Ανδρέας Αντωνίου
οδός Πανός
ISBN: 978-960-477-234-6

Με ένα νέο επικό έργο ο Ανδρέας Αντωνίου παρεμβαίνει στην ποιητική παραγωγή της γενιάς του, στρέφοντας ξανά το βλέμμα στο μύθο γιατί κι οι ενήλικες έχουν ανάγκη το παραμύθι. Τέσσερα χρόνια πριν εκδόθηκε «ο ποιητής και το φεγγάρι»[1], που αποτέλεσε μία αξιόλογη κριτικά επιστροφή της ποίησης στο “μεσαιωνικό” έπος, ένα έργο με διαρκείς αναφορές σε μύθους ανατολίτικους, κέλτικους ή ελληνικούς, σε τροβαδούρους ταξιδευτές που αναστήθηκαν από την ποιητική λήθη που εμφανίζονταν σε ένα ποιητικό οδοιπορικό στους μύθους, σε ένα ταξίδι στα επικά όνειρα.

Πιστός στη θεματική του ταξιδιού και της οδύσσειας της ζωής ο Αντωνίου μας παραδίδει ένα νέο έπος, «τα μάτια της Aelún» (οδός Πανός, 2016). Ας μην παραβλέπουμε ότι τα έπη αποτελούν τα πλέον αναγνωρίσιμα λαϊκά άσματα όλων των εποχών.

Πρόκειται για μία ενιαία επική σύνθεση με σημεία αναφοράς από τα αρχαία έπη μέχρι τα κατορθώματα των ηρώων του Τόλκιν και των ναυτικών του Καββαδία. Άλλωστε, οι δύο δημιουργοί τους οποίους αναφέρει σε μότο ο Αντωνίου “ανοίγουν” και “κλείνουν” την ποιητική σύνθεση. Εξάλλου, και η ίδια η θεότητα του φεγγαριού συνδέεται άμεσα με το έπος του warcraft.

Ο επικός ήρωας του Αντωνίου ταξιδεύει από την μεσανατολική αρχαιότητα (Αίγυπτο) έως τον Κ’ αιώνα σε όλα τα πολιτιστικά κέντρα των εποχών αναζητώντας -με ερωτική αλληγορία- τη θέα του φεγγαριού Aelún. Χωρίς νόστο, αλλά κυνηγώντας να δει τα μάτια του φεγγαριού διασχίζει τον χρόνο και τον πλανήτη.

Θρησκειολογικές αναφορές, που συνδέονται με τη λατρεία του φεγγαριού, από την Αρχαιότητα ως τον Μεσαίωνα, διανθίζουν το έργο. Γεωγραφικές αναφορές και τοπωνύμια αναδύονται μέσα από το ιστορικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται ο πρωταγωνιστής του έπους. Και κατά το καβαφικό πρότυπο ο ήρωας επισκέπτεται λιμένας πρωτοειδωμένους και σταματά σε σ’ εμπορεία αποθησαυρίζοντας εμπειρίες, γνώσεις και άφθονα ηδονικά μυρωδικά κάθε λογής.

Έτσι όμως ο Αντωνίου καταφέρνει πάνω στον επικό μύθο που πλάθει να θυμίσει τις κατακτήσεις του πνεύματος και της τέχνης. Συνεπώς μόνο τυχαίες δεν είναι οι επιλογές των μότο ως αναφορές σε συγκεκριμένα ιστορικά πρόσωπα και έργα που διακρίθηκαν στις χιλιετίες του ανθρώπινου πολιτισμού.

Και τον επικό χαρακτήρα ενισχύει η έμμετρη και ομοιοκατάληκτη στιχουργία του. Ήδη οι δύο προηγούμενες συλλογές του είχαν διακριθεί για την έμμετρη κι ομοιοκατάληκτη φόρμα και την πλήρη επεξεργασία του στίχου.

Το νέο επύλλιο απαρτίζεται από δέκα εννέα ραψωδίες (ο ποιητής τις ονομάζει κεφάλαια) εκ των οποίων οι δέκα οκτώ (πλην της XVIII) αποτελούνται από δεκαπεντασύλλαβους ιαμβικούς και αναπαίστους, ενώ οι δεκαέξι εξ αυτών χωρίζονται σε τετράστιχα στροφικά συμπλέγματα (πλην των XVII και XVIII). Και η επιλογή του τούτη δεν αποτελεί απλώς μία φορμαλιστική επιλογή. Είναι μία εκδήλωση/παραδοχή της επιρροής των επικών δημιουργών -από τον Όμηρο έως τον Καββαδία, από τα carmina bourana έως τον Goethe και τον Tolkien- που άφησαν το στίγμα τους στο ανθρώπινο πνεύμα και τον ίδιο τον ποιητή.

Ο Αντωνίου μας παραδίδει ένα οικουμενικό έργο που αποκαλύπτει τους συνεκτικούς δεσμούς και την εξελικτική ενότητα του ανθρώπινου πολιτισμού. Ένα έργο παγκόσμιο με εμφανείς τις πολιτισμικές επιρροές που καθόρισαν την τέχνη και το πνεύμα έως σήμερα.

_______________
[1] βλ. Δήμος Χλωπτσιούδης, η καββαδική οδύσσεια του Ανδρέα Αντωνίου, κριτική στην ποιητική συλλογή «Ο ποιητής και το φεγγάρι», τοβιβλίο.net (27.08.2014).

Κράτα το