–

γράφει η Κατερίνα Σιδέρη

–

Βρισκόμαστε στη μελανή σελίδα της ιστορίας της Ελλάδος, όπου ο αδερφός αντί να μάχεται πλάι στον αδερφό, βρίσκεται απέναντί του. Έλληνας εναντίον Έλληνα. Μάνα που χάνει τα παιδιά της και δεν ξέρει γιατί. Μάνα που βρίσκεται ανάμεσα στο μένος των παιδιών της και δεν ξέρει ποιο να υποστηρίξει. Άντρες, νέα παιδιά και γυναίκες βγαίνουν στο βουνό να υπερασπιστούν τις ιδέες τους.

Η Ελλάδα έχει χωριστεί σε δύο στρατόπεδα. Ο Λαϊκός απέναντι στον Εθνικό Στρατό. Ποιος θα κερδίσει δεν έχει σημασία, γιατί αυτό που τελικά θα υπερισχύσει είναι ο θάνατος!

Στο βιβλίο θα παρακολουθήσουμε καρέ – καρέ το οδοιπορικό μιας μικρής ομάδας ανταρτών που ξεκίνησε με 13 άτομα και αρχηγό τους τον καπετάν Μάρκο και στην πορεία συνεχώς μειωνόταν. Ο Ζιώγας, ο Χριστόφορος, η Σμαρώ, ο Περικλής, ο Στέργιος, ο Μηνάς, η Ελευθερία, ο Κωνσταντής και ο μπάρμπα – Μήτσος είναι μερικοί από την ομάδα που μαζί τους ο αναγνώστης θα μάθει για τη ζωή στο βουνό, τις κακουχίες που αντιμετώπισαν, τους φόβους, τις κρυφές ελπίδες και την τελική τους κατάληξη.

…πάντα θα γυρίζουν τα πράγματα. Μέχρι ο κεραυνός να γκρεμίσει τα έργα του ανθρώπου…

Θα διαβάσουμε για την κυβέρνηση του βουνού, τους μοναρχοφασίστες, τον όρκο του αντάρτη, την παραβίασή του σε βάρος μιας άτυχης γυναίκας και την επερχόμενη ποινή, για τα τσακάλια και τους λύκους που διεκδικούν την κυριαρχία των βουνών που τόσα χρόνια τους ανήκουν, αλλά και το μίσος του Μάρκου για τον αδερφό του Αχιλλέα που τελικά θα οδηγήσει σε αιματοκύλισμα.

Το Πετροβούνι, ο Μαυροπόταμος, η Τρανή Κορυφή, το Τρίκορφο, η Κοκκινόπετρα και το Φλάμπουρο είναι μέρη που προσέγγισε η ομάδα των ανταρτών, μέρη που ξαπόστασαν από την κούραση και άλλα που απόβηκαν μοιραία στο διάβα τους.

Το βιβλίο αναμοχλεύει πολλά. Στρατοδικεία, εκτελέσεις, εξορίες, γη σκαμμένη από βόμβες, ξεκοιλιασμένα σωθικά, πτώματα που ζέχνουν, γιάφκες, αλυχτίσματα σκυλιών που κόβουν την ανάσα και βουνίσια αστροπελέκια.

Τι αναζητά η ομάδα στα δύσβατα μονοπάτια του βουνού; Ποιος είναι ο προορισμός τους; Τι μπορούν να καταφέρουν μια χούφτα νοματαίοι; Ποια ιδέα τους κρατά δέσμιους; Πόσο σφιχτά τους κρατά; Τους κρατά;

… πάντα έτσι στέκεται ο άνθρωπος. Με τα πόδια πατάει στη φρίκη, μα με τα μάτια κοιτάζει τα αστέρια για να βρει τον δρόμο…

Τα επτά κομμένα κεφάλια στα κλαριά μιας φουντωτής βελανιδιάς που σοκάρουν, οι δεύτερες σκέψεις των συντρόφων που τις κρατούν κρυφές, η πιλάλα, το ανθρωποφάγωμα, το κράτος και επανάσταση του Λένιν, ένα σακατεμένο ξωκλήσι, το πλιάτσικο, τα ερειπωμένα χωριά, οι αρπαγές, οι απειλές, οι ψείρες, το κρύο και οι δυσβάσταχτες πορείες στα χιονισμένα βουνά, όλα πασπαλισμένα με τη δυσωδία του θανατικού, δημιουργούν ένα βασανισμένο σκηνικό γεμάτο ερωτηματικά, γεμάτο απογοήτευση για την ανθρώπινη υπόσταση και τη μοίρα που την ακολουθεί.

Σε όλο αυτό το αποκρουστικό οδοιπορικό δεν λείπουν οι κρυφοί και απαγορευμένοι έρωτες ανάμεσα σε συντρόφους, δε λείπει η δήλωση αποκήρυξης, οι δίκες, τα ξερονήσια και οι απαγχονισμοί για παραδειγματισμό. Ποιους να παραδειγματίσουν; Τους άπιστους; Τους άθεους; Τους λωλούς που πιστεύουν σε φρούδες ιδέες; Ποιους;

… στη ζωή έρχεται κάποτε η μεγάλη στιγμή που πρέπει να βάλεις την αξιοπρέπεια πάνω απ’ τον φόβο…

Κι όμως οι εναπομείναντες συνεχίζουν να πορεύονται προς τον νότο, πασχίζουν να μείνουν όρθιοι και ακολουθούν πιστά τον αρχηγό τους. Στην πορεία τους έρχονται αντιμέτωποι με κουφάρια άταφα βορά στα δόντια των όρνεων, με ιδέες τσαλαπατημένες ανάμεσα σε κακοτράχαλα βουνά, με ελπίδες θυσιασμένες στο βωμό της πατρίδας, με αυτοσχέδιους τάφους, με άκλαυτα παλικάρια που ακόμη χαμογελούν και με νεαρά παιδιά που ξεχειλίζουν ζωή, κομπάρσοι σε ένα θέατρο ιδεών.

Από τα βιβλία που διαβάζω, επιλέγω μια φράση, για να την μοιραστώ μαζί σας. Από το βιβλίο του Μάκη Καραγιάννη, ένα μικρό βιογραφικό του οποίου θα βρείτε στο τέλος του άρθρου, επέλεξα την παρακάτω:

…όταν κράταγα την κιμωλία, έλεγα στα παιδιά πως ο άνθρωπος με το βιβλίο στα χέρια θα άλλαζε τον κόσμο. Μα σαν θα μπεις στην αντάρα της μάχης, τον γνωρίζεις πραγματικά. Κάτω απ’ τον αχό του πολέμου λιώνει η φλούδα του πολιτισμού. Σπάει το κουκούτσι με τα πιο σκοτεινά ένστικτα …

Στενάχωρο βιβλίο για τους ρομαντικούς. Στενάχωρο ακόμη και για τους πιο δυνατούς. Μα όσα γράφει είναι κομμάτια της ιστορίας μας, που μπορεί να αμαυρώσαν τις σελίδες της, μπορεί ακόμη να αποτελούν αγκάθια για πολλούς, σίγουρα όμως δε θα ξεχαστούν από κανέναν.

Ο Μάκης Καραγιάννης είναι πεζογράφος και κριτικός. Σπούδασε Μαθηματικά και ζει στη Θεσσαλονίκη. Ήταν συνεκδότης του περιοδικού Παρέμβαση και συμμετείχε στη διεύθυνσή του (1988-1993). Έχει επιμεληθεί εκτενή αφιερώματα με συνεντεύξεις και κριτικές όπως του Ντίνου Χριστιανόπουλου (H Αυγή), Έκτορα Κακναβάτου (Παρέμβαση), Αndrew Crumey (The Books’ Journal).

Έχει εκδώσει τα μυθιστορήματα Το όνειρο του Οδυσσέα (Μεταίχμιο 2011), Πόλη χωρίς θεούς (Μεταίχμιο 2016), τη συλλογή διηγημάτων Ο καθρέφτης και το πρίσμα (Νεφέλη 2007), τα δοκίμια Μικρό και αλαζονικό έθνος (Επίκεντρο 2018), Η αισθητική της ιθαγένειας, (Παρέμβαση 2001), ενώ ασκεί κριτική από τις στήλες της εφημερίδας Αυγή, των περιοδικών Παρέμβαση, The Books’ Journal και το ιστολόγιο Τοις Εντευξομένοις.

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Περισσότερες πληροφορίες για το βιβλίο, θα βρείτε εδώ.