεφεύγει αρκετά από τα οικεία μυθιστορηματικά στερεότυπα και αποφεύγει τις παγίδες του ρηχού συναισθηματισμού δείχνοντάς μου ένα ζευγάρι δεμένο πιο βαθιά και ουσιαστικά παρά τις υποχωρήσεις και την ελευθερία του ενός προς τη ζωή του άλλου. Από την άλλη δεν κατάφερα να αγαπήσω τη Μυρτώ λόγω του χαρακτήρα της και της όλης στάσης ζωής που ακολούθησε. Προκλητική, έτοιμη για όλα, αδίστακτη και καιροσκόπος, δεν είναι η «κακιά» του μυθιστορήματος αλλά η «μάγισσα» που θα αντιπαρατεθεί στην πραγματική μάγισσα του μυθιστορήματος. Με ψυχικά γνωρίσματα η μία, με σωματικά η άλλη και η σύγκρουση μεταξύ τους θα είναι μοιραία.

«Οι μάγισσες του Θερμαϊκού» είναι ένα ξεχωριστό μυθιστόρημα που ασχολείται με τη δοτικότητα και την ελευθερία της πραγματικής αγάπης και με τον πνευματισμό και τις μεταφυσικές ανησυχίες, κάτι που ταιριάζει με το μαγευτικό και μυστηριακό τοπίο της Θεσσαλονίκης. Με φόντο τα ιστορικά γεγονότα που βίωσε η περιοχή από το 1935 ως το τέλος του πολέμου, με τα περιστατικά να εκτυλίσσονται από τη Λεωφόρο των Εξοχών ως την Τούμπα και από την Τσιμισκή ως την Εγνατία και με ενδιαφέρουσες, ολοκληρωμένες, αν και μονοδιάστατες ψυχογραφίες, το βιβλίο μας ταξιδεύει σ’ έναν κόσμο σάρκας και πνεύματος, επιθυμιών και απαιτήσεων, αντεκδικήσεων και προσδοκιών όπου άνθρωποι συγκρούονται με το απόλυτο καλό ή με το απόλυτο κακό.

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 16 – 17 Νοεμβρίου 2024

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 16 – 17 Νοεμβρίου 2024

Real News Καθημερινή  Πρώτο Θέμα  Το Βήμα της Κυριακής   Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των εφημερίδων (Δεν στέλνουμε ανεπιθύμητη αλληλογραφία ενώ μπορείτε να διαγραφείτε με...

Τριγμοί από το παρελθόν, της Άνας Ζάχαρη

Τριγμοί από το παρελθόν, της Άνας Ζάχαρη

γράφει ο Πάνος Τουρλής Τρεις νέοι άνθρωποι ανακαλύπτουν πως στο οικογενειακό τους παρελθόν υπήρξε ένα ατύχημα που ίσως τελικά να ήταν δολοφονία. Ξεκινάνε αμέσως τις έρευνες και βρίσκουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες κι ενώ το κουβάρι ξετυλίγεται διαπιστώνουν πως υπάρχουν...

«ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ» της Ελένης Τσιρογιάννη – Πράντζου

«ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ» της Ελένης Τσιρογιάννη – Πράντζου

«ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ» Ελένης Τσιρογιάννη - Πράντζου _ γράφει η Όλγα Καλύβα - Κάθε φορά που λυσσομανάει ο αγέρας και βαριανασαίνει σιμά στα παραθυρόφυλλα του νου και της καρδιάς των ανθρώπων, συλλογίζομαι πως δε γίνεται παρά να είναι ο «ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ», ο άνεμος που...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Επιμέλεια άρθρου

Διαβάστε κι αυτά

Βιβλιοκριτικές
Τριγμοί από το παρελθόν, της Άνας Ζάχαρη
Τριγμοί από το παρελθόν, της Άνας Ζάχαρη

Τριγμοί από το παρελθόν, της Άνας Ζάχαρη

γράφει ο Πάνος Τουρλής Τρεις νέοι άνθρωποι ανακαλύπτουν πως στο οικογενειακό τους παρελθόν υπήρξε ένα ατύχημα που ίσως τελικά να ήταν δολοφονία. Ξεκινάνε αμέσως τις έρευνες και βρίσκουν ενδιαφέρουσες πληροφορίες κι ενώ το κουβάρι ξετυλίγεται διαπιστώνουν πως...

Βιβλιοκριτικές
«ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ» της Ελένης Τσιρογιάννη – Πράντζου
«ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ» της Ελένης Τσιρογιάννη – Πράντζου

«ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ» της Ελένης Τσιρογιάννη – Πράντζου

«ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ» Ελένης Τσιρογιάννη - Πράντζου _ γράφει η Όλγα Καλύβα - Κάθε φορά που λυσσομανάει ο αγέρας και βαριανασαίνει σιμά στα παραθυρόφυλλα του νου και της καρδιάς των ανθρώπων, συλλογίζομαι πως δε γίνεται παρά να είναι ο «ΑΝΕΜΟΣ ΤΑΞΙΔΕΥΤΗΣ», ο άνεμος...

ΒιβλιοκριτικέςΠαιδική λογοτεχνία
Θα σε φροντίσω – Maria Loretta Giraldo
Θα σε φροντίσω – Maria Loretta Giraldo

Θα σε φροντίσω – Maria Loretta Giraldo

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη - Η σημερινή μας ιστορία, είναι ξέχειλη αγάπη, τρυφερότητα και φροντίδα. Πρόκειται για την ιστορία ενός σπόρου, τόσο μικρού που μπροστά στην απεραντοσύνη του κόσμου μας έμοιαζε ακόμη μικρότερος και ασήμαντος. Όμως, μη βιαστείτε να βγάλετε...

Βιβλιοκριτικές
Το εγχειρίδιο του καλού απατεώνα, του Θωμά Σιταρά
Το εγχειρίδιο του καλού απατεώνα, του Θωμά Σιταρά

Το εγχειρίδιο του καλού απατεώνα, του Θωμά Σιταρά

γράφει ο Πάνος Τουρλής Ποιοι ήταν οι μάγκες του ρολογιού; Ποια ήταν η ιεραρχία στο σινάφι των κακοποιών; Ποια ήταν τα σωματικά προτερήματα για να πετύχει κανείς; Πόσες κατηγορίες απατεώνων έχουν καταγραφεί με το πέρασμα του χρόνου; Γιατί έγιναν διάσημοι ο Σπύρος...

Βιβλιοκριτικές
Το στοιχειό του Αχέροντα, της Ελευθερίας Μεταξά
Το στοιχειό του Αχέροντα, της Ελευθερίας Μεταξά

Το στοιχειό του Αχέροντα, της Ελευθερίας Μεταξά

γράφει ο Πάνος Τουρλής Το 1943 στην Παραμυθιά μια γυναίκα υποκύπτει στη γοητεία ενός Γερμανού αξιωματικού και μένει έγκυος. Όταν εκείνος εξαφανίζεται, οι χωριανοί της την καταδιώκουν και τη ρίχνουν στον γκρεμό. Στο σήμερα, στις όχθες του ποταμού Αχέροντα,...

Βιβλιοκριτικές
Κάνε με να εξαφανιστώ, της Jessica Payne
Κάνε με να εξαφανιστώ, της Jessica Payne

Κάνε με να εξαφανιστώ, της Jessica Payne

γράφει ο Πάνος Τουρλής Ένας άντρας χειρίζεται τις γυναίκες με τις οποίες κάνει σχέση και προσπαθεί να μην απογοητεύσει τη μητέρα του στις επιλογές του. Η πρώην του έχει εξαφανιστεί μυστηριωδώς αλλά η νυν καταλαβαίνει την κακοποιητική του συμπεριφορά και προσπαθεί...

0 σχόλια

0 Σχόλια

Υποβολή σχολίου