Μέχρι τώρα στη στήλη ΒιβλιοΛογικά σταθήκαμε σε γενικές πληροφορίες σχετικά με τις εκδόσεις, τους εκδοτικούς οίκους και τους νέους συγγραφείς. Στις επόμενες τέσσερις εβδομάδες θα επικεντρωθούμε στο μεγάλο κεφάλαιο που ονομάζεται «Αυτοέκδοση και συνέκδοση» και στόχος είναι να δοθούν απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα που μπορεί να βασανίζουν εκείνους που γράφουν και θέλουν να βγουν στο προσκήνιο.

Αρχικά, επιχειρώντας να δώσουμε έναν ορισμό στο ερώτημα «τι είναι αυτοέκδοση και συνέκδοση;», μπορούμε να συνοψίσουμε στην ακόλουθη περιγραφή: Πρόκειται για την απόφαση του δημιουργού (συγγραφέα ή ποιητή) να χρηματοδοτήσει ο ίδιος την έκδοση του πονήματός του. Η διαφορά μεταξύ «συνέκδοσης» και «αυτοέκδοσης» βρίσκεται στο ποιος φέρνει σε πέρας το εκδοτικό έργο και τι αποδίδει στο δημιουργό.

Στη «συνέκδοση» η δουλειά γίνεται από συγκεκριμένους, επώνυμους, παλιούς εκδοτικούς οίκους. Αυτοί, στο εκδοτικό τους πρόγραμμα δέχονται να εντάξουν το πόνημα κάποιου νέου συγγραφέα, εφόσον το κρίνουν ότι έχει κάποιες προδιαγραφές να σταθεί δίπλα στο ιστορικό τους λογότυπο. Βέβαια, η αποδοχή αυτή συνοδεύεται από τον προσδιορισμό ενός χρηματικού ποσού που καλείται ο συγγραφέας να πληρώσει, έτσι ώστε να καλυφθεί η εκτύπωση, η διανομή, η προώθηση ή ό,τι άλλο μπορεί να υποσχεθεί ο υπεύθυνος του εκδοτικού οίκου. Το εάν τηρούνται οι δεσμεύσεις αυτές και σε ποιο βαθμό, είναι θέμα που θα εξετάσουμε σε επόμενο άρθρο. Το σίγουρο είναι πως ο συγγραφέας που θα πληρώσει τον επώνυμο εκδοτικό οίκο δεν μπορεί να αξιώσει μεγαλύτερα συγγραφικά δικαιώματα απ’ ότι όλοι οι υπόλοιποι δημιουργοί που εκδίδονται χωρίς να πληρώνουν. Το προσφερόμενο ποσοστό κυμαίνεται μεταξύ 10% έως 15% (ενώ στην αυτοέκδοση τα συγγραφικά δικαιώματα ξεκινούν από 35% και φτάνουν μέχρι το 70%).

Πρέπει να σημειωθεί ότι δεν κάνουν όλοι οι παλιοί εκδοτικοί οίκοι συνεκδόσεις. Εξακολουθούν να υπάρχουν εκείνοι που εκδίδουν μόνο τα κείμενα που επιλέγουν και δεν ζητούν από τον δημιουργό οικονομική συμμετοχή. Την ίδια οδό ακολουθούν και ορισμένοι νέοι εκδοτικοί οίκοι.

Στην περίπτωση της «αυτοέκδοσης» ο δημιουργός πληρώνει όλο το πακέτο που σημαίνει: σελιδοποίηση, εξώφυλλα, επιμέλεια, εκτύπωση, διανομή, προβολή και εισπράξεις. Στην αυτοέκδοση ο συγγραφέας έχει το προνόμιο να ελέγχει πλήρως τις πωλήσεις και τα έσοδα του βιβλίου του, πλεονέκτημα που δεν υπάρχει στη «συνέκδοση».

Οι μέθοδοι αυτοέκδοσης είναι οι ακόλουθοι:
– Μέσω εκδοτικών οίκων που ασχολούνται μόνο με την αυτοέκδοση. Τέτοιες επιχειρήσεις υπάρχουν αρκετές και παρέχουν πολλά πακέτα υπηρεσιών σχετικών με το βιβλίο.
– Αυτοέκδοση μέσω πλατφόρμας στο εξωτερικό. Η πιο γνωστή είναι η πλατφόρμα της Amazon (createspace.com) η οποία μάλιστα είναι δωρεάν.
– Αυτέκδοση με ίδια μέσα. Αυτό σημαίνει ότι ο συγγραφέας γίνεται εκδότης του εαυτού του, βρίσκει διορθωτές, σχεδιαστές, διανομείς κλπ.
Για κάθε μία από τις παραπάνω τρεις περιπτώσεις αυτοέκδοσης θα κάνουμε ξεχωριστή ανάλυση στις επόμενες εβδομάδες. Είναι πολλές οι πληροφορίες που πρέπει να δοθούν για την κάθε επιλογή.

Στο τέλος του κύκλου, θα επιχειρήσουμε και μια προσέγγιση στη μικροοικονομία των πωλήσεων. Αν δηλαδή ένα βιβλίο πωλείται με τιμή 10 ευρώ, τι κέρδη τελικώς θα πρέπει να προσμένει ένας συγγραφέας, έστω κι αν έχει πληρώσει για όλο το πακέτο εκτύπωσης, διανομής και προβολής; Πόσο αυτή η τιμή μεταβάλλεται από τα κέντρα διανομής και για πόσο χρονικό διάστημα προστατεύεται από την ενιαία τιμή βιβλίου.

Για εκείνους που δεν μπορούν να περιμένουν το τέλος του «κύκλου» έτσι ώστε να ενημερωθούν για τα οικονομικά και τα κέρδη, σας γράφω εκ των προτέρων ότι ποτέ και κανένας νέος συγγραφέας κέρδισε από τη δουλειά του. Είτε στη συνέκδοση, είτε στην αυτοέκδοση, το χέρι μπαίνει στη τσέπη μόνο για να αφαιρέσει χρήματα κι όχι να προσθέσει. Το μόνο πραγματικό κέρδος που προκύπτει από όλο αυτό είναι η χαρά της δημιουργίας, ένα αντίτυπο που θα ευφράνει τη ψυχή σας και δυο πήχες επιπλέον μπόι.