Δέρμα από πεταλούδες
επιλογές σουηδικής ποίησης
μτφρ: Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη
Intellectum
ISBN: 978-618-83731-1-2
Πολλές φορές έχουμε τονίσει την ανάγκη για νέα μεταφραστικά εγχειρήματα, ειδικά στην ποίηση. Και σε μία εποχή κυριαρχίας της αγγλικής γλώσσας, και λόγω του διαδικτύου, είναι μεγάλη ανάγκη να στρέψουμε την προσοχή μας σε μεταφραστικές απόπειρες γλωσσών που μιλιούνται από λίγα εκατομμύρια ανθρώπων. όχι μόνο γιατί λειτουργούν ως μία υποστηρικτική δοκός στην εθνική γλώσσα, αλλά και επειδή αφήνουν το αποτύπωμά τους στον χρόνο, φέρνοντας σε επαφή το ελληνικό ποιητικό κοινό με άλλες κουλτούρες.
Η μετάφραση Σουηδών ποιητών από την ποιήτρια Δέσποινα Καλαϊτζή-Χουλιούμη, στην ανθολογία «δέρμα από πεταλούδες» (intellectum, 2018), δεν θεραπεύει όμως μόνο αυτές τις ανάγκες. Φέρνει δίπλα-δίπλα δύο εντελώς διαφορετικές κουλτούρες, οδηγεί σε επαφή τα δύο άκρα της Ευρώπης.
Μα πέρα από τις διαφορές τελικά αποδεικνύεται ότι οι δύο πολιτισμοί έχουν και κοινά. Οι γλώσσες τους μιλιούνται από λίγα άτομα, ενώ υπάρχει ένας διαρκής φόβος συρρίκνωσης από την κυριαρχία της αντορνικής πολιτιστικής βιομηχανίας των ισχυρότερων πληθυσμιακά γλωσσών. Και έχει ενδιαφέρον ότι η μετάφραση γίνεται απευθείας από τα σουηδικά.
Στη δίγλωσση συλλογή ανθολογούνται τέσσερις ποιητές που καλύπτουν όλο τον Κ’ αιώνα έως σήμερα από την πρώτη μοντερνίστρια ποιήτρια, Εντίθ Σενεργκράν. Η επιλογή ανατρεπτικών μορφών της Σουηδικής ποίησης, όπως η Κάριν Μπόγιε, δείχνει ότι τούτη έγινε με ποιοτικά κριτήρια και στόχο να συστήσει στο ελληνικό κοινό κλασικούς πια δημιουργούς της σκανδιναβικής χώρας. Πολυμεταφρασμένοι όλοι τους, μεταξύ των οποίων και ο νομπελίστας Τόμας Τρανστρέμερ, άλλαξαν τη ροή του σουηδικής ποίησης εισάγοντας επιρροές της Ψυχολογίας ή υιοθετώντας φυσιολατρικές παραστάσεις. Έχει δε σημασία ότι η μεταφράστρια επέλεξε να μας συστήσει και την Ιρανή ποιήτρια Γιλά Μοσσάεντ, που ζει αυτοεξόριστη στη βορεινή χώρα γράφοντας στη σουηδική γλώσσα.
Η ανθολογία δεν φιλοδοξεί να καλύψει όλα τα ρεύματα της ειδικής ποίησης. Πετυχαίνει όμως να μας γνωρίσει τη στιχουργική δημιουργών που συνέβαλαν σημαντικά στην εξέλιξη της τέχνης των φθόγγων και των συναισθημάτων σε μία χώρα ποιητικά άγνωστή μας.
0 Σχόλια