Μετά το Οι επτά θάνατοι της Έβελιν Χαρντκάστλ, ο Βρετανός συγγραφέας Stuart Turton επιστρέφει με το Ο διάβολος και τα σκοτεινά νερά, το οποίο συνδυάζει επιτυχώς το μυστήριο και τη δράση με το μεταφυσικό στοιχείο, δημιουργώντας μια ιστορία που αποκλείεται να αφήσει τον αναγνώστη αδιάφορο.

Ανατολικές Ινδίες, έτος 1634. Το εμπορικό πλοίο Σάαρνταμ ετοιμάζεται να αποπλεύσει από το λιμάνι της Μπατάβιας με προορισμό το Άμστερνταμ. Επιφανείς επιβάτες του, ο γενικός κυβερνήτης της πόλης με την οικογένειά του, την ερωμένη και τον αυλάρχη του, μια μυστηριώδης υποκόμισσα, ο φημισμένος κλεφτοκυνηγός Σάμιουελ Πιπς, ο οποίος μεταφέρεται σιδηροδέσμιος στο Άμστερνταμ για να δικαστεί, κι ο σωματοφύλακάς του, Άρεντ Χέις. Οι υπόλοιποι «ανώνυμοι» επιβάτες απλώς ελπίζουν να μπορέσουν να επιβιώσουν κατά τη διάρκεια του δύσκολου και επικίνδυνου ταξιδιού, στριμωγμένοι όλοι στον ίδιο χώρο.

Πριν τον απόπλου του πλοίου, μια αναταραχή προκαλείται στην αποβάθρα. Ένας λεπρός εμφανίζεται ξαφνικά και προειδοποιεί πως το συγκεκριμένο πλοίο δεν είναι γραφτό να φτάσει ποτέ στον προορισμό του. Έπειτα, τα ρούχα του παίρνουν φωτιά. Όμως, αποδεικνύεται πως η γλώσσα του νεκρού λεπρού είναι κομμένη. Ποιος, λοιπόν, μίλησε αντί γι’ αυτόν; Κάποιος που κρυβόταν μαζί του και θέλει να σπείρει τον τρόμο για τους δικούς του σκοπούς; Ή μια σκοτεινή δύναμη, ένας δαίμονας που τον κυρίευσε και θέλει να προϊδεάσει τους επιβάτες για ό,τι τους περιμένει;

Για τους ναυτικούς, οτιδήποτε συμβαίνει αποτελεί οιωνό. Και οι οιωνοί δεν προμηνύουν τίποτα καλό για το Σάαρνταμ. Ένα παράξενο σύμβολο εμφανίζεται στο κεντρικό ιστίο – ένα σύμβολο ενός παλιού δαίμονα, που τρομοκρατούσε τις Επαρχίες πριν από πολλά χρόνια. Ο νεκρός λεπρός εμφανίζεται αναπάντεχα στο καράβι, τα ζώα σφαγιάζονται, ένα κόκκινο φως ανάβει μεσοπέλαγα τις νύχτες και χάνεται ξαφνικά. Ένας απόκοσμος ψίθυρος υπόσχεται τρία ανίερα θαύματα, την εκπλήρωση της πιο μεγάλης τους επιθυμίας σε όσους κάνουν συμφωνία μαζί του και τον όλεθρο σε όσους αρνηθούν. Οι περισσότεροι είναι σίγουροι πως ένας δαίμονας έχει καταλάβει το πλοίο: ο αποκαλούμενος γερο-Τομ, που έχει παλιούς λογαριασμούς με τον γενικό κυβερνήτη. Με τον ικανό και ευφυέστατο Σάμι Πιπς κλειδωμένο στο μπουντρούμι, ο σωματοφύλακάς του και η γυναίκα του κυβερνήτη καλούνται να παλέψουν απέναντι σε μια δύναμη ανθρώπινη ή υπερφυσική, που μπορεί να προκαλέσει το απόλυτο χάος και να βυθίσει το πλοίο, σπέρνοντας τον θάνατο…

Ένα περιπετειώδες και απρόβλεπτο ταξίδι ξεκινάει για το Σάαρνταμ και τους επιβάτες του· ένα ταξίδι γεμάτο μυστήριο, ίντριγκα, κρυμμένα μυστικά, ανομολόγητα σχέδια, ένα μυστηριώδες, πολύτιμο φορτίο και την αύρα ενός εκδικητικού δαίμονα, που τρέφεται από την απελπισία, τον φόβο των επιβατών και τις δεισιδαιμονίες που επικρατούσαν εκείνη την εποχή – ειδικά ανάμεσα στους ναυτικούς, που περνούσαν όλη τους τη ζωή στη θάλασσα και γνώριζαν τους κινδύνους που ελλοχεύουν σ’ αυτή. Ένα ταξίδι συναρπαστικό και απρόβλεπτο και για τους αναγνώστες του Turton, όμως, μιας και το βιβλίο αυτό αποτελεί το δικό τους πλοίο και οι ίδιοι τους επιβάτες του. Κι ο συγγραφέας αποδεικνύει για άλλη μια φορά πόσο αριστοτεχνικά γνωρίζει πώς να στήνει μια ιστορία που αρχικά μπορεί να φαίνεται περίεργη, απίστευτη ή υπερβολική, αλλά που καταφέρνει να ενώνει πολλά εντελώς διαφορετικά μεταξύ τους στοιχεία και να δημιουργεί μια αφήγηση γεμάτη αγωνία και ανατροπές, που καταλήγει εν τέλει να είναι άκρως ρεαλιστική.

Εξαιρετική είναι η γενική αποτύπωση της εποχής, σε κάθε επίπεδο. Με ύφος γλαφυρό και παραστατικό, πλούσια γλώσσα και κινηματογραφικές περιγραφές, ο Turton μεταφέρει τον αναγνώστη αρχικά στο λιμάνι της Μπατάβια και στη συνέχεια στους διάφορους χώρους του πλοίου και του δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχει και ο ίδιος στο μυστήριο, να βιώσει συγκίνηση και τρόμο, βάζοντάς τον ταυτόχρονα στη διαδικασία να προσπαθήσει να επιλύσει τον γρίφο του περίεργου δαίμονα. Και είναι τόσο ζωντανή και πειστική η αφήγηση, που πραγματικά αναρωτιέσαι ποια είναι τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας και πού ακριβώς βρίσκεται η αλήθεια.

Σύμφωνα με τους ναυτικούς, τα «σκοτεινά νερά» είναι το βαθύτερο κομμάτι της ανθρώπινης ψυχής, εκεί όπου κατοικούν οι δαίμονες, και είναι το ίδιο τρομακτικά με τα σκοτεινά νερά του ωκεανού, που κρύβουν στα βάθη τους ανείπωτα μυστικά και τραγωδίες. Όλοι οι ήρωες είναι καλογραμμένοι, ενδιαφέροντες και πολυδιάστατοι, με ψυχογραφήματα καλοδουλεμένα και τα δικά τους σκοτεινά και αχαρτογράφητα νερά. Προσωπικότητες από κάθε κοινωνική τάξη, με διαφορετικές εμπειρίες ζωής και ρόλο στην εξέλιξη της πλοκής, μα αναμφίβολα αναντικατάστατα πιόνια ενός πολύπλοκου παιχνιδιού. Καθένας τους έχει λόγο ύπαρξης στην ιστορία: από τον ανώτατο άρχοντα μέχρι τον τελευταίο ναυτικό, είτε είναι συμπαθείς είτε αντιπαθείς στον αναγνώστη, όλοι διεκδικούν με πάθος και επιμονή όσα θεωρούν ότι τους ανήκουν και είναι διατεθειμένοι να κάνουν οτιδήποτε ώστε να επιβιώσουν. Ακόμα και να υποταχτούν σ’ έναν δαίμονα – ή να συμμαχήσουν μαζί του.

Το δίδυμο Πιπς-Χέις θυμίζει λίγο εκείνο των Σέρλοκ Χολμς και Γουάτσον, με τους δυο τους να προσπαθούν να λύσουν έναν πολύπλοκο γρίφο ακολουθώντας τα ελάχιστα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους και να γλιτώσουν οι ίδιοι, αλλά και οι συνεπιβάτες τους, από τα μοχθηρά σχέδια μιας οντότητας γεμάτης κακία, που διψάει για εκδίκηση. Όμως, επειδή ο Πιπς είναι περιορισμένος, το βάρος της ευθύνης πέφτει κυρίως στους ώμους του σωματοφύλακά του. Κι αυτός θα βρει τους συνεργούς που χρειάζεται στα πρόσωπα της συζύγου, της κόρης και της ερωμένης του κυβερνήτη. Ένα εφευρετικότατο τέχνασμα, έτσι ώστε να αναδείξει ο συγγραφέας τα δυναμικά, πανέξυπνα και ραδιούργα θηλυκά που περιστοιχίζουν τα εξουσιαστικά αρσενικά του βιβλίου και να τους δώσει τη θέση που τους αξίζει σε αυτό.

Ο διάβολος και τα σκοτεινά νερά είναι ένα ευρηματικό και ιδιαίτερο ιστορικό θρίλερ, όπου οι θρύλοι φωλιάζουν στις πιο βαθιά κρυμμένες ανθρώπινες πεποιθήσεις και φοβίες. Ατμοσφαιρικό και περιπετειώδες, με γρήγορους ρυθμούς και ανατροπές που αλλάζουν κάθε τόσο τα δεδομένα και τις ισορροπίες, παρασύρει τον αναγνώστη στα συναρπαστικά λογοτεχνικά νερά του και τον κρατά δέσμιο της ισχυρής μαγείας του, μέχρι το τέλος.