Η Tana French αφήνει στην άκρη τις αστυνομικές περιπέτειες και επιστρέφει από τις εκδόσεις Μεταίχμιο με ένα ψυχολογικό θρίλερ που εμβαθύνει στα πιο καλά κρυμμένα σκοτεινά ένστικτα της ανθρώπινης προσωπικότητας.

Ο Τόμπι Χένεσι θεωρεί τον εαυτό του τυχερό άντρα. Δεν αντιμετώπισε ποτέ κάποιο πρόβλημα υγείας ή ανέχειας, έχει μια δεμένη οικογένεια -κι ας τον εκνευρίζει πού και πού-, μια δουλειά στην οποία είναι καλός, μια όμορφη σχέση με την κοπέλα του, ευχάριστες οικογενειακές αναμνήσεις από τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια και όλο το μέλλον μπροστά του. Όμως, μια νύχτα θα είναι αρκετή για να αλλάξουν όλα αυτά και να έρθει η ζωή του τα πάνω-κάτω.

Μετά από μια νυχτερινή διάρρηξη στο σπίτι του, καταλήγει στο νοσοκομείο με βαριά τραύματα στο κεφάλι και στο υπόλοιπο σώμα του. Η ανάρρωση είναι αργή και επώδυνη και για πρώτη φορά στη ζωή του ο Τόμπι νιώθει αβέβαιος, μετέωρος και φοβισμένος. Όταν η ξαδέλφη του τού προτείνει να μετακομίσει για ένα διάστημα στο σπίτι του θείου τους, στον οποίο απομένουν μονάχα λίγοι μήνες ζωής, ο Τόμπι αρχικά διστάζει, τελικά όμως δέχεται. Πιστεύει ότι εκεί θα μπορέσει να φανεί χρήσιμος στον θείο του, αλλά και να ανασυγκροτηθεί ο ίδιος μέχρι να ξανασταθεί στα πόδια του.

Αυτό που δεν φαντάζεται, όμως, είναι πως ένα ακόμα αναπάντεχο γεγονός θα έρθει να ταράξει για τα καλά τις ζωές όλων τους. Όταν ανακαλύπτεται ένα ανθρώπινο κρανίο κρυμμένο στην κουφάλα ενός παλιού δέντρου, ο Τόμπι και η οικογένειά του μπαίνουν στο στόχαστρο των αστυνομικών. Κι όταν αποκαλύπτεται η ταυτότητα του άντρα στον οποίο ανήκει, θα ανοίξει ο ασκός του Αιόλου και γεγονότα που έμειναν για πολλά χρόνια κρυμμένα θα έρθουν στην επιφάνεια. Από εκεί και πέρα, τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο …

Ο Σκοτεινός κήπος είναι μεν ένα θρίλερ με έντονο το ψυχολογικό στοιχείο, όμως θα είναι λάθος να αναζητηθούν σε αυτό η περιπέτεια και η έντονη δράση που χαρακτηρίζουν άλλα βιβλία της French. Το στοιχείο της αστυνομικής έρευνας έρχεται εδώ σε δεύτερη μοίρα και οι αστυνομικοί έχουν δευτερεύοντα ρόλο. Άλλωστε, η πρώιμη αποκάλυψη της ταυτότητας του θύματος αφαιρεί οποιοδήποτε ενδιαφέρον από την έρευνα που οδήγησε σε αυτήν και το μεταθέτει στην αποκάλυψη του δράστη και -πολύ περισσότερο- στα κίνητρα που τον οδήγησαν στο να σκοτώσει. Και για να γίνει αυτό θα χρειαστεί ο ήρωας να ανασκαλέψει τα πιο σκοτεινά κομμάτια του εαυτού του, να βυθιστεί στις πιο τραυματικές αναμνήσεις του και να γίνει μάρτυρας πολλών αποκαλύψεων, που θα αλλάξουν την κοσμοθεωρία του και θα κάνουν τα μέχρι τότε στέρεα θεμέλια του κόσμου του να τρίξουν.

Η αφήγηση είναι πρωτοπρόσωπη και ο αναγνώστης βλέπει τον κόσμο μέσα από τα μάτια του Τόμπι – και τον εσωτερικό κόσμο του Τόμπι, επίσης. Όσα πιστεύει, αισθάνεται, βιώνει, βλέπει, ακούει, υποθέτει ή συμπεραίνει παρουσιάζονται γλαφυρά, παραστατικά, με λεπτομέρειες και με παρεμβολή αρκετών flashback. Μέσα από τη δική του ματιά, άλλοτε περισσότερο διεισδυτική κι άλλοτε πιο συγχυσμένη (εξαιτίας και των επιπτώσεων των τραυμάτων που δέχτηκε στο κεφάλι), παρουσιάζεται στον αναγνώστη και η σχέση του με τα λοιπά μέλη της οικογένειάς του: γονείς, θείους, ξαδέλφια, φίλους, σύντροφο. Χάρη σε αυτό, αλλά και στη δεινότητα της συγγραφέως, η αφήγηση χαρακτηρίζεται από αμεσότητα, παλμό, ζωντάνια και μια ποικίλη παλέτα συναισθημάτων, η οποία ξεδιπλώνεται καθ’ όλη τη διάρκειά της.

Ο Τόμπι δεν είναι ήρωας που προκαλεί συμπάθεια. Συμπόνια για όσα υπέφερε μετά την επίθεση που δέχτηκε σίγουρα ναι, όμως σε γενικές γραμμές δεν είναι ένας ήρωας με θετικό πρόσημο ούτε παράδειγμα προς μίμηση. Αντίθετα, πραγματοποιείται η αποδόμηση και η πτώση ενός ατόμου που έμοιαζε να τα έχει όλα και το οποίο σταδιακά μετατρέπεται σε έναν αβέβαιο, φοβισμένο άντρα, που αμφιβάλλει ακόμα και για τον ίδιο του τον εαυτό. Κι αν αυτό δεν σε κάνει να τον λυπάσαι -γιατί δεν είναι και ο καλύτερος χαρακτήρας, όπως είπαμε- τουλάχιστον σε βάζει σε σκέψεις σχετικά με κάποιες προσωπικές επιλογές, το πεπρωμένο και την τύχη, καθώς και το πόσο εύκολα αυτή μπορεί να ανατραπεί και να οδηγήσει έναν άνθρωπο από το ζενίθ στο ναδίρ – και αντίστροφα.

Το βιβλίο αυτό είναι πιο… σκοτεινό κι από τον κήπο του Σπιτιού του Κισσού, μιας και διαπραγματεύεται θέματα όπως η πνευματική και ψυχική υγεία, η δύσκολη περίοδο της ανάρρωσης από ένα σοβαρό ατύχημα, μια ανίατη ασθένεια, η διαχείριση της επικείμενης απώλειας ενός αγαπημένου προσώπου και του πένθους, το bullying και άλλα τέτοια «χαρούμενα». Και η αλήθεια είναι πως χρειάζεται αρκετή υπομονή, γιατί η υπόθεση αργεί αρκετά να μπει στο «ψητό», που λένε. Στα πρώτα κεφάλαια, η αφήγηση αναλώνεται στο να περιγράφει λεπτομερέστατα τη ζωή του Τόμπι, τη διάρρηξη στο σπίτι του και την περίοδο ανάρρωσής του στο νοσοκομείο. Αν κι αυτό κάπου κουράζει, την ίδια στιγμή έχει ενδιαφέρον, αφού έτσι ξεδιπλώνεται σταδιακά η προσωπικότητα του ήρωα, ο τρόπος που ζει και σκέφτεται, οι σχέσεις του με την οικογένεια, τους φίλους, την κοπέλα και τους συνεργάτες του. Έτσι, ο αναγνώστης σχηματίζει προσωπικά μια πρώτη εντύπωση για εκείνον, «μπαίνει» στον κόσμο του και εφοδιάζεται για την -συγκριτικά- πολύ πιο συναρπαστική συνέχεια.

Ορισμένοι αναγνώστες ίσως κουραστούν από τις λεπτομερέστατες περιγραφές και τους κατά τόπους πλατειασμούς, όμως η χαρισματική πένα της Tana French νομίζω πως θα αποζημιώσει όποιον επιλέξει να το διαβάσει μέχρι τέλους.