Ο Δαρβίνος και ο Αϊνστάιν δεν ήταν μόνοι, του James Poskett

γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Ο Δαρβίνος και ο Αϊνστάιν δεν ήταν μόνοι. Απεναντίας αποτελούσαν μέρος ενός παγκοσμίου δικτύου ανταλλαγής επιστημονικών πληροφοριών και ιδεών που ξεκίνησε να αναπτύσσεται τον 16ο αιώνα τη εποχή της Πρώτης Επιστημονικής Επανάστασης. Αυτό είναι, εν συντομία, το κεντρικό νόημα του έξοχου πραγματικά βιβλίου του James Poskett, αναπληρωτή καθηγητή Ιστορίας της Επιστήμης και της Τεχνολογίας στο Πανεπιστήμιο του Γουόργουικ.

Ο Poskett ενστερνίζεται την άποψη ότι μεγάλο μέρος της επιστημονικής ιστορίας του κόσμου είναι γραμμένο με λάθος τρόπο και ότι πολλές φορές έχουν αγνοηθεί επιστημονικά επιτεύγματα χωρών όπως η Ινδία, η Ιαπωνία και η Κίνα, ακόμη και ολόκληρων περιοχών του πλανήτη, όπως της Λατινικής Αμερικής και της Αφρικής.

Πράγματι, ο μέσος Ευρωπαίος και Αμερικανός σπουδαστής σήμερα γαλουχείται με την ιδέα ότι οι Ευρωπαίοι ήταν αυτοί που δώρισαν τα φώτα της επιστήμης στον υπόλοιπο κόσμο και επιπλέον αυτοί στους οποίους χρεώνονται όλες οι μεγάλες ανακαλύψεις της ανθρωπότητας. Η άποψη αυτή όμως σήμερα θεωρείται ξεπερασμένη, διότι, αν διαβάσουμε προσεκτικά τις πηγές της Ιστορίας θα διαπιστώσουμε ότι ούτε ο Δαρβίνος, ούτε ο Νεύτωνας, αλλά ούτε και ο Αϊνστάιν δεν έφτασαν στις μεγαλειώδεις ανακαλύψεις τους χωρίς τη συνδρομή επιστημόνων από ολόκληρο τον κόσμο, στων οποίων τις μελέτες και τα ερευνητικά αποτελέσματα είχαν πρόσβαση.

Έτσι ο Νεύτωνας δεν διατύπωσε τους περίφημους νόμους του για τις κινήσεις των πλανητών και την παγκόσμια έλξη, παρά μονάχα αφότου είχε συμβουλευτεί τις μετρήσεις που πραγματοποίησαν στους πόλους και τον Ισημερινό άλλοι επιστήμονες. Ο ίδιος όμως δεν έφυγε ποτέ από την Αγγλία. Ομοίως και ο Δαρβίνος προτού διατυπώσει την περίφημη θεωρία της εξέλιξής του είχε σχέσεις και αλληλογραφούσε με τον Αργεντινό παλαιοντολόγο Φρανθίθκο Μουνίθ. Το ίδιο και ο διάσημος Αϊνστάιν, ο οποίος αλληλογραφούσε και αντάλλασσε απόψεις με Ινδούς ομόλογούς του. Ο περισσότεροι από τους αναγνώστες μάλιστα θα εκπλαγούν όταν μάθουν ότι οι Ινδοί φυσικοί Σάχα και Μπόζε ήταν εκείνοι που μετέφρασαν το έργο του Αϊνστάιν στα αγγλικά από τα γερμανικά το 1930, καθιστώντας το έτσι προσιτό και στον αγγλόφωνο κόσμο.

Κάποιοι αναγνώστες ίσως φανούν δύσπιστοι στη νέα αυτή ιστορική θεώρηση της επιστήμης, όμως τα επιχειρήματα του Poskett, βασισμένα εξολοκλήρου σε χειροπιαστά τεκμήρια, δεν θα δυσκολευτούν να πείσουν ακόμη και τους μεγαλύτερους αμφισβητίες. Το πλήθος των ονομάτων και των εθνών που αναφέρει ο συγγραφέας στο βιβλίο του είναι πραγματικά τεράστιο και ακόμη και οι πιο ψαγμένοι σε τέτοια θέματα αναγνώστες δεν θα έχουν ακούσει τα περισσότερα από τα ονόματα αυτά.

Επιπλέον, μεγάλο μέρος του φυσικού κόσμου κατά τους Νεώτερους χρόνους εξερευνήθηκε μεν από Ευρωπαίους με τη βοήθεια των  ιθαγενών ανά τον κόσμο, όπως των Αζτέκων, των Ινδών και άλλων ιθαγενών λαών. Η βιολογία, η γεωγραφία, η αστρονομία, η ζωολογία, η βοτανική και η ανθρωπολογία αποτελούν τα θέματα των δύο πρώτων κεφαλαίων του βιβλίου, αφιερωμένων στην Πρώτη Επιστημονική Επανάσταση από το 1450-1600 και την περίοδο του Διαφωτισμού.

Το τρίτο μέρος εξετάζει την ανάπτυξη των επιστημών, κυρίως της φυσικής και της χημείας κατά την περίοδο της ανάπτυξης του καπιταλισμού, δηλαδή από τον 19ο αιώνα και μετά και στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου. Τον εικοστό αιώνα αναπτύχθηκε η μελέτη της γενετικής, τόσο για λόγους ευγονικής και εφαρμογής ρατσιστικών ιδεολογιών σε ό,τι αφορά τους ανθρώπους και για την ανάπτυξη υβριδίων στα φυτά για λόγους επισιτιστικούς.

Τέλος, ο Poskett υποστηρίζει ότι η σύγχρονη επιστήμη διαμορφώνεται σε τρεις κύριους τομείς: την κλιματική επιστήμη, την τεχνητή νοημοσύνη και την εξερεύνηση του διαστήματος και καταλήγει ότι “το μέλλον της επιστήμης εξαρτάται από μία καλύτερη κατανόηση του παγκόσμιου παρελθόντος της”.

Εν κατακλείδι, πρόκειται για ένα θαυμάσιο πόνημα στο σύνολό του που προσφέρει απίστευτο πλούτο πληροφοριών και θα καταπλήξει τους αναγνώστες με τα γραφόμενά του. Εν ολίγοις, πρόκειται για ένα βιβλίο που θα το θυμόμαστε και στο οποίο θα μπορούμε να ανατρέχουμε ανά περιόδους, ακόμη και να ξαναδιαβάσουμε ορισμένα κομμάτια του.

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 17 – 18 Μαΐου 2025

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 17 – 18 Μαΐου 2025

Real News Καθημερινή Πρώτο Θέμα https://youtu.be/GNNNAPncEdM Το Βήμα της Κυριακής Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των εφημερίδων (Δεν στέλνουμε ανεπιθύμητη αλληλογραφία ενώ μπορείτε να...

Το κουτί, της Ιζαμπέλλα Πάλια

Το κουτί, της Ιζαμπέλλα Πάλια

γράφει ο Πάνος Τουρλής Τι δουλειά έχει ένα κουτί στη μέση του δάσους; Ποιος είναι μέσα σε αυτό και δε θέλει να βγει; Πώς θα καταφέρουν τα ζώα να κερδίσουν την εμπιστοσύνη του και να γίνουν φίλοι; Η Isabella Paglia έγραψε ένα γλυκό και τρυφερό παραμύθι που υμνεί τη...

Το μυστικό της Ασπασίας – Ελένη Βαηνά

Το μυστικό της Ασπασίας – Ελένη Βαηνά

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη Η Ασπασία Καρατζά, γεννήθηκε στη Γενεύη από γονείς Φαναριώτες. Έχει στην πλάτη της μια βαριά οικογενειακή ιστορία και είναι μια πανέμορφη γυναίκα. Είναι πνευματικά καταρτισμένη, διαθέτει εξαιρετική παιδεία και ανατροφή, είναι γλωσσομαθής και...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Επιμέλεια άρθρου

Διαβάστε κι αυτά

ΒιβλιοκριτικέςΠαιδική λογοτεχνία
Αγάπη μόνο χρειαζόμαστε, των Πίτερ Χ. Ρέινολντς και Χένρι Ρόκετ Ρέινολντς
Αγάπη μόνο χρειαζόμαστε, των Πίτερ Χ. Ρέινολντς και Χένρι Ρόκετ Ρέινολντς

Αγάπη μόνο χρειαζόμαστε, των Πίτερ Χ. Ρέινολντς και Χένρι Ρόκετ Ρέινολντς

Γράφει ο Πάνος Τουρλής

0 σχόλια

0 Σχόλια

Υποβολή σχολίου