Στο φως της ασετιλίνης, του Βασιλείου Χριστόπουλου

«Γεννημένος το 1865 στην Πάτρα, ο Σαρδούνης, νόθος γιος μιας Πατρινιάς της καλής κοινωνίας, έζησε στο Μεσολόγγι ως το 1876 που πέθανε ο πατριός του. Μετά επανήλθε οικογενειακώς στην Πάτρα όπου και σπούδασε βυζαντινή μουσική. Ψάλτης στον ναό του Αγίου Ανδρέου ως το 1888, όταν εγκατέλειψε τα πάντα για τον Καραγκιόζη. Πέθανε 37 ετών αλκοολικός, με ταραγμένα τα νεύρα του. Θεωρείται ο επίσημος ιδρυτής του ελληνικού Καραγκιόζη, όπως γράφει και ο Γιάννης Τσαρούχης προλογίζοντας την αυτοβιογραφία του Σωτήρη Σπαθάρη» (από το βιογραφικό λεξικό του Κώστα Τριανταφύλλου).

Σε αυτό το μυθιστόρημα λοιπόν μαθαίνουμε για τη ζωή του Σαρδούνη ή Μίμαρου, του Πατρινού καραγκιοζοπαίχτη και πατέρα του Καραγκιόζη. Πώς δημιουργήθηκαν οι φιγούρες του σιόρ Διονύσιου και του Μαρμπαγιώργου. Πώς αγωνίστηκε ο Μίμαρος να καθιερώσει τον καραγκιόζη στον λαό, μια τέχνη που σε μια εποχή, ακροβατώντας ανάμεσα σε Δύση (=πρόοδος) και Ανατολή (= οπισθοδρομία, βάναυσο παρελθόν, Τουρκιά) κάθε τι ανατολίτικο θεωρείται ρυπαρό και βδελυρό. Σε αυτήν την εντύπωση βέβαια συνέβαλε και ο ίδιος ο καραγκιόζης και η ατμόσφαιρά του, μιας και ο συμπαθητικός αυτός ήρωας αρχικά ήταν πορνό (το περιβόητο χέρι του κάτι άλλο ήταν στην αρχή, ασχολούνταν με ερωτικά πονηρά τεχνάσματα και υπονοούμενα, καμιά σχέση δηλαδή με το σήμερα). Για το λόγο αυτόν ο μέχρι χτες ήσυχος και υπάκουος ψάλτης εκδιώχτηκε από το σπίτι του και έμεινε μόνος στη ζωή γιατί αγαπούσε αυτήν την τέχνη και ήθελε να της δώσει μια νέα διάσταση. Διαβάζουμε λοιπόν για τις προσπάθειες που έκανε να εντάξει τον Καραγκιόζη στην ιστορική πραγματικότητα της εποχής (Κατσαντώνης, Αλή πασάς, Μέγας Αλέξανδρος), κάτι που τότε έβρισκε αντίθετους τους θεατές και γιατί ήθελαν να ξεδώσουν ερωτικά με αυτά τα υπονοούμενα και γιατί η ήττα του 1897 και ο φόβος για νέο πόλεμο με την είσοδο του νέου αιώνα απέρριπτε κάθε μορφή πατριωτισμού, που σαν έννοια γελοιοποιήθηκε τόσο οικτρά το 1897.

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο κινείται ο άρρωστος Μίμαρος και γνωρίζουμε τους δύο στενούς του συνεργάτες και φίλους, τον Μήτσο Πάγκαλο και τον Βασίλη Αγαπητό αλλά και τον λυκόφιλό του Ρούνη που καιροσκοπούσε να αρπάξει κείμενα ή φιγούρες και να τα οικειοποιηθεί με την αντίστοιχη δόξα φυσικά. Ο Μίμαρος έφτασε σε σημείο να σκέφτεται να βγάλει σε βιβλίο τις περιπέτειες του Καραγκιόζη που έγραφε μπας και καταφέρει επιτέλους να αναγνωριστεί το δικό του όνομα στην ιστορία του θεάτρου σκιών. Ο Μίμαρος, αφού τον έδιωξε η μητέρα του από το σπίτι, κατέφυγε στην Αθήνα και ξεκίνησε παραστάσεις. Εκεί γνώρισε μια ηθοποιό που είχε φυσικά τα δικά της σχέδια κι αργότερα ο Μίμαρος, απογοητευμένος, γύρισε στην Πάτρα, όπου παραδόθηκε ολοκληρωτικά στο ποτό. Τριάντα χρόνια μετά, το μυθιστόρημα κλείνει με το ενδιαφέρον ενός δημοσιογράφου από την Αθήνα να βρει στοιχεία για τον Μίμαρο και την προδοσία των στενών συνεργατών του καραγκιοζοπαίχτη να τον κοροϊδέψουν πασάροντάς του τάχαμου αυθεντικές φιγούρες, νιώθοντας ελάχιστες τύψεις, και κερδίζοντας χρήματα.

Πολύ καλή γραφή, πολύ καλοί διάλογοι, πολύ ωραία αναπαράσταση της εποχής (σε μια χοροεσπερίδα στην Αθήνα το 1899 ο Μίμαρος γνωρίζει τον Κωνσταντίνο Χρηστομάνο, έναν ανερχόμενο συγγραφέα, στον οποίο στηρίζουν πολλές ελπίδες), η Πάτρα και η Αθήνα της περιόδου 1899-1905 ξεπηδά μπροστά στα μάτια μας. Έχοντας ως κύριο άξονα μια μέρα στη ζωή του Μίμαρου κάνοντας συνεχώς αναδρομές που δεν κουράζουν ξεδιπλώνεται η ζωή του Μίμαρου και πώς έφτασε στην Αθήνα. Μετά που ο Μίμαρος επιστρέφει στην Πάτρα και αργότερα που οι φίλοι του τον προδίδουν η αφήγηση είναι αποκλειστικά στραμμένη στο παρόν.

Γιατί καταργήθηκαν τα καφέ-αμάν και αντικαταστάθηκαν από τα καφέ-σαντάν, γιατί διώκονταν οι αμανέδες ως βδελυροί, πώς κατέκτησαν οι κουτσαβάκηδες το Μεταξουργείο και του Ψυρρή, προκαλώντας τις έντονες αντιδράσεις του Μπαϊρακτάρη, πώς ζούσε και πώς ένιωθε η Πάτρα και γενικά η τότε Ελλάδα ως απόρροια των συνεπειών από τους πολέμους μεταξύ των γειτόνων της και από το ηττημένο 1897, όλα βρίσκονται εδώ με πολύ ωραίο τρόπο και πολύ ωραίο γράψιμο.

Ακολουθήστε μας

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 15 – 16 Φεβρουαρίου 2025

Οι προσφορές των εφημερίδων για το Σαββατοκύριακο 15 – 16 Φεβρουαρίου 2025

Real News Καθημερινή Πρώτο Θέμa Το Βήμα της Κυριακής Δώστε μας το email σας και κάθε Παρασκευήθα έχετε στα εισερχόμενά σας τις προσφορές των εφημερίδων (Δεν στέλνουμε ανεπιθύμητη αλληλογραφία ενώ μπορείτε να διαγραφείτε με ένα κλικ και δεν θα...

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη Έχουμε ακούσει για πολλές γυναίκες που πέρασαν στην ιστορία, για γυναίκες που κατέχουν περίοπτη θέση στο κάδρο της. Αν με ρωτάτε, γνώρισα κάμποσες, μα όχι όλες όσες το σημερινό βιβλίο φιλοξενεί. Μαγεύτηκα πραγματικά από το περιεχόμενό του, από...

Ο Άρης χαμογελάει / Ο Άρης γκρινιάζει, του Π. Κραμπλ

Ο Άρης χαμογελάει / Ο Άρης γκρινιάζει, του Π. Κραμπλ

 γράφει ο Πάνος Τουρλής Ο Άρης είναι ένα γκρινιάρικο ελεφαντάκι που μια μέρα του πάνε όλα στραβά. Το αγαπημένο του πουλόβερ έχει μπει στο πλύσιμο, πάτησε ένα παιχνίδι, του κόπηκε το κορδόνι του παπουτσιού, άρχισε να βρέχει όταν ξεκίνησε για το σχολείο κι είχε και...

Ακολουθήστε μας στο Google News

Επιμέλεια άρθρου

Διαβάστε κι αυτά

Βιβλιοκριτικές
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική
ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΡΧΑΙΕΣ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΕΣ ΠΟΥ ΑΓΓΙΞΑΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΑΣΑΝ ΤΟΝ ΜΥΘΟ – Ζαμπακίδης Ζήνωνας & Μαρκάκη Βασιλική

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη Έχουμε ακούσει για πολλές γυναίκες που πέρασαν στην ιστορία, για γυναίκες που κατέχουν περίοπτη θέση στο κάδρο της. Αν με ρωτάτε, γνώρισα κάμποσες, μα όχι όλες όσες το σημερινό βιβλίο φιλοξενεί. Μαγεύτηκα πραγματικά από το περιεχόμενό του,...

ΒιβλιοκριτικέςΠαιδική λογοτεχνία
Ο Άρης χαμογελάει / Ο Άρης γκρινιάζει, του Π. Κραμπλ
Ο Άρης χαμογελάει / Ο Άρης γκρινιάζει, του Π. Κραμπλ

Ο Άρης χαμογελάει / Ο Άρης γκρινιάζει, του Π. Κραμπλ

 γράφει ο Πάνος Τουρλής Ο Άρης είναι ένα γκρινιάρικο ελεφαντάκι που μια μέρα του πάνε όλα στραβά. Το αγαπημένο του πουλόβερ έχει μπει στο πλύσιμο, πάτησε ένα παιχνίδι, του κόπηκε το κορδόνι του παπουτσιού, άρχισε να βρέχει όταν ξεκίνησε για το σχολείο κι είχε και...

Βιβλιοκριτικές
Όταν όλα πήγαν στραβά, των Μαξ Τεμπορέλλι και Μπάρμπαρα Γκότσι
Όταν όλα πήγαν στραβά, των Μαξ Τεμπορέλλι και Μπάρμπαρα Γκότσι

Όταν όλα πήγαν στραβά, των Μαξ Τεμπορέλλι και Μπάρμπαρα Γκότσι

 γράφει ο Πάνος Τουρλής Δέκα πρόσωπα που ανακάλυψαν ή εφηύραν κάτι, ξεκινώντας από κάτι που τους ενδιέφερε ή τους γοήτευσε. Δέκα ιδιαίτερες προσωπικότητες που έχουν κρατήσει ένα πολύτιμο μυστικό και αυτό θα το φανερώσουν στους μικρούς αναγνώστες του βιβλίου. Τόμας...

Βιβλιοκριτικές
Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ
Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ

Μια μέρα της ζωής του Άμπεντ Σαλάμα, του Νέιθαν Θρωλ

γράφει η Παναγιώτα Μπαϊράμη Το βιβλίο, που έλαβε το βραβείο Πούλιτζερ Γενικής Τεκμηριογραφίας 2024, επιχειρεί, αξιοποιώντας ως αφηγηματικό πυρήνα ένα πραγματικό τραγικό συμβάν, ένα θανατηφόρο ατύχημα, εμπλουτισμένο με επαρκές πρωτογενές υλικό, να αποτυπώσει τις...

Βιβλιοκριτικές
Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου
Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου

Τίμιες πόρνες, της Λένας Τερκεσίδου

γράφει ο Πάνος Τουρλής Γυναίκες που μπλέκονται σε κυκλώματα πορνείας και trafficking, σεξεργάτριες που προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα, όνειρα κι ελπίδες που διαψεύστηκαν, «πελάτες» που φέρονται υποτιμητικά και ευτελιστικά στις κοπέλες που επιλέγουν. Το νέο...

ΒιβλιοκριτικέςΠαιδική λογοτεχνία
Τα ταξίδια του Μαρίνου, της Τσετσίλια Καβαλλίνι
Τα ταξίδια του Μαρίνου, της Τσετσίλια Καβαλλίνι

Τα ταξίδια του Μαρίνου, της Τσετσίλια Καβαλλίνι

 γράφει ο Πάνος Τουρλής Ο Μαρίνος είναι ένας γλυκός ρινόκερως που θέλει να νιώθει χρήσιμος κι εφευρίσκει διάφορες ιδέες για να βοηθάει τον κόσμο. Όλα ξεκίνησαν όταν το καλοκαίρι μοίραζε σπιτικές λεμονάδες και διαπίστωσε πως αυτό μπορεί να το προσφέρει ο...

0 σχόλια

0 Σχόλια

Υποβολή σχολίου